پرش به محتوا

انفال: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۱۳
جز
imported>Hrezaei
imported>Hrezaei
خط ۲۰: خط ۲۰:


== در فقه اهل سنت==
== در فقه اهل سنت==
مشهور میان اهل سنت این است که این آیه در باره تقسیم غنائم جنگ بدر نازل شده است. این مطلب را افرادی چون‌ ابن‌ عباس‌، عباده بن‌ صامت‌، ابوایوب‌ انصاری‌ و برخی دیگر از صحابه نقل کرده اند. و در مجامع روایى‌ اهل‌ سنت‌، از كتب‌ صحاح‌ تا مسانید و تفاسیر و كتب‌ سیره‌ بازتاب‌ یافته‌ است‌ (نگاه كنید: ابوداوود، ج3، ص77؛ احمد بن‌ حنبل‌، ج5، ص322؛ ابن‌ هشام‌، ج2، ص322؛ واحدی‌، ص138؛ سیوطى‌، ج9، ص4- 8
مشهور میان اهل سنت این است که این آیه در باره تقسیم غنائم [[جنگ بدر]] نازل شده است. این مطلب را افرادی چون‌ [[ابن عباس]]، [[عباده بن‌ صامت‌]]، [[ابوایوب‌ انصاری‌]] و برخی دیگر از صحابه نقل کرده اند. و در [[مجامع روایى‌]] اهل‌ سنت‌، از كتب‌ [[صحاح سته|صحاح‌]] تا [[مسند|مسانید]] و [[تفسیر|تفاسیر]] و کتاب های[[سیره]] بازتاب‌ یافته‌ است‌. <ref>نگاه كنید: ابوداوود، ج3، ص77؛ احمد بن‌ حنبل‌، ج5، ص322؛ ابن‌ هشام‌، ج2، ص322؛ واحدی‌، ص138؛ سیوطى‌، ج9، ص4- 8</ref>


بر اساس این روایات،‌ انفال‌ اموالى‌ بوده‌ كه‌ پیامبر(ص‌) به‌ عنوان‌ جایزه‌ برای‌ برخى‌ از یاران‌ خود نهاده‌ بود و با نزول‌ آیه شریفه‌، نه‌ اینكه‌ اموال‌ به‌ مالكیت‌ خدا و رسول‌ درآمده‌ باشد، بلكه‌ حكم‌ این‌ اموال‌ در دست‌ پیامبر(ص‌) قرار گرفت‌؛ وی‌ با این‌ اختیار جدید، پس‌ از بدر نیز همواره‌ درباره لغو اعطای‌ انفال‌ اختیار داشت‌.
بر اساس این روایات،‌ انفال‌ اموالى‌ بوده‌ كه‌ پیامبر(ص‌) به‌ عنوان‌ جایزه‌ برای‌ برخى‌ از یاران‌ خود نهاده‌ بود و با نزول‌ آیه شریفه‌، نه‌ اینكه‌ اموال‌ به‌ مالكیت‌ خدا و رسول‌ درآمده‌ باشد، بلكه‌ حكم‌ و اختیار مصرف این‌ اموال‌ در دست‌ پیامبر(ص‌) قرار گرفت‌؛ و ایشان با این‌ اختیار جدید، پس‌ از بدر نیز همواره‌ درباره لغو اعطای‌ انفال‌ اختیار داشت‌.


