کوه ابوقبیس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَبوقُبَیس'''، کوهی در شهر [[مکه]] واقع در  مقابل [[ارکان کعبه|رکن]] [[حجرالاسود]] [[مسجدالحرام]]<ref>ابن جبیر، ''رحله''، ص۸۵.</ref> که در منابع تاریخی و جغرافیایی مکه از آن بسیار یاد شده است. ابوقبیس نزدیک‌ترین کوه به [[کعبه]] و بنابر منابع تاریخ محلی مکه، محل فرودآمدن [[حضرت آدم]] و [[حوا]] از [[بهشت]] و مدفن حضرت آدم است.<ref>ازرقی، ''اخبار مکه''، ج۱، ص۵ـ۶.</ref> فاکهی (قرن سوم قمری)از وجود [[مسجد]]ی به نام «ابراهیم» بر ابوقبیس خبر داده است؛ اما در اینکه مراد از نام این مسجد، [[حضرت ابراهیم]] خلیل باشد، اختلاف است.<ref>ر.ک: ابن ظهیره، ''الجامع اللطيف''، ص۲۹۱؛ جعفریان، ''آثار و اماکن اسلامی مکه و مدینه''، ص۱۲۶.</ref> در دوره‌های بعد بناهای دیگری بر آن ساخته شد. این کوه و بناهای برفراز آن از قدیم زیارتگاه [[حج|حج‌گزاران]] و زائران، به‌ویژه [[شیعیان]] [[ایران]]ی بوده است.<ref>برای نمونه ر.ک: ایازخان قشقایی، ''پنجاه سفرنامه حج قاجاری''، ج؟، ص419؛ هدایت علی،پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ص283.</ref>

*درباره معنای نام و وجه نامگذاری این کوه، نظرهایی اظهار شده که برخی از آنها ریشه در باورهای عامیانه مردم حجاز دارد؛ برای مثال برخی نام ابوقبیس را گرفته‌شده از «قبس النار» دانسته‌اند؛ زیرا بنابر برخی حکایت‌ها و اخبار، دو چوب آتش‌زنه (مرخ) از آسمان بر این کوه فرود آمد. [[آدم(ع)]] آنها را برگرفت و از برخورد آن دو، آتش پدیدار گشت.<ref>یاقوت حموی،  ''البلدان''، ج۱، ص۱۰۱ـ۱۰۲.</ref> برخی نیز نام این کوه را به مردی با نام قبیس بن شالخ (یا شامخ) نسبت داده‌اند. گفته شده که این مرد از قبیله [[جُرهُم]] بوده است.<ref>سهیلی، ۵/۱۱۷؛ یاقوت، ۱/۱۰۲</ref> وی گویا میان مردی به نام عمرو بن مضاض و دختر عمش سخن‌چینی کرد و از بیم کشته شدن به کوه مزبور پناه برد و دیگر از او خبر و اثری نماند.<ref>یاقوت، ۱/۱۰۲</ref>

*ابوقبیس را خشب یا اخشب نیز خوانده‌اند و این کوه و کوه مقابل آن قعیقعان را الاخشبین می‌نامیدند.<ref>یاقوت، ۱/۱۰۲؛ ابن فهد، ج1، ص306</ref>