کاربر ناشناس
اصحاب صفه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Sama بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اَصْحاب‌ِ صُفّه'''، گروهى از یاران [[پیامبر (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] - از [[مهاجرین]] - كه پس از [[هجرت]] به [[مدینه|مدینه]] در قسمت شمالى [[مسجدالنبی]] سکنی گزیدند و به سبب از دست دادن و یا رها كردن خانه و دارایى و جایگاه خود در قبایل، با پذیرش فقر و تنگدستى، به عبادت و تعلیم و تعلم و شركت در [[جهاد]] روی آوردند <ref>بیضاوی، 1/267</ref> پیامبر اسلام(ص) ایشان را تحت حمایت خود قرار داد. برخى از مفسران، از نزول شماری‌از [[آیات]] [[قرآن|قرآنى]] در شأن آنان سخن آورده اند. | '''اَصْحاب‌ِ صُفّه'''، گروهى از یاران [[پیامبر (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] - از [[مهاجرین]] - كه پس از [[هجرت]] به [[مدینه|مدینه]] در قسمت شمالى [[مسجدالنبی]] سکنی گزیدند و به سبب از دست دادن و یا رها كردن خانه و دارایى و جایگاه خود در قبایل، با پذیرش فقر و تنگدستى، به عبادت و تعلیم و تعلم و شركت در [[جهاد]] روی آوردند <ref>بیضاوی، 1/267</ref> پیامبر اسلام(ص) ایشان را تحت حمایت خود قرار داد. برخى از مفسران، از نزول شماری‌از [[آیات]] [[قرآن|قرآنى]] در شأن آنان سخن آورده اند. | ||
==سکونت در جوار مسجد== | ==سکونت در جوار مسجد== | ||
اینان كه در مدینه، در قسمت شمالى [[مسجد النبی|مسجد پیامبر(ص)]] <ref>ابن تیمیه، 1/34</ref> در محلى مسقف و بزرگ و خارج از مسجد، ولى متصل به آن به نام [[صُفّه]] به معنای سكو یا ایوان، <ref>ابن منظور، 9/159</ref> زندگى مى‌كردند، به تدریج به نام اصحاب صفه، اهل صفه و گاه اصحاب الظله شهرت یافتند <ref>نك: ابن سعد، 1(2)/48، جم</ref> و به اسوه‌هایى از پذیرش فقر و رها ساختن مظاهر دنیا برای روی آوری صرف به آخرت تبدیل شدند. | اینان كه در مدینه، در قسمت شمالى [[مسجد النبی|مسجد پیامبر(ص)]] <ref>ابن تیمیه، 1/34</ref> در محلى مسقف و بزرگ و خارج از مسجد، ولى متصل به آن به نام [[صُفّه]] به معنای سكو یا ایوان، <ref>ابن منظور، 9/159</ref> زندگى مى‌كردند، به تدریج به نام اصحاب صفه، اهل صفه و گاه اصحاب الظله شهرت یافتند <ref>نك: ابن سعد، 1(2)/48، جم</ref> و به اسوه‌هایى از پذیرش فقر و رها ساختن مظاهر دنیا برای روی آوری صرف به [[آخرت]] تبدیل شدند. | ||
==اصحاب صفه تحت حمایت پیامبر== | ==اصحاب صفه تحت حمایت پیامبر== | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==اهل صفه در آثار نویسندگان== | ==اهل صفه در آثار نویسندگان== | ||
[[ابونعیم اصفهانى]] <ref>1/143، 374، جم</ref> هجویری <ref>ص 97- 99</ref> و برخى نویسندگان دیگر كه به دیده اولیای الهى اصحاب صفه را مى‌نگریسته‌اند، در آثار خود نام شماری از آنان را یاد كرده‌اند كه در آن میان كسانى از صحابه پیامبر اسلام(ص)، همچون [[ابوذر غفاری|ابوذر غفاری]]، [[سلمان فارسى]]، [[بلال بن رباح|بلال بن رباح]]، [[واثله بن اسقع]] و نیز نام [[ابوهریره]] دیده مى‌شود، <ref>نیز نك: احمد بن حنبل، 3/490؛ ابن سعد، 1(2)/14، 48، جم؛ هجویری، 97، 98</ref> ولى انتخاب نامها و یاد كردن افرادی در شمار اصحاب صفه، گاه به دور از گرایش های نویسندگان نبوده است. <ref>مثلاً نك: هجویری ، 99</ref> | [[ابونعیم اصفهانى]] <ref>1/143، 374، جم</ref> هجویری <ref>ص 97- 99</ref> و برخى نویسندگان دیگر كه به دیده اولیای الهى اصحاب صفه را مى‌نگریسته‌اند، در آثار خود نام شماری از آنان را یاد كرده‌اند كه در آن میان كسانى از [[صحابه]] پیامبر اسلام(ص)، همچون [[ابوذر غفاری|ابوذر غفاری]]، [[سلمان فارسى]]، [[بلال بن رباح|بلال بن رباح]]، [[واثله بن اسقع]] و نیز نام [[ابوهریره]] دیده مى‌شود، <ref>نیز نك: احمد بن حنبل، 3/490؛ ابن سعد، 1(2)/14، 48، جم؛ هجویری، 97، 98</ref> ولى انتخاب نامها و یاد كردن افرادی در شمار اصحاب صفه، گاه به دور از گرایش های نویسندگان نبوده است. <ref>مثلاً نك: هجویری ، 99</ref> | ||
همچنین [[ابوعبدالرحمان سلمى]] (د 412ق) در كتابى با عنوان تاریخ اهل الصفه به فضایل و مناقب آنان پرداخته است. <ref>نك: هجویری، 99؛ ابن تیمیه، 1/36</ref> | همچنین [[ابوعبدالرحمان سلمى]] (د 412ق) در كتابى با عنوان تاریخ اهل الصفه به فضایل و مناقب آنان پرداخته است. <ref>نك: هجویری، 99؛ ابن تیمیه، 1/36</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
ویژگی ها و ارزش های اسلامى اصحاب صفه زمینه‌ای بوده است تا برخى‌مفسران، از نزول شماری‌از آیات‌قرآنى <ref>بقره/2/273، انعام/ 6/52، كهف/18/28</ref> در شأن آنان سخن آورند و در تفاسیر خود به آن اشاره كنند. <ref>مثلاً نك: ابن سعد، 1(2)/13؛ قمى، 1/202؛ طبری، 25/19؛ فخرالدین رازی، 7/84؛ سیوطى، 2/88، 7/352</ref> | ویژگی ها و ارزش های اسلامى اصحاب صفه زمینه‌ای بوده است تا برخى‌مفسران، از نزول شماری‌از آیات‌قرآنى <ref>بقره/2/273، انعام/ 6/52، كهف/18/28</ref> در شأن آنان سخن آورند و در تفاسیر خود به آن اشاره كنند. <ref>مثلاً نك: ابن سعد، 1(2)/13؛ قمى، 1/202؛ طبری، 25/19؛ فخرالدین رازی، 7/84؛ سیوطى، 2/88، 7/352</ref> | ||
==انتساب به اهل صفه== | ==انتساب به اهل صفه== | ||
در سده‌های 4 و 5ق، گروه هایى زهد گرا و خصوصاً صوفیه خود را به نوعى به اصحاب صفه منتسب مى‌ساختند <ref>نك: سراج، 27</ref>، تا آنجا كه حتى عنوان «صوفى» را مشتق از صفه دانسته، مى‌كوشیدند تا این پیوند را ریشه‌دار و قوی نمایانند؛ اشتقاقى كه بیشتر مفهومى معنایى دارد و از نظر صرفى نادرست است، <ref>نك: ابن جوزی، 162</ref> چنانكه از بزرگان اهل [[عرفان]] [[ابوالقاسم قشیری]] (د 465ق) و [[شهاب الدین سهروردی]] (د 632ق) به صراحت آن را اشتقاقى در معنا و نه در لغت دانسته‌اند. <ref>نك: خاوری، 1/33؛ نیز كلاباذی، 21</ref> | در سده‌های 4 و 5ق، گروه هایى زهد گرا و خصوصاً [[صوفیه]] خود را به نوعى به اصحاب صفه منتسب مى‌ساختند <ref>نك: سراج، 27</ref>، تا آنجا كه حتى عنوان «صوفى» را مشتق از صفه دانسته، مى‌كوشیدند تا این پیوند را ریشه‌دار و قوی نمایانند؛ اشتقاقى كه بیشتر مفهومى معنایى دارد و از نظر صرفى نادرست است، <ref>نك: ابن جوزی، 162</ref> چنانكه از بزرگان اهل [[عرفان]] [[ابوالقاسم قشیری]] (د 465ق) و [[شهاب الدین سهروردی]] (د 632ق) به صراحت آن را اشتقاقى در معنا و نه در لغت دانسته‌اند. <ref>نك: خاوری، 1/33؛ نیز كلاباذی، 21</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
*سراج، عبدالله، اللمع، لیدن، 1914م؛ | *سراج، عبدالله، اللمع، لیدن، 1914م؛ | ||
*سیوطى، الدر المنثور، بیروت، 1403ق؛ | *سیوطى، الدر المنثور، بیروت، 1403ق؛ | ||
*طبری، تفسیر؛ فخرالدین رازی، محمد، التفسیر الكبیر، قاهره، المطبعه البهیه؛ قرآن كریم؛ | *طبری، تفسیر؛ فخرالدین رازی، محمد، التفسیر الكبیر، قاهره، المطبعه البهیه؛ قرآن كریم؛ | ||
*قمى، على، تفسیر، قم، 1387ق/1968م؛ | *قمى، على، تفسیر، قم، 1387ق/1968م؛ | ||
*كلاباذی، محمد، التعرف لمذهب اهل التصوف، به كوشش عبدالحلیم محمود و طه عبدالباقى، قاهره، 1380ق/1960م؛ | *كلاباذی، محمد، التعرف لمذهب اهل التصوف، به كوشش عبدالحلیم محمود و طه عبدالباقى، قاهره، 1380ق/1960م؛ | ||