پرش به محتوا

مفاتیح الجنان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۳۴: خط ۳۴:


== اهمیت و معرفی مفاتیح ==
== اهمیت و معرفی مفاتیح ==
مفاتیح الجنان نوشته که شیخ عباس قمی [[محدث]] شیعه قرن ۱۴ قمری آن را تدوین کرده است، یکی از مشهور‌ترین و رایج‌ترین کتاب‌های دعا و زیارت در بین شیعیان در قرن ۱۴ و ۱۵ قمری است. شیعیان به ویژه در ایران در مناسبت‌های مختلف برای انجام مناسک مذهبی از این کتاب استفاده می‌کنند. به گفته وزیر ارشاد دولت جمهور اسلامی در طول ۴۴ سال نزدیک به ۲۸ میلیون نسخه از این کتاب در ایران منتشر شده است.<ref>[https://www.farhang.gov.ir/fa/news/692468/ چاپ نزدیک به ۲۸ میلیون جلد مفاتیح الجنان] پایگاه وزارت ارشاد.</ref>  
مفاتیح الجنان نوشته که شیخ عباس قمی [[محدث]] شیعه قرن ۱۴ قمری آن را تدوین کرده است، یکی از مشهور‌ترین و رایج‌ترین کتاب‌های دعا و زیارت در بین شیعیان در قرن ۱۴ و ۱۵ قمری است. شیعیان به ویژه در ایران در مناسبت‌های مختلف برای انجام مناسک مذهبی از این کتاب استفاده می‌کنند. مفاتیح پس از قرآن پرشمارگان‌ترین کتاب است<ref>[https://www.farhang.gov.ir/fa/news/692468/ چاپ نزدیک به ۲۸ میلیون جلد مفاتیح الجنان] پایگاه وزارت ارشاد.</ref> و به گفته وزیر ارشاد دولت جمهور اسلامی در طول ۴۵ سال نزدیک به ۲۸ میلیون نسخه از این کتاب در ایران منتشر شده است.<ref>[https://www.farhang.gov.ir/fa/news/692468/ چاپ نزدیک به ۲۸ میلیون جلد مفاتیح الجنان] پایگاه وزارت ارشاد.</ref>  


=== درباره مؤلف ===
=== درباره مؤلف ===
خط ۴۰: خط ۴۰:
گردآورنده مفاتیح الجنان عباس بن محمد رضا قمی([[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴]]-[[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹]]ق) مشهور به شیخ عباس قمی و محدث قمی از عالمان [[شیعه]] در زمینه [[حدیث]]، تاریخ و [[خطابه]] است. وی کتاب‌های زیادی نوشته است که پس از مفاتیح الجنان معروف‌ترین آنها [[سفینة البحار]] و [[منتهی الآمال]] است. محدث قمی در [[حرم امام علی(ع)]] در [[نجف]] مدفون است.<ref>طالعی، سال‌شمار حیات و آثار محدث قمی، ۱۳۸۹ش، ص۱۳- ۴۸.</ref> پسر محدث قمی نقل کرده است که پدرش تمام کتاب را با وضو نگاشته است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۲۸.</ref> شیخ عباس قمی مفاتیح را به‌انگیزه اصلاح کتاب [[مفتاح الجنان (کتاب)|مِفتاح الجنان]] {{یادداشت| [[مفتاح الجنان]] طبق نقل سید یحیی امام جمعه مشهد مقدس، مؤلف آن شیخ اسد الله تهرانی حائری (متوفی به سال ۱۳۳۳ در مشهد رضوی) است، وی از شاگردان «شیخ مرتضی انصاری» بود و عمری طولانی (۱۲۰ سال) داشته است. در کتاب فوائد رضویه آمده است که بروجردی و اهل منبر بوده، به صدق مشهور می‌باشد.(آقا بزرگ، تهرانی، الذریعة، ج۲۱، ص۳۲۴.)در کتاب «فوائد رضویه»شیخ عباس قمی در ذیل نام «اسد الله بن عبدالله البروجردی»، اشاره‌ای به «مفتاح الجنان» نشده است.}} نوشته است که در آن زمان رایج و دعاهای بدون سندی در آن بوده است و کسانی از او خواسته بودند که دعاهای سنددار کتاب مفتاح الجنان را جدا نموده به همراه سایر دعاهای معتبر بنویسد.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۱۲.</ref>
گردآورنده مفاتیح الجنان عباس بن محمد رضا قمی([[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴]]-[[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹]]ق) مشهور به شیخ عباس قمی و محدث قمی از عالمان [[شیعه]] در زمینه [[حدیث]]، تاریخ و [[خطابه]] است. وی کتاب‌های زیادی نوشته است که پس از مفاتیح الجنان معروف‌ترین آنها [[سفینة البحار]] و [[منتهی الآمال]] است. محدث قمی در [[حرم امام علی(ع)]] در [[نجف]] مدفون است.<ref>طالعی، سال‌شمار حیات و آثار محدث قمی، ۱۳۸۹ش، ص۱۳- ۴۸.</ref> پسر محدث قمی نقل کرده است که پدرش تمام کتاب را با وضو نگاشته است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۲۸.</ref> شیخ عباس قمی مفاتیح را به‌انگیزه اصلاح کتاب [[مفتاح الجنان (کتاب)|مِفتاح الجنان]] {{یادداشت| [[مفتاح الجنان]] طبق نقل سید یحیی امام جمعه مشهد مقدس، مؤلف آن شیخ اسد الله تهرانی حائری (متوفی به سال ۱۳۳۳ در مشهد رضوی) است، وی از شاگردان «شیخ مرتضی انصاری» بود و عمری طولانی (۱۲۰ سال) داشته است. در کتاب فوائد رضویه آمده است که بروجردی و اهل منبر بوده، به صدق مشهور می‌باشد.(آقا بزرگ، تهرانی، الذریعة، ج۲۱، ص۳۲۴.)در کتاب «فوائد رضویه»شیخ عباس قمی در ذیل نام «اسد الله بن عبدالله البروجردی»، اشاره‌ای به «مفتاح الجنان» نشده است.}} نوشته است که در آن زمان رایج و دعاهای بدون سندی در آن بوده است و کسانی از او خواسته بودند که دعاهای سنددار کتاب مفتاح الجنان را جدا نموده به همراه سایر دعاهای معتبر بنویسد.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۱۲.</ref>


با این همه شیخ عباس قمی دعاها را به همراه [[اسناد|سند]] نیاورده است، بلکه فقط بیان کرده دعا را از کدام منبع نقل می‌کند.<ref>سلطانی، اشاره به پاره‌ای از منابع مفاتیح الجنان، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰.</ref> همچنین برخی از دعاهای نقل‌شده در کتاب مفاتیح از [[معصومان]] نرسیده است و نوشته برخی از علماست، مانند [[دعای عدیله]].<ref>سلطانی، اشاره به پاره‌ای از منابع مفاتیح الجنان، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۱.</ref>
=== ویژگی‌ها ===
مفاتیح الجنان یک بخش اصلی دارد که در سه باب ادعیه، اعمال سالیانه و زیارت‌ها شکل یافته است. هم‌چنین یک بخش با عنوان ملحقات (پیوسته‌ها) و یک بخش با عنوان باقیات الصالحات به قلم نویسنده به کتاب افزوده شده است. شیخ عباس قمی دعاها را به همراه [[اسناد|سند]] نیاورده است، بلکه فقط بیان کرده دعا را از کدام منبع نقل می‌کند.<ref>سلطانی، اشاره به پاره‌ای از منابع مفاتیح الجنان، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰.</ref> همچنین برخی از دعاهای نقل‌شده در کتاب مفاتیح از [[معصومان]] نرسیده است و نوشته برخی از علماست، مانند [[دعای عدیله]].<ref>سلطانی، اشاره به پاره‌ای از منابع مفاتیح الجنان، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۱.</ref>
 
شیخ عباس برای آنکه کسی به کتاب مفاتیح چیزی نیفزاید، افراد را به لعنت خداوند و نفرین رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) واگذار کرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ابتدای ملحقات اول، ص۸۶۹.</ref> اما علی‌رغم مخالفت او، ناشران مفاتیح بعدها بخشی را با عنوان ملحقات دوم مفاتیح به آن افزوده‌اند. از جمله این ملحقات دعای پس از نماز امام حسین(ع) و امام جواد(ع) و همچنین [[حدیث کساء]] است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۷۶ش، ص۹۸۵.</ref> برخی از ناشران به بخش باقیات الصالحات هم دو بخش افزوده‌اند. بنابراین مجموعه ساختار مفاتیح‌های موجود دربازار نشر دارای شش قسمت است که سه قسمت آن توسط شیخ عباس قمی تنظیم شده که عبارتند از: اصل مفاتیح، ملحقات مفاتیح، باقیات الصالحات وسه قسمت دیگر بعدها به مرور زمان افزوده شده که عبارتند از: ملحقات دوم مفاتیح، ملحقات اول باقیات الصالحات، ملحقات دوم باقیات الصالحات.<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۷ش.</ref>


== ساختار و محتوا ==
== ساختار و محتوا ==
خط ۷۱: خط ۷۴:
* آداب زیارت نیابتی.
* آداب زیارت نیابتی.
{{پایان}}
{{پایان}}
شیخ عباس برای آنکه کسی به کتاب مفاتیح چیزی نیفزاید، افراد را به لعنت خداوند و نفرین رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) واگذار کرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ابتدای ملحقات اول، ص۸۶۹.</ref> اما علی‌رغم مخالفت او، ناشران مفاتیح بعدها بخشی را با عنوان ملحقات دوم مفاتیح به آن افزوده‌اند. از جمله این ملحقات دعای پس از نماز امام حسین(ع) و امام جواد(ع) و همچنین [[حدیث کساء]] است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۷۶ش، ص۹۸۵.</ref>
=== باقیات الصالحات ===
=== باقیات الصالحات ===
[[پرونده:دعای کمیل در مفاتیح.jpg|200px|بندانگشتی|[[دعای کمیل]] در مفاتیح به خط طاهر افشاری]]
[[پرونده:دعای کمیل در مفاتیح.jpg|200px|بندانگشتی|[[دعای کمیل]] در مفاتیح به خط طاهر افشاری]]
خط ۸۳: خط ۸۴:
*'''باب ششم''': بیان خواص برخی [[سوره|سوره‌ها]] و [[آیه|آیات]] و ذکر بعضی ادعیه و مطالب متفرقه. خواص برخی آیات [[قرآن]] و سوره‌های آن که برای حل مشکلات روزمره کاربرد دارند، در این بخش ذکر شده است. دعا برای خواب دیدن افراد، [[دعای مطالعه]]، آداب [[عقیقه]] و [[استخاره]] با [[قرآن]] نیز در این باب قرار گرفته است.
*'''باب ششم''': بیان خواص برخی [[سوره|سوره‌ها]] و [[آیه|آیات]] و ذکر بعضی ادعیه و مطالب متفرقه. خواص برخی آیات [[قرآن]] و سوره‌های آن که برای حل مشکلات روزمره کاربرد دارند، در این بخش ذکر شده است. دعا برای خواب دیدن افراد، [[دعای مطالعه]]، آداب [[عقیقه]] و [[استخاره]] با [[قرآن]] نیز در این باب قرار گرفته است.
*'''خاتمه''': مختصری از احکام اموات
*'''خاتمه''': مختصری از احکام اموات
برخی از ناشران همانگونه که به اصل مفاتیح مطالبی را افزوده‌اند به کتاب باقیات الصالحات هم که محدث قمی به عنوان ضمیمه<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۷ش، ص۸۲۳.</ref>مفاتیح تألیف کرده دو بخش افزوده‌اند. بنابراین مجموعه ساختار مفاتیح‌های موجود دربازار نشر دارای شش قسمت است که سه قسمت آن توسط شیخ عباس قمی تنظیم شده که عبارتند از: اصل مفاتیح، ملحقات مفاتیح، باقیات الصالحات وسه قسمت دیگر بعدها به مرور زمان افزوده شده که عبارتند از: ملحقات دوم مفاتیح، ملحقات اول باقیات الصالحات، ملحقات دوم باقیات الصالحات.<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۷ش.</ref>
==منابع کتاب==
==منابع کتاب==
برخی منابع که شیخ عباس قمی در تألیف مفاتیح الجنان از آنها استفاده کرده و در این کتاب نام برده است، به شرح زیر است:
برخی منابع که شیخ عباس قمی در تألیف مفاتیح الجنان از آنها استفاده کرده و در این کتاب نام برده است، به شرح زیر است:
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۱۲

ویرایش