پرش به محتوا

اخلاق ناصری (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از          =
| پیش از          =
}}
}}
'''اخلاق ناصری''' کتابی است در [[حکمت‌ عملی‌]] و [[اخلاق]] عقلی، تألیف [[خواجه نصیرالدین طوسی]]. این کتاب را مهم‌ترین رساله در حکمت عملی در دوره اسلامی دانسته‌اند. کتاب شامل سه بخش [[اخلاق]]، [[تدبیر منزل]] و [[سیاست مدن]] است که مطابق با [[حکمت عملی]] در [[فلسفه اسلامی]] است. خواجه نصیر این کتاب را برای ناصرالدین عبدالرحیم اسماعیلی نوشت اما پس از سقوط [[اسماعیلیان]]، دیباچه‌ای نو بر کتاب خود نگاشته، توضیح داد که دیباچۀ قدیم کتاب را علی رغم میل باطنی‌اش نوشته تا جانش در برابر [[اسماعیلیان]] در امان باشد.
'''اخلاق ناصری'''، کتابی در [[حکمت‌ عملی‌]] و [[اخلاق]] عقلی، تألیف [[خواجه نصیرالدین طوسی]]. این کتاب را مهم‌ترین رساله در حکمت عملی در دوره اسلامی دانسته‌اند. کتاب شامل سه بخش [[اخلاق]]، [[تدبیر منزل]] و [[سیاست مدن]] است که مطابق با [[حکمت عملی]] در [[فلسفه اسلامی]] است. خواجه نصیر این کتاب را برای ناصرالدین عبدالرحیم اسماعیلی نوشت اما پس از سقوط [[اسماعیلیان]]، دیباچه‌ای نو بر کتاب خود نگاشت و توضیح داد که دیباچۀ قدیم کتاب را علی رغم میل باطنی‌اش نوشته تا جانش در برابر [[اسماعیلیان]] در امان باشد.


==ماجرای نگارش==
==ماجرای نگارش==
[[خواجه‌ نصیر طوسی‌]] (<small>متوفی۶۷۲ق</small>) این‌ کتاب‌ را زمانی‌ نوشت‌ که‌ در دربار [[اسماعیلیان]] [[قُهستان‌]] و در خدمت‌ حاکم‌ آنجا، [[ناصرالدین‌ عبدالرحیم‌]] بود. ناصرالدین عبدالرحیم که‌ از خواجه‌ دعوت‌ کرده‌ بود تا به‌ اطرافیان‌ او بپیوندد، از او درخواست‌ کرد تا [[تهذیب‌ الاخلاق‌]] [[ابوعلی‌ مسکویه‌]] را به‌ فارسی‌ ترجمه‌ کند.<ref> نک: اخلاق ناصری، ص۳۴-۳۶ </ref>
[[خواجه‌ نصیر طوسی‌]] (متوفی۶۷۲ق) این‌ کتاب‌ را زمانی‌ نوشت‌ که‌ در دربار [[اسماعیلیان]] [[قُهستان‌]] و در خدمت‌ حاکم‌ آنجا، [[ناصرالدین‌ عبدالرحیم‌]] بود. ناصرالدین عبدالرحیم که‌ از خواجه‌ دعوت‌ کرده‌ بود تا به‌ اطرافیان‌ او بپیوندد، از او درخواست‌ کرد تا [[تهذیب‌ الاخلاق‌]] [[ابوعلی‌ مسکویه‌]] را به‌ فارسی‌ ترجمه‌ کند.<ref> نک: اخلاق ناصری، ص۳۴-۳۶ </ref>


با توجه‌ به‌ تاریخ‌ اتمام‌ نگارش اخلاق‌ ناصری‌ در پایان‌ یکی‌ از نسخه‌های‌ آمده‌ (۶۳۳ق‌)، می‌توان‌ گفت‌ که‌ این‌ اثر قدیمی‌ترین‌ نوشته خواجه‌ است‌ که‌ به‌ دست‌ ما رسیده‌، و از آثار ابتدایی دوره پختگی‌ اوست‌.<ref> مقدمه‌ و تعلیقات‌ بر اخلاق‌ ناصری‌ ۱۵-۱۶ </ref>
با توجه‌ به‌ تاریخ‌ اتمام‌ نگارش اخلاق‌ ناصری‌ که در پایان‌ یکی‌ از نسخه‌های‌ آن آمده‌ (۶۳۳ق‌)، می‌توان‌ گفت‌ که‌ این‌ اثر، قدیمی‌ترین‌ نوشته خواجه‌ نصیر طوسی است‌ باقی مانده، و از آثار ابتدایی دوره پختگی‌ اوست‌.<ref> مقدمه‌ و تعلیقات‌ بر اخلاق‌ ناصری‌ ۱۵-۱۶ </ref>


خواجه‌اندکی‌ پیش‌ از سقوط [[الموت‌]] بر اثر یورش‌ [[مغول|مغولان‌]] و در زمانی‌ که‌ لشکر [[هولاکو خان|هولاکو]] در حوالی‌ قلعه‌های‌ اسماعیلیان‌ بود، به‌ خدمت‌ خان‌ مغول‌ رسید (<small>۶۵۴ق‌</small>) و دیباچه‌ای‌ نو بر اخلاق‌ ناصری‌ نوشت‌ و به‌ هولاکو تقدیم‌ کرد.
خواجه نصیر، اندکی‌ پیش‌ از سقوط [[الموت‌]] بر اثر یورش‌ [[مغول|مغولان‌]] و در زمانی‌ که‌ لشکر [[هولاکو خان|هولاکو]] در حوالی‌ قلعه‌های‌ اسماعیلیان‌ بود، به‌ خدمت‌ خان‌ مغول‌ رسید (۶۵۴ق‌) و دیباچه‌ای‌ نو بر اخلاق‌ ناصری‌ نوشت‌ و به‌ هولاکو تقدیم‌ کرد.


[[خواجه‌ نصیرالدین‌]] در مقدمه جدید توضیح‌ داده‌ است‌ که‌ دیباچه قدیم‌ اخلاق‌ ناصری‌ را به‌ رغم‌ خواست‌ خود «جهت‌ استخلاص‌ نفس‌ و عِرض‌ از وضع‌ دیباچه ‌بر صیغتی‌ موافق‌ عادت‌ آن‌ جماعت‌ اسماعیلیان‌ در ثنا و اطرای‌ سادات‌ و کُبَرای‌ ایشان‌...» نوشته‌ بوده‌ است‌، اما با رهایی‌ از وضع‌ ناپسند [[قهستان‌]] «دیباچه کتاب‌ را که‌ بر سیاقتی‌ غیرمرضی‌ بود، بدل‌ گرداند».<ref> اخلاق ناصری، ص‌ ۳۴- ۵۳ </ref>
[[خواجه‌ نصیرالدین‌]] در مقدمه جدید توضیح‌ داده‌ که‌ دیباچه قدیم‌ اخلاق‌ ناصری‌ را به‌ رغم‌ خواست‌ خود «جهت‌ استخلاص‌ نفس‌ و عِرض‌ از وضع‌ دیباچه ‌بر صیغتی‌ موافق‌ عادت‌ آن‌ جماعت‌ اسماعیلیان‌ در ثنا و اطرای‌ سادات‌ و کُبَرای‌ ایشان‌...» نوشته‌ بود، اما با رهایی‌ از وضع‌ ناپسند [[قهستان‌]] «دیباچه کتاب‌ را که‌ بر سیاقتی‌ غیرمرضی‌ بود، بدل‌ گرداند».<ref> اخلاق ناصری، ص‌ ۳۴- ۵۳ </ref>


==ساختار==
==ساختار==
۳۸۸

ویرایش