مسجد حنانه (نجف): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد حَنّانه'''، مسجدی در شهر [[نجف]] که طبق نقل‌های تاریخی، زمین آن، دو بار در عزای [[ائمه(ع)]] ناله کرده است؛ یک بار در زمان تشییع [[امیرالمؤمنین(ع)]] و یک بار نیز بعد از [[واقعه کربلا]]. وجه تسمیه مسجد نیز همین است. این مسجد در محله حنانه، به فاصله ۲.۵ کیلومتری از [[حرم امیرالمؤمنین]](ع)، در جاده اصلی [[نجف]] و [[کوفه]]، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد [[کمیل بن زیاد نخعی]] واقع است.

[[پرونده:مسجد حنانه 2.jpg|بندانگشتی|طبق نقل‌ها هنگام انتقال کاروان کربلا به کوفه، سر امام حسین(ع) در مکان این مسجد به زمین گذاشته شده است]]

در این محل ستون (یا دیواری) قرار داشته است که هنگام تشییع شبانه [[امیرالمؤمنین(ع)]] از کوفه به نجف وقتی بدن مطهر آن حضرت(ع) را از کنار این مکان عبور می‌دادند، این ستون از حزن و تأسف خم شد.<ref>طوسی، الامالی، ص ۶۸۲</ref> ظاهراً مسجد حنّانه، در جایگاه همان ستون بنا شده است. در روایتی آمده است که از [[امام صادق(ع)]] پرسیده شد این ستون که در راه نجف قرار دارد چیست؟ امام(ع) فرمود: «هنگامی که جنازه امیرالمؤمنین(ع) را از این‌جا عبور می‌دادند این ستون از اندوه بر درگذشت حضرتش خم شد، چنان‌که تخت [[ابرهه]] هنگام ورود [[عبدالمطلب]] بر او خم شد».<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ج ۹۷، ص ۴۵۵</ref>

دوم اینکه به هنگام حمل سرهای مبارک شهیدان [[واقعه کربلا|کربلا]] به کوفه، سر مقدس اباعبدالله(ع) را بر زمین این مسجد گذاشتند. گفته‌اند در این هنگام صدایی شبیه به ناله بچه شتری (حنانه) که مادرش را گم کرده باشد بلند شد. نقل شده است که [[امام صادق(ع)]] هنگام سفر به کوفه و نجف، در سه مکان ایستادند و [[نماز]] گزاردند که یکی از آنها در این محل بود. هنگامی که علّت را پرسیدند، فرمودند: «سر جدم [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] را در اینجا نهادند».<ref>طوسی، الامالی، ص ۶۸۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ج۹۷، ص ۴۵۴</ref>

در وجه نام‌گذاری این مسجد گفته‌اند حنانه (گریه‌کننده) نامیدن این مسجد به علت ناله آن ستون در زمان تشییع جنازه [[امام علی(ع)]] است. وجه دیگر را، ناله زمین این منطقه در زمان حضور سرهای [[شهدای کربلا]] دانسته‌اند. برخی نیز گفته‌اند نام این مسجد از «حنا»، نام دیر قدیمی مسیحیان که در این محل قرار داشته، گرفته شده است.<ref>زمانی، سیری در سرزمین خاطره‌ها، ص ۴۳۶</ref>

اعمال وارده این مسجد زیارت امام حسین(ع) و نماز زیارت [[سیدالشهداء]] است،<ref>شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان</ref> در روایات است که وقتی [[امام صادق(ع)]] وارد شهر نجف و کوفه شدند در سه جا از اسب پیاده شده، سلام داده و به نماز پرداختند، اولی [[حرم امام علی(ع)|مزار امام علی(ع)]]، دومی مسجد حنانه و موضع [[رأس الحسین(ع)]]، و سوم [[مقام امام زمان(عج)]] در [[وادی السلام]].<ref>کلینی، الکافی ۴، ۵۷۱؛ ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ص ۳۴</ref>

{{پانویس۲}}

*زمانی، احمد، ''سیری در سرزمین خاطره‌ها''، تهران، مشعر، چاپ چهارم، ۱۳۹۲.

*طوسی، محمد بن‌حسن، ''الامالی''، قم، ۱۴۱۴.

*کلینی، محمد بن‌یعقوب، ''الکافی''، مصحح محمد آخوندی، تصحیح و تعلیق علیاکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه.