اخلاق: تفاوت میان نسخه‌ها
←اهمیت
(←اهمیت) |
(←اهمیت) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
اخلاق اسلامی به بخشی از آموزه‌های دین [[اسلام]] گفته می‌شود که از فضایل و رذایل اعمال انسان سخن می‌گوید.<ref>موسوی بجنوردی، «بررسی نقش اخلاق در فقه و حقوق(۱)و(۲)»، ص۱۲۸۵.</ref> | اخلاق اسلامی به بخشی از آموزه‌های دین [[اسلام]] گفته می‌شود که از فضایل و رذایل اعمال انسان سخن می‌گوید.<ref>موسوی بجنوردی، «بررسی نقش اخلاق در فقه و حقوق(۱)و(۲)»، ص۱۲۸۵.</ref> | ||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
دین [[اسلام]] برای اخلاق، اهمیت فراوان قائل شده است. [[قرآن]] به مفاهیم اخلاقی چون خیر و شرّ، [[عدل (کلام)|عدل]] و ظلم، صبر و احسان توجه فراوان داشته<ref>غرویان، فلسفه اخلاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۰.</ref> و هدف مهم [[نبوت|رسالت]] پیامبر(ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها بیان کرده است.<ref>بقره، ۱۵۱؛ آل عمران، ۱۶۴؛ جمعه، ۲. </ref>{{یادداشت| تزکیه در کنار تعلیم و تلاوت آیات خدا یکی از مأموریت‌های پیامبر در قرآن برشمرده شده است. تزکیه همان تهذیب و پاک ساختن مردمان از عقائد و اندیشه‌های منحرف و اخلاق و صفات پست نفسانی و رفتارها و عادت‌های زشت است تا برای دریافت معارف و حقایق الهی آماده شوند. (مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۸ش، ج ۴، ص۱۳۳) واژگان هم ریشه با تزکیه در قرآن بیش از پنجاه بار آمده است در پنج آیه به عنوان یکی از کارهای پیامبر(ص) معرفی شده است. در چهار مورد تلاوت آیات و تزکیه و تعلیم در کنار هم قرار گرفته‌اند.۱و۲-يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ(سوره آل عمران آیه۱۶۴ | دین [[اسلام]] برای اخلاق، اهمیت فراوان قائل شده است. [[قرآن]] به مفاهیم اخلاقی چون خیر و شرّ، [[عدل (کلام)|عدل]] و ظلم، صبر و احسان توجه فراوان داشته<ref>غرویان، فلسفه اخلاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۰.</ref> و هدف مهم [[نبوت|رسالت]] پیامبر(ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها بیان کرده است.<ref>بقره، ۱۵۱؛ آل عمران، ۱۶۴؛ جمعه، ۲. </ref>{{یادداشت| تزکیه در کنار تعلیم و تلاوت آیات خدا یکی از مأموریت‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] در قرآن برشمرده شده است. تزکیه همان تهذیب و پاک ساختن مردمان از عقائد و اندیشه‌های منحرف و اخلاق و صفات پست نفسانی و رفتارها و عادت‌های زشت است تا برای دریافت معارف و حقایق الهی آماده شوند. (مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۸ش، ج ۴، ص۱۳۳) واژگان هم ریشه با تزکیه در [[قرآن]] بیش از پنجاه بار آمده است در پنج آیه به عنوان یکی از کارهای پیامبر(ص) معرفی شده است. در چهار مورد تلاوت آیات و تزکیه و تعلیم در کنار هم قرار گرفته‌اند.(عبدالباقی، المعجم المفهرس، ۱۴۱۴ق، ص۴۲۰-۴۲۱.) ۱و۲- يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ([[سوره آل‌عمران|سوره آل عمران]] آیه۱۶۴ و[[سوره جمعه]] آیه۲) ۳- يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ(سوره بقره آیه ۱۵۱ آيات ما را بر شما مى‌خواند، و شما را پاک مى‌گرداند، و به شما کتاب و حکمت مى‌آموزد، و آنچه را نمى‌دانستید به شما یاد مى‌دهد ) تعلیم در این آیه دو بار ذکر شده است که شاید اشاره به تعالیم دینی وغیر آن باشد.(قرائتی، تفسیر نور،۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۳۳.) | ||
۴- يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ(سوره بقره آیه ۱۲۹)تزکیه در این آیه پس از تعلیم قرار گرفته است. این دعا از زبان ابراهیم است اما در دیگر آیات قرآن تزکیه بر تعلیم مقدم شده است.۵- خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ(سوره توبه آیه | ۴-رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ([[سوره بقره]] آیه ۱۲۹ پروردگارا، در ميان آنان، فرستاده‌اى از خودشان برانگيز، تا آيات تو را بر آنان بخواند، و كتاب و حكمت به آنان بياموزد و پاكيزه‌شان كند، زيرا كه تو خود، شكست‌ناپذير حكيمى.»)تزکیه در این آیه پس از تعلیم قرار گرفته است. این دعا از زبان [[ابراهیم]] است اما در دیگر آیات قرآن تزکیه بر تعلیم مقدم شده است.۵- خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ([[سوره توبه]] آیه ۱۰۳از اموال آنان صدقه‌اى بگير تا به وسيله آن پاك و پاكيزه‌شان سازى، و برايشان دعا كن) این آیه فقط به تزکیه مردم توسط رسول خدا با گرفتن زکات از اموالشان اشاره دارد و تلاوت آیات و تعلیم مطرح نشده است. }}و پیامبر را به برخورداری از اخلاقی والا و برجسته و عظیم ستوده است. {{یادداشت|وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ و راستى كه تو را خويى والاست.}}<ref>سوره قلم آیه ۴</ref> | ||
[[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر اسلام(ص)]] در [[روایتی]]، هدف از [[نبوت|نبوتش]] را تکمیل فضایل اخلاقی معرفی کرده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۳۷۵؛ نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق ج۱۱، ص۱۸۷.</ref>دعای بیستم [[صحیفه سجادیه]] که به [[دعای مکارم الاخلاق]] معروف است از دعاهای معروف و مفصل است که امام سجاد(ع) ده‌ها فضیلت اخلاقی را در زمینه های مختلف و با تعابیر متنوع بیان کرده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&lid=0&mid=11850&catid=0&pid=61829 ترجمه دعای مکارم الاخلاق] پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref> | [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر اسلام(ص)]] در [[روایتی]]، هدف از [[نبوت|نبوتش]] را تکمیل فضایل اخلاقی معرفی کرده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۳۷۵؛ نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق ج۱۱، ص۱۸۷.</ref>دعای بیستم [[صحیفه سجادیه]] که به [[دعای مکارم الاخلاق]] معروف است از دعاهای معروف و مفصل است که امام سجاد(ع) ده‌ها فضیلت اخلاقی را در زمینه های مختلف و با تعابیر متنوع بیان کرده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&lid=0&mid=11850&catid=0&pid=61829 ترجمه دعای مکارم الاخلاق] پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref> | ||
[[محمدتقی مصباح یزدی]] نوشته است: اداره زندگی فردی و اجتماعی انسان که از اهداف دین است، تنها در پرتو مجموعهٔ خاصی از دستورهای اخلاقی، تأمین می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت: دین، بدون اخلاق، نمی‌تواند به اهداف خود برسد و سعادت دنیا و [[آخرت]] انسان را تأمین کند.<ref>مصباح یزدی، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۳.</ref> | [[محمدتقی مصباح یزدی]] نوشته است: اداره زندگی فردی و اجتماعی انسان که از اهداف دین است، تنها در پرتو مجموعهٔ خاصی از دستورهای اخلاقی، تأمین می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت: دین، بدون اخلاق، نمی‌تواند به اهداف خود برسد و سعادت دنیا و [[آخرت]] انسان را تأمین کند.<ref>مصباح یزدی، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۴ش، ص۲۲۳.</ref> | ||