سیدالشهداء (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها

[[شرک|مشرکان]] در [[جنگ احد]]، [[حمزه]] را به [[شهادت]] رساندند و سپس پیکرش را مُثله کردند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶، ج ۱، ص۲۹۰؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۷.</ref> [[پیامبر (ص)]] او را سیدالشهداء خواند.<ref>رجوع کنید به  طبری، ذخائرالعقبی، 1356، ص۱۷۶؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۷۰</ref>  

در بیشتر کتاب‌های تاریخی و روایی، از حمزه با لقب سیدالشهداء یاد شده است<ref>برای نمونه رک: بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج ۲، ص۳۹۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۲، ص۴۱۲، ۵۵۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴، ص۳۷</ref> در بعضی روایات او را با عناوین دیگری خوانده‌اند، مانند سید شهیدان بهشت،<ref>شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص۵۷۵</ref> سید شهیدان اولین و آخرین جز [[انبیاء|انبیا]] و اوصیا،<ref>کتاب سلیم بن قیس، ص۱۳۳ـ۱۳۴؛ شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۴۰۵، ص۲۶۳ـ۲۶۴</ref> خیرالشهداء،<ref>کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ص۱۳۳؛ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱، ص۱۹۱؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۳۵۶، ص۱۷۶</ref> افضل‌الشهداء،<ref>کوفی، تفسیر فرات کوفی، ۱۴۱۰، ص۱۰۱؛ شیخ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۴۵۰</ref> [[اسدالله]] و اسد رسوله.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶، ج ۱، ص۲۹۰؛ شیخ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۲۲۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۱، ص۲۰۳ـ۲۰۴</ref>

[[امیرالمؤمنین(ع)]] (در [[شورای شش نفره]])، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]] (در [[کربلا]])، و [[محمد بن حنفیه]] در سخنان و احتجاجات خود، به این مقام حمزه اشاره کرده و از ملقب‌شدن حمزه به سیدالشهداء به مثابه یکی از افتخارات [[بنی‌هاشم]] و [[اهل بیت(ع)]] یاد کرده‌اند.<ref>برای نمونه رک: نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، نامه ۲۸؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص۴۲۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۱، ص۳۲۰؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴، ج ۲، ص۹۷؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴، ص۵۴۶، ۵۵۴، ۵۶۳ـ۵۶۴</ref>

در [[زیارت‌نامه]] [[رسول اکرم]] عبارت «السَّلامُ عَلی عَمِّک حَمزة سَیدِالشُّهَداء» و در زیارت‌نامه حمزه عبارت «السَّلامُ عَلَیک یا عَمَّ رَسولِ اللّهِ وَ خیرَ الشُهَداء» ذکر شده است.<ref>ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۶۲</ref>

پس از [[واقعه کربلا]]، لقب سیدالشهداء به [[امام حسین]] نیز اختصاص یافت، گر چه پیش از آن در احادیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اکرم]](ص)، از امام حسین(ع) با لقب سیدالشهداء یاد شده بود.<ref>برای نمونه رک: ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۱۴۲، ۱۴۸</ref>

به نظر می‌رسد که عمومیت یافتن این لقب برای [[امام حسین(ع)]] از زمان [[امام صادق(ع)]] باشد. [[ام سعید احمسیه]] که از اهالی [[عراق]] و از یاران [[امام صادق (ع)]] بود، قصد زیارت قبور شهدای [[مدینه]] را داشته است که امام صادق به وی می‌گوید چرا قبر سیدالشهداء را نزد خودتان زیارت نمی‌کنی؟ ام‌سعید با تصور اینکه مقصود امام، قبر [[امیرالمؤمنین(ع)]] است می‌پرسد: سیدالشهداء کیست؟ امام صادق(ع) پاسخ می‌دهد: سیدالشهداء [[حسین بن علی(ع)]] است.<ref>رک: ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۲۱۷ـ۲۲۰؛ شیخ صدوق، ثواب‌الاعمال، ۱۳۶۴، ص۹۷ـ۹۸</ref>

[[ملا صالح مازندرانی]] در توضیح اینکه این لقب، هم به حمزه و هم به امام حسین(ع) اعطا شده، گفته است حمزه، سیدالشهدای زمان خود و امام حسین سیدالشهدای علی الاطلاق است.<ref>مازندرانی، شرح اصول کافی، ۱۴۲۱، ج۱۱، ص۳۶۸</ref>

افزون بر [[حمزه]] و [[امام حسین (ع)]]، از کسان دیگری نیز با لقب سیدالشهداء یاد شده است، از جمله [[جرجیس پیامبر]]<ref>صنعانی، تفسیرالقرآن، ۱۴۱۰، ج۳، ص۵، ۱۵۰؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵، ج ۶۴، ص۱۹۲</ref> [[بلال حبشی]]،<ref>هیثمی، مجمع‌الزوائد و منبع‌الفوائد، ۱۴۰۸، ج ۹، ص۳۰۰</ref> [[جعفر بن ابیطالب]]<ref>متقی‌ هندی، کنزالعمّال، ۱۴۰۹، ج۱۱، ص۶۶۱، ج۱۳، ص۳۳۲</ref> و مِهجَع‌ بن عبدالله اولین شهید [[جنگ بدر]].<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ج ۷، ص۲۷۰؛ بغوی، تفسیر البغوی، ۱۹۹۵، ج ۳، ص۴۶۰</ref>

همچنین در روایتی، [[پیامبر اکرم(ص)]] بهترین شهید بعد از حمزه را کسی دانسته است که نزد حاکم ظالم برود و او را [[امر به معروف و نهی از منکر]] کند و در این راه کشته شود.<ref>رجوع کنید به جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵، ج ۲، ص۴۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ص۱۷۶</ref>