پرش به محتوا

بابا رکن‌الدین شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

ورود مطلب
imported>Ahmad
(ایجاد مدخل بدون مطلب)
 
imported>Ahmad
(ورود مطلب)
خط ۱: خط ۱:
در حال ویرایش.
''' بابا رکن‌الدین‌ شیرازی‌'''
[[مسعود بن عبدالله‌ بیضاوی‌]] ، عالم‌ و عارف‌ سده 8ق‌/14م است‌. در [[مذهب]] ‌ بابارکن‌الدین‌، اختلاف‌ وجود دارد. برخى‌ او را [[شیعه]] ‌ دانسته‌ و عده‌ای‌ دیگر او را از [[اهل‌ سنت‌]]  شمرده‌اند.
از جهت‌ مسلک عرفانى‌، او را از پیروان‌ [[ابن‌عربى]] ‌ دانسته‌اند. مهم‌ترین‌ اثر تألیف شده وی، [[نصوص‌ الخصوص ‌فى‌ترجمة الفصوص]] ‌ است‌، که‌ شرحى‌ بر [[فصوص‌الحکم]]‌ ابن‌ عربى‌ است‌ .
بابارکن‌ الدین‌ در سال 769ق ‌در اصفهان‌ درگذشت‌ و در [[تخت‌ فولاد اصفهان]] دفن‌ شد.
== زندگی نامه ==
اصل‌ وی‌ از بیضا_ یکى‌ از روستاهای‌ تابع‌ اردکان_‌ از استان‌ فارس‌ بود. تاریخ‌ ولادت‌ او معلوم‌ نیست‌. مؤلفِ‌ تاریخ‌ اصفهان‌ و ری،‌ او را از خاندان‌ جابری‌ انصاری‌ شمرده‌ است.<ref>جابری‌ انصاری‌، تاریخ‌ اصفهان‌ و ری‌، صص 326-325.</ref> بابارکن‌الدین‌ از اوان‌ کودکى‌ به‌ ‌ [[عرفان ]]  و [[تصوف]] ‌ گرایش‌ داشت‌ و پس‌ از آنکه‌ با احوال‌ عارفان‌ آشنایى‌ یافت‌، به‌ طریق‌ سیرو سلوک گام‌ نهاد. او خود گوید: «از زمان‌ صبا... از خود ادراک معنایى‌ از معانى‌ و شأنى‌ از شؤون‌ توحید مى‌کردم‌».<ref>بابارکن‌ الدین‌ شیرازی‌، نصوص‌ الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، ص‌ 4.</ref>
بابارکن‌الدین‌ نخست‌ نزد  [[عبدالرزاق‌ کاشانى‌]] (د736ق‌/1336م‌)، به‌ تعلیم‌ [[عرفان‌ نظری]] ‌ و سلوک عملى‌ پرداخت‌ و پس‌ از وی‌ از داوود قیصری‌ (د 751ق‌/1350م‌) بهره‌ جست‌ و نزد آن‌ دو [[فصوص‌ الحکم‌]] [[ابن‌ عربى‌]]  را خواند و نیز درحل‌ مشکلات‌ فصوص‌، از [[نعمان‌ خوارزمى]] ‌ کمک گرفت.<ref>بابارکن‌ الدین‌ شیرازی‌، نصوص‌ الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، صص 5و233و249.</ref> او همچنین در شیراز به محضر امین‌بلیانى‌ شتافته و از وی‌ به‌ بزرگى‌ یاد کرده بود و وی را «شیخ‌ المشایخ‌» می خواند.<ref>بابارکن‌ الدین‌ شیرازی‌، نصوص‌ الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، صص‌ 223-222.</ref>
 
== مذهب وی ==
در [[مذهب]] بابارکن‌الدین‌ اختلاف‌ است. برخى‌ او را [[شیعه]] ‌دانسته‌<ref>جابری‌ انصاری‌، تاریخ‌ اصفهان‌ و ری‌،صص 326-325؛ گزی‌ اصفهانى‌، تذکرةالقبور، صص44-43؛ همایى‌، بابارکن‌الدین ‌شیرازی‌: نصوص‌الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌،صص4-3.</ref> و عده‌ای‌ دیگر او را از [[اهل‌ سنت‌]]  شمرده‌اند.<ref>گزی‌ اصفهانى‌، تذکرةالقبور، صص44-43؛ همایى‌، بابارکن‌الدین ‌شیرازی‌: نصوص‌الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌،صص 10 و13و 14.</ref>اما سنگ‌ نوشته قبرش‌ حاکى‌ از شیعه‌ بودن‌ اوست‌.
از جهت‌ مسلک عرفانى‌، از جمله‌ در باور به‌ [[وحدت‌ وجود]]، او را از پیروان‌ [[ابن‌عربى]] دانسته‌اند.
 
== تألیفات ==
آثار وتألیفات علمی وی عبارتنداز:
#[[نصوص‌ الخصوص ‌فى‌ترجمة الفصوص]]‌، که‌ شرحى‌ است‌ بر فصوص‌الحکم‌ ابن‌ عربى‌ و ظاهراً مهم‌ترین‌ اثر اوست‌. این‌ کتاب‌ در 1359ش‌ درتهران‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
#کشف‌ الضرفى‌نظم‌الدر، یا شرح‌ التائیة الکبری‌ اثر ابن‌فارض‌ که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه شماره2 مجلس‌ شورای‌ اسلامى‌ موجود است.<ref>منزوی‌، خطى، ج‌2، ص1319؛ دانش‌ پژوه‌، محمدتقى‌ و ایرج‌افشار، نسخه‌های‌ خطى‌ نشریه کتابخانه مرکزی‌ دانشگاه‌ تهران‌، تهران‌، ج6، ص516؛ حاجى‌ خلیفه‌، کشف‌، ج1، ص266؛ بغدادی‌، ایضاح، ج2، ص361.</ref>
# کنوزالرموز، درعلم‌ حروف‌ به‌ فارسى‌.<ref>بابارکن‌ الدین‌ شیرازی‌، مسعود، نصوص‌ الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، ص155.</ref>
# قلندریه‌.<ref>اقبال‌ آشتیانى‌،بابارکن‌ الدین‌ و مقبره او، ص46.</ref>
مقدمه مفصل‌ نصوص‌ الخصوص‌ نیز خود به‌ گونه تألیف‌ مستقلى‌ است.<ref>نک: بابارکن‌ الدین‌ شیرازی‌، مسعود، نصوص‌ الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، ص7.</ref>
 
== وفات ==
بابارکن‌ الدین‌ در اصفهان‌ درگذشت‌ و در [[تخت‌ فولاد اصفهان]] دفن‌ شد. وفات‌ او بر پایه سنگ‌نوشته سردر آرامگاهش،‌ در 769ق‌/1368م‌ روی‌ داده‌ است.<ref>جابری‌ انصاری‌، تاریخ‌ اصفهان‌ و ری‌، ص325؛ قمى‌،هدیةالاحباب‌، ص102؛ همایى‌،جلال‌الدین‌،بابارکن‌الدین ‌شیرازی‌: نصوص‌الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، ص10؛ اقبال‌ آشتیانى‌،بابارکن‌ الدین‌ و مقبره او، ص42؛ آقابزرگ‌، الذریعه، ج 24، ص180.</ref>
 
== مقبره ==
آرامگاه‌ او که‌ اکنون‌ در [[تخت‌ فولاد اصفهان]] ‌ باقى‌ است‌، همواره‌ محل‌ ذکر و عبادت‌ [[درویش|دراویش]] و  [[صوفیه‌]] بوده‌ است‌. <ref>همایى‌،جلال‌الدین‌،بابارکن‌الدین ‌شیرازی‌: نصوص‌الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، ص11‌؛ نیز نک: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بابارکن‌الدین‌ شیرازی‌، مقبره‌.</ref>
مقبره و آرامگاه‌ این‌ ‌ [[عارف ‌]] نامدار که از آثار [[دوره ایلخانى ‌]] است ، در [[‌تکیه]] ‌ای‌ در تخت‌ فولاد اصفهان قرار دارد‌.<ref>نک: جابری‌ انصاری‌، تاریخ‌ اصفهان‌ و ری‌، ص326.</ref> آرامگاه‌ وی در ساحل‌ جنوبى‌ زاینده‌رود، در گورستان‌ «تخت‌ فولاد»واقع‌ شده‌ که‌ با توجه‌ به‌ دیگر قبرهای‌ تاریخ‌دار آن‌، مزار وی‌ از قدمت‌ بیشتری‌ برخوردار است‌. در گذشته،‌ حتى‌ پس‌ از دوره [[صفویه ‌]] با توجه‌ به‌ شهرت‌ بابا رکن‌الدین‌ این‌ گورستان‌ را «بابا رکن‌الدین‌» مى‌نامیدند. دامنه این‌ شهرت‌ تا آنجاست‌ که‌ [[پل‌ خواجو ‌]]  را نیز که‌ در معبر آن‌ مقبره‌ واقع‌ شده‌، با همین‌ نام‌ مى‌خواندند.<ref>شاردن‌، سفرنامه‌:بخش‌ اصفهان‌، ص180؛ مهدوی‌، تذکرة القبور، ص153.</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
 
== منابع ==
{{ستون-شروع}}
{{col-begin}}
{{راست‌چین}}
*آقابزرگ‌، الذریعه؛
*اقبال‌ آشتیانى‌، عباس‌، «بابارکن‌ الدین‌ و مقبره او»، یادگار ، تهران‌، 1342ش‌، س‌2، شم 4؛
*بابارکن‌ الدین‌ شیرازی‌، مسعود، نصوص‌ الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، به‌ کوشش‌ رجبعلى‌ مظلومى‌، تهران‌، 1359ش‌؛
*بغدادی‌، ایضاح‌؛
*جابری‌ انصاری‌، حسن‌، تاریخ‌ اصفهان‌ و ری‌، تهران‌، 1321ش‌؛
*حاجى‌خلیفه‌، کشف‌؛
*دانش‌ پژوه‌، محمدتقى‌ و ایرج‌افشار، نسخه‌های‌ خطى‌ نشریه کتابخانه مرکزی‌ دانشگاه‌ تهران‌، تهران‌، 1348ش‌؛
*شاردن‌، ژان‌، سفرنامه‌، بخش‌ اصفهان‌، ترجمه حسین‌ عریضى‌، تهران‌ 1362ش‌؛
*قمى‌، عباس‌، هدیةالاحباب‌، تهران‌، 1362ش‌؛
*گزی‌ اصفهانى‌، عبدالکریم‌، تذکرةالقبور، به‌ کوشش‌ ناصرباقری‌ بیدهندی‌، قم‌، 1371ق‌؛
*منزوی‌، خطى‌؛
*مهدوی‌، مصلح‌الدین‌، تذکرة القبور، اصفهان‌، کتابخانه ثقفى‌؛
*همایى‌،جلال‌الدین‌،بابارکن‌الدین ‌شیرازی‌: نصوص‌الخصوص‌ فى‌ ترجمة الفصوص‌، تهران‌، 1359ش‌؛
 
{{col-end}}
{{پایان}}
 
==پیوند به بیرون==
*[http://lib.eshia.ir/23022/10/4245 دائرة المعارف بزرگ اسلامی]: با دخل و تصرف
*[http://lib.eshia.ir/23022/10/4244 دائرة المعارف بزرگ اسلامی]: با دخل و تصرف
 
[[رده:عرفای قرن هشتم]]
[[رده:شارحین فصوص‌الحکم]]
[[رده:مدفونین درتخت‌ فولاد اصفهان]]
کاربر ناشناس