برخی دیگر معتقدند، انفال همان است که در آیه 7 سوره حشر با تعبیر فیء بیان کرده و آنرا مختص خدا و رسول‌، و نیز ذی‌القُربى‌، یتیمان‌، مسكینان‌ و در راه‌ ماندگان‌ دانسته‌ است. این‌ تفسیر از عطاء بن‌ ابى‌ رباح‌ و سُدّی‌ از شاگردان‌ ابن‌ عباس‌ نقل‌ شده‌ (همو، ج9، ص9)، و ابوهلال‌ عسكری‌ آن‌ را به‌ شخص‌ ابن‌ عباس‌ نیز نسبت‌ داده‌ است‌ (همانجا). ابوبكر ابن‌ عربى‌، در كتاب‌ احكام‌ القرآن‌ این‌ دیدگاه‌ را مورد تأیید قرار داده‌، و آن‌ را تفسیر مقبول‌ نزد فقیهان‌ مالكى‌ شمرده‌ است‌ (نگاه كنید: ج2، ص375
برخی دیگر معتقدند، انفال همان است که در آیه 7 سوره حشر با تعبیر [[فیء]] بیان کرده و آنرا مختص خدا و رسول‌، و نیز ذی‌القُربى‌، یتیمان‌، مسكینان‌ و در راه‌ ماندگان‌ دانسته‌ است. این‌ تفسیر از [[عطاء بن‌ ابى‌ رباح‌]] و [[سُدّی‌]] از شاگردان‌ ابن‌ عباس‌ نقل‌ شده‌ است.<ref>همو، ج9، ص9</ref> [[ابوبكر ابن‌ عربى‌]]، در كتاب‌ [[احكام‌ القرآن‌(ابن عربی)|احكام‌ القرآن‌]] این‌ دیدگاه‌ را مورد تأیید قرار داده‌، و آن‌ را تفسیر مقبول‌ نزد فقیهان‌ [[مالكی|مالكى‌]] معرفی کرده است‌. <ref>نگاه كنید: ج2، ص375</ref>


در نظری دیگر در میان تفسیرهای منقول‌ از دیگر تابعان‌ بیان شده که انفال معادل غنائم است که با آیه خمس نسخ شده است. بر اساس این دیدگاه، در ابتدا تمام غنایم‌ جنگى‌ در اختیار رسول‌ اكرم‌(ص‌) بوده‌ است‌ و با نزول آیه خمس، تنها یک پنجم آن‌ به‌ مصارف‌ پیشین‌ که بیان شده، اختصاص‌ یافته‌ است‌ (نگاه كنید: سیوطى‌، ج9، ص8 -10؛ ماوردی‌، ص‌ 176-177).
در نظری دیگر در میان تفسیرهای منقول‌ از دیگر [[تابعان]] بیان شده که انفال معادل غنائم است که با آیه [[خمس|خمس]] [[نسخ]] شده است. بر اساس این دیدگاه، در ابتدا تمام غنایم‌ جنگى‌ در اختیار رسول‌ اكرم‌(ص‌) بوده‌ است‌ و با نزول آیه خمس، تنها یک پنجم آن‌ به‌ مصارف‌ پیشین‌ که بیان شده، اختصاص‌ یافته‌ است‌ و مابقی برای جنگجویان است. <ref>نگاه كنید: سیوطى‌، ج9، ص8 -10؛ ماوردی‌، ص‌ 176-177</ref>


خلاصه اینکه، معنای‌ انفال‌ در آیه شریفه‌، حتى‌ در عصر نخستین‌ اسلامى‌ برای‌ مفسران‌ تابعین‌ در پس‌ هاله‌ای‌ از ابهام‌ قرار داشته‌، و همین‌ امر سبب‌ بروز اختلاف‌ دیدگاهها گشته‌ است‌. به‌ هر جهت، انفال‌ به‌ عنوان‌ یك‌ اصطلاح‌ مستقل‌ از غنایم‌ و خمس‌ در فقه‌ اهل‌ سنت‌ توسعه‌ نیافته‌، و جایگاه‌ مستقلى‌ به‌ خود اختصاص‌ نداده‌ است‌.
خلاصه اینکه، معنای‌ انفال‌ در آیه شریفه‌، حتى‌ در عصر نخستین‌ اسلامى‌ برای‌ مفسران‌ تابعین‌ در پس‌ هاله‌ای‌ از ابهام‌ قرار داشته‌، و همین‌ امر سبب‌ بروز اختلاف‌ دیدگاهها گشته‌ است‌. به‌ هر جهت، انفال‌ به‌ عنوان‌ یك‌ اصطلاح‌ مستقل‌ از غنایم‌ و خمس‌ در فقه‌ اهل‌ سنت‌ توسعه‌ نیافته‌، و جایگاه‌ مستقلى‌ به‌ خود اختصاص‌ نداده‌ است‌.
کاربر ناشناس