محمد بن ابراهیم نعمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمد بن ابراهیم بن جعفر نُعمانی'''، معروف به '''ابن ابی‌زینب''' (درگذشت [[سال ۳۶۰ هجری قمری|۳۶۰ق]]/۹۷۱م)، [[کلام|متکلم]]، [[مفسر]] و [[محدث]] [[شیعه|شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری]]. وی از شاگردان [[کلینی]] بوده و برای کسب علم و شنیدن حدیث به شهرهای مختلف از جمله [[شیراز]]، [[قم]]، [[بغداد]] و [[حلب]] مسافرت کرد. از ابن ابی‌زینب آثاری بر جای مانده که مشهورترین آن، کتاب [[غیبت نعمانی|الغیبه]] است.

تاریخ تولد وی معلوم نیست. زادگاه او را برخی شهر نُعمانیه [[مصر]] یا [[یمن]] و یا [[حجاز]] دانسته‌اند،<ref>مامقانی، ج۲، ص ۵۵</ref> [[سید محمدباقر خوانساری|محمدباقر خوانساری]] در کتاب [[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات (کتاب)|روضات الجنات]] نوشته، نعمانی از شهر نعمانیه [[عراق]] (بین [[واسط]] و [[بغداد]]) بود.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۶، ص ۱۲۷</ref>

==سفر==

نعمانی در ۳۱۳ق به [[شیراز]] آمد و از [[موسی بن محمد اشعری قمی]] حدیث آموخت و در [[قم]] احتمالاً از [[صدوق اول|علی بن حسین بن بابویه]] پدر [[شیخ صدوق]] حدیث شنید.<ref>غفاری، ص۱۴- ۱۶</ref>. پس از آن به بغداد سفر کرد<ref>نجاشی، ص۲۷۱</ref> و از [[ابن همام اسکافی]]، [[ابن عقده]] و [[محمد بن یعقوب کلینی]] (درگذشت [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) حدیث فراگرفت. او از [[بغداد]] آهنگ سفر به [[شام]] کرده و در ۳۳۳ق در [[طبریه]] (از شهرهای [[اردن]]) از محمد بن عبدالله طبرانی و عبدالله بن عبدالملک بن سهل طبرانی حدیث شنیده و پس از آن در شام از محمد بن عثمان بن علان دهنی بغدادی حدیث آموخت و در سال‌های پایانی روزگارش به [[حلب]] که شهری شیعی‌نشین بود، رفت و تا پایان زندگی در آنجا ماند و در همانجا به نشر حدیث و معارف شیعی پرداخت و در شام درگذشت.<ref>غفاری، ص۱۴- ۱۸</ref>

نعمانی از این کسان نیز بهره برد: [[احمد بن نصر بن هوذه باهلی]]، [[احمد بن محمد بن یعقوب بن عمار کوفی]]، [[حسین بن محمد باوری]]، [[سلامه ابن محمد بن اسماعیل ارزنی]]، [[عبدالعزیز بن عبدالله بن یونس موصلی]]، [[عبدالواحد بن عبدالله بن یونس موصلی]]، [[علی بن احمد بندنیجی]]، محمد بن حسن بن محمد جمهور قمی، محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری.<ref>غفاری، ص۱۶</ref>

محمد بن ابراهیم، از ابن عقده در [[غیبت نعمانی|کتاب غیبت]] خود، حدیث متعددی نقل کرده و نیز جملات احترام آمیزی  در مورد وی آورده است.<ref>نعمانی، الغیبة، ص ۳۹</ref> نعمانی کتاب [[کافی]] کلینی را نوشته و از این رو به کاتب شهرت یافته و نسخه او به «نسخه كافی نعمانی‌» مشهور شده است.{{مدرک}}

در کتاب [[رجال نجاشی]] نعمانی از بزرگان [[شیعه]]، عظیم القدر، شریف المنزله، صحیح العقیده و کثیر الحدیث دانسته شده است.<ref>نجاشی، رجال، ص ۲۷۱.</ref> [[محمدباقر مجلسی]] نیز او را از فقهای بزرگ<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۴۰</ref> و فاضِل کامل پرهیزگار خوانده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۱۴</ref>

==راویان==

کسانی که از نعمانی حدیث نقل کرده‌اند، اندک‌اند: [[ابوالحسین محمد بن علی شجاعی کاتب]] در [[حلب]] روزگاری نزد وی بود و کتاب غیبت استادش را نگاشت.<ref>نجاشی، ۲۷۱</ref> [[ابو غالب زراری]] (درگذشت: ۳۶۸ق/ ۹۷۸م) او را دیده و از وی حدیث نقل کرد.<ref>ابوغالب، ص۸۱</ref>

#'''الغیبة'''

مشهورترین اثر نعمانی کتاب [[غیبت نعمانی|غیبت]] اوست. او این کتاب را در اوایل دوره [[غیبت کبرا]] نگاشت که به درازا کشیدن غیبت امام زمان (عج) موجب آشفتگی فکری و تزلزل اعتقادی بسیاری از شیعیان شده بود. او در این کتاب به تبیین امر امامت و راز غیبت امام دوازدهم پرداخت. این کتاب که در [[سال ۳۴۲ هجری قمری|۳۴۲ق]]/۹۵۳م در [[حلب]] تألیف شد، دارای ۲۶ باب و ۴۴۵ حدیث است.<ref>صدر، ص۳۳۶</ref>{{حسن صدر معتقد است این کتاب، اولین اثر درباره غیبت امام زمان است.}}

#'''تفسیر نعمانی'''

#الرد علی الاسماعیلیة

#الفرائض