پرش به محتوا

ابدان اخروی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
{{ویکی‌سازی}}
{{معاد-عمودی}}
{{معاد-عمودی}}
'''اَبْدانِ اُخْرَوی''' (به معنای بدن‌های آخرتی)، به نظریه [[ملاصدرا]] در باب [[معاد جسمانی]] اشاره دارد. غالب [[ مسلمان |مسلمانان]] بر اساس ظاهر آیات [[قرآن]] معتقدند [[معاد]]، جسمانی است و انسان‌ها پس از حشر نیز دارای بدن خواهند بود؛ اما چگونگی و جزئیات این امر مورد اختلاف است. برخی از [[کلام اسلامی| متکلمان]] با تکیه بر ظاهر [[آیه|آیات]] معتقدند انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می‌شود. در مقابل برخی از فلاسفه، جسمانی بودن معاد را انکار کرده‌اند و قائل به معاد روحانی شده‌اند.
'''اَبْدانِ اُخْرَوی''' (به معنای بدن‌های آخرتی)، به نظریه [[ملاصدرا]] در باب [[معاد جسمانی]] اشاره دارد. غالب [[مسلمان|مسلمانان]] بر اساس ظاهر آیات [[قرآن]] معتقدند [[معاد]]، جسمانی است و انسان‌ها پس از حشر نیز دارای بدن خواهند بود؛ اما چگونگی و جزئیات این امر مورد اختلاف است. برخی از [[کلام اسلامی| متکلمان]] با تکیه بر ظاهر [[آیه|آیات]] معتقدند انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می‌شود. در مقابل برخی از فلاسفه، جسمانی بودن معاد را انکار کرده‌اند و قائل به معاد روحانی شده‌اند.
[[ملاصدرا]] با تکیه بر مبانی خود در [[حکمت متعالیه]]، جسمانی بودن معاد را پذیرفت، اما تبیینی جدید از آن ارئه کرد.
[[ملاصدرا]] با تکیه بر مبانی خود در [[حکمت متعالیه]]، جسمانی بودن معاد را پذیرفت، اما تبیینی جدید از آن ارئه کرد.


== دیدگاه متکلمان ==
== دیدگاه متکلمان ==
قرآن کریم در [[آیه|آیات]] فراوانی به مسأله معاد و [[قیامت]] و بازگشت انسان‌ها پرداخته است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
قرآن کریم در [[آیه|آیات]] فراوانی به مسأله معاد و [[قیامت]] و بازگشت انسان‌ها پرداخته است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
* {{متن قرآن|وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ ۖ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ*قُلْ یحْییهَا الَّذِی أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ ۖ وَهُوَ بِکلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ |ترجمه= و براى ما مَثَلى آورد و آفرينش خود را فراموش كرد؛ گفت: «چه كسى اين استخوانها را كه چنين پوسيده است زندگى مى‌بخشد؟» بگو: «همان کسی که نخستین‌بار آن را پدید آورد و اوست که به هر [گونه‌] آفرینشی داناست.||سوره=[[سوره یس|یس]]||آیه=۷۹}}
* {{متن قرآن|وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِی خَلْقَهُ ۖ قَالَ مَنْ یحْیی الْعِظَامَ وَهِی رَمِیمٌ*قُلْ یحْییهَا الَّذِی أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ ۖ وَهُوَ بِکلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ|ترجمه= و برای ما مَثَلی آورد و آفرینش خود را فراموش کرد؛ گفت: «چه کسی این استخوانها را که چنین پوسیده است زندگی می‌بخشد؟» بگو: «همان کسی که نخستین‌بار آن را پدید آورد و اوست که به هر [گونه‌] آفرینشی داناست.||سوره=[[سوره یس|یس]]||آیه=۷۹}}
* {{متن قرآن|أَیحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿۳﴾ بَلَیٰ قَادِرِینَ عَلَیٰ أَن نُّسَوِّی بَنَانَهُ ﴿۴﴾|ترجمه=آیا انسان می‌پندارد که هرگز استخوان‌های او را جمع نخواهیم کرد؟! (۳) آری قادریم که (حتی خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتّب کنیم! (۴)|سوره=[[سوره قیامت|قیامت]]|آیه=۳}}
* {{متن قرآن|أَیحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿۳﴾ بَلَیٰ قَادِرِینَ عَلَیٰ أَن نُّسَوِّی بَنَانَهُ ﴿۴﴾|ترجمه=آیا انسان می‌پندارد که هرگز استخوان‌های او را جمع نخواهیم کرد؟! (۳) آری قادریم که (حتی خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتّب کنیم! (۴)|سوره=[[سوره قیامت|قیامت]]|آیه=۳}}
* {{متن قرآن|أَفَلَا یعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِی الْقُبُورِ ﴿۹﴾|ترجمه=مگر نمی‌داند که چون آنچه در گورهاست بیرون ریخته گردد.|سوره=[[سوره عادیات|عادیات]]|آیه=۹}}
* {{متن قرآن|أَفَلَا یعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِی الْقُبُورِ ﴿۹﴾|ترجمه=مگر نمی‌داند که چون آنچه در گورهاست بیرون ریخته گردد.|سوره=[[سوره عادیات|عادیات]]|آیه=۹}}
* {{متن قرآن|وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَیٰ رَبِّهِمْ ینسِلُونَ ﴿۵۱﴾|ترجمه=و در صور دمیده خواهد شد، پس به‌ناگاه از گورهای خود شتابان به سوی پروردگار خویش می‌آیند.|سوره=[[سوره یس|یس]]|آیه=۵۱}}
* {{متن قرآن|وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَیٰ رَبِّهِمْ ینسِلُونَ ﴿۵۱﴾|ترجمه=و در صور دمیده خواهد شد، پس به‌ناگاه از گورهای خود شتابان به سوی پروردگار خویش می‌آیند.|سوره=[[سوره یس|یس]]|آیه=۵۱}}


بر اساس ظاهر بسیاری از [[آیه|آیاتی]] که درباب [[معاد]] است در قیامت و پس از مرگ، انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می‌شود. بیشتر متکلمان معتقدند این آیات قابل [[ تأویل |تاویل]] نبوده و بدنی که در قیامت انسان با آن محشور می‌شود همین بدن مادی است که در دنیا با آن زندگی می‌کرده است. این اعتقاد، [[معاد جسمانی]] نامیده می‌شود. از منظر [[کلام امامیه|کلام شیعه]]، اعتقاد به جسمانی بودن معاد بر هر مسلمانی [[واجب]] است. اما اعتقاد و فهم کیفیت و جزئیات آن، جزء واجبات نیست.<ref>مظفر، محمدرضا، عقائدنا، فصل اعتقادنا فی المعاد الجسمانی</ref>
بر اساس ظاهر بسیاری از [[آیه|آیاتی]] که درباب [[معاد]] است در قیامت و پس از مرگ، انسان‌ها با همین بدن دنیایی خود سر از قبر برداشته و حوادث قیامت آغاز می‌شود. بیشتر متکلمان معتقدند این آیات قابل [[تأویل|تاویل]] نبوده و بدنی که در قیامت انسان با آن محشور می‌شود همین بدن مادی است که در دنیا با آن زندگی می‌کرده است. این اعتقاد، [[معاد جسمانی]] نامیده می‌شود. از منظر [[کلام امامیه|کلام شیعه]]، اعتقاد به جسمانی بودن معاد بر هر مسلمانی [[واجب]] است. اما اعتقاد و فهم کیفیت و جزئیات آن، جزء واجبات نیست.<ref>مظفر، محمدرضا، عقائدنا، فصل اعتقادنا فی المعاد الجسمانی</ref>


[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌گوید:
[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌گوید:
:::«و واجب است معتقد باشی به اینکه خداوند تعالی در روز محشر همه مردم را زنده می‌کند و ارواحشان را به بدن اولیه خودشان باز می‌گرداند و اگر کسی این مطلب را انکار کند و یا آن را طوری تأویل نماید که موجب انکار ظاهری آن باشد -چنانکه در زمان خود می‌شنویم از بعض مُلحِدان- به [[اجماع]] همه مسلمین، [[کفر]] و الحاد است؛ چنانچه بیشتر [[قرآن]] در اثبات حیات مجدّد در روز قیامت و کفر مُنكِرین آن وارد شده است؛ و به شُبُهات حکماء (فلاسفه) که می‌گویند [[اعاده معدوم|اِعادۀ معدوم]] (= بازگرداندن چیز نابود شده) ممکن نیست، و به تأویلات آنها که معاد جسمانی را تأویل به [[معاد روحانی]] می‌کنند، توجه مکن.»<ref>اعتقادات مجلسی، فصل اعتقاد به معاد جسمانی</ref>
:::«و واجب است معتقد باشی به اینکه خداوند تعالی در روز محشر همه مردم را زنده می‌کند و ارواحشان را به بدن اولیه خودشان باز می‌گرداند و اگر کسی این مطلب را انکار کند و یا آن را طوری تأویل نماید که موجب انکار ظاهری آن باشد -چنانکه در زمان خود می‌شنویم از بعض مُلحِدان- به [[اجماع]] همه مسلمین، [[کفر]] و الحاد است؛ چنانچه بیشتر [[قرآن]] در اثبات حیات مجدّد در روز قیامت و کفر مُنکرین آن وارد شده است؛ و به شُبُهات حکماء (فلاسفه) که می‌گویند [[اعاده معدوم|اِعادۀ معدوم]] (= بازگرداندن چیز نابود شده) ممکن نیست، و به تأویلات آنها که معاد جسمانی را تأویل به [[معاد روحانی]] می‌کنند، توجه مکن.»<ref>اعتقادات مجلسی، فصل اعتقاد به معاد جسمانی</ref>


==دیدگاه فلاسفه ==
==دیدگاه فلاسفه ==
خط ۲۸: خط ۲۸:


==== تفاوت بدن‌های اخروی با بدن‌های دنیوی====
==== تفاوت بدن‌های اخروی با بدن‌های دنیوی====
[[ ملاصدرا|صدرالدین شیرازی]] اختلافات میان ابدان دنیوی و ابدان اخروی را اینگونه برمی‌شمارد:
[[ملاصدرا|صدرالدین شیرازی]] اختلافات میان ابدان دنیوی و ابدان اخروی را اینگونه برمی‌شمارد:
# ابدان اخروی بر خلاف ابدان دنیوی قابل فساد و تباهی نیستند؛<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۰</ref>
# ابدان اخروی بر خلاف ابدان دنیوی قابل فساد و تباهی نیستند؛<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۰</ref>
# ابدان اخروی دارای روح و حیاتند و بلکه عین حیاتند یعنی حیات در آنها ذاتی است نه عرضی، در حالی که برخی از ابدان دنیوی دارای روح و حیات و بعضی فاقد آنند؛<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۱-۲۵۲</ref>
# ابدان اخروی دارای روح و حیاتند و بلکه عین حیاتند یعنی حیات در آنها ذاتی است نه عرضی، در حالی که برخی از ابدان دنیوی دارای روح و حیات و بعضی فاقد آنند؛<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۱-۲۵۲</ref>
# ابدان اخروی بر حسب اعداد تصورات نفوس و ادراکات، نامتناهی هستند زیرا براهین تناهی ابعاد در آنگونه ابدان جریان ندارد.<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۲</ref>
# ابدان اخروی بر حسب اعداد تصورات نفوس و ادراکات، نامتناهی هستند زیرا براهین تناهی ابعاد در آنگونه ابدان جریان ندارد.<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۲</ref>
# ابدان اخروی متوسط بین دو عالم(ماده و تجرد، عالم محسوس و معقول) بوده و جامع تجرد و تجسمند و بیشتر لوازم و عوارض ابدان دنیوی را ندارند؛<ref>ملاصدرا، اسفار،۱۹۸۱م، ج۹، ص۱۸۳.</ref>
# ابدان اخروی متوسط بین دو عالم(ماده و تجرد، عالم محسوس و معقول) بوده و جامع تجرد و تجسمند و بیشتر لوازم و عوارض ابدان دنیوی را ندارند؛<ref>ملاصدرا، اسفار،۱۹۸۱م، ج۹، ص۱۸۳.</ref>
# ابدان اخروی عین نفوس‌اند وبدن اخروی مانند ظل همواره ملازم روح و حاکی از اوست و بلکه با روح اتحاد وجودی دارد. <ref>ملاصدرا، اسفار،۱۹۸۱م، ج۹، ص۱۸۳.</ref>
# ابدان اخروی عین نفوس‌اند وبدن اخروی مانند ظل همواره ملازم روح و حاکی از اوست و بلکه با روح اتحاد وجودی دارد.<ref>ملاصدرا، اسفار،۱۹۸۱م، ج۹، ص۱۸۳.</ref>
# میان ابدان اخروی تزاحم نیست.<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۲</ref>
# میان ابدان اخروی تزاحم نیست.<ref>ملاصدرا، عرشیه، ۲۵۲</ref>
# ابدان دنیوی تدریجی الحدوث‌اند و ابدان اخروی دفعی الحدوث<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۶۰۰؛ نیز نک‌: آکل و مأکول، معاد</ref>
# ابدان دنیوی تدریجی الحدوث‌اند و ابدان اخروی دفعی الحدوث<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۶۰۰؛ نیز نک‌: آکل و مأکول، معاد</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


== منابع==
== منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* بوعلی سینا، حسین بن عبدالله، الهیات شفاء، حسن حسن‌زاده آملی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* بوعلی سینا، حسین بن عبدالله، الهیات شفاء، حسن حسن‌زاده آملی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، الحکمة المتعالیه فی الاسفار العقلیة الاربعة، قم،‌ ....
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، الحکمة المتعالیه فی الاسفار العقلیة الاربعة، قم،‌....
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، المظاهر الالهیه، ترجمه حمید طبیبیان، چاپخانه سپهر، ۱۳۶۴ش.
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، المظاهر الالهیه، ترجمه حمید طبیبیان، چاپخانه سپهر، ۱۳۶۴ش.
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، عرشیه، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش.
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، عرشیه، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش.
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، مفاتیح الغیب، به کوشش محمد خواجوی، تهران، ۱۳۶۳ش.
* صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، مفاتیح الغیب، به کوشش محمد خواجوی، تهران، ۱۳۶۳ش.
* مجلسی، محمدباقر، اعتقادات مجلسی، ... .
* مجلسی، محمدباقر، اعتقادات مجلسی،....
* مظفر، محمدرضا، عقائدنا،‌ .... .
* مظفر، محمدرضا، عقائدنا،‌.....
{{پایان}}
{{پایان}}


Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش