کاربر ناشناس
محمد بن ابراهیم نعمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Rezataran بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Jalalyaghmoori جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان | | عنوان = | ||
| نام | | نام = ابوعبدالله محمد بن ابراهیم نعمانی | ||
| تصویر | | تصویر = | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| عنوان تصویر | | عنوان تصویر = | ||
|زادروز | |زادروز = قرن سوم | ||
| زادگاه | | زادگاه = [[نعمانیه]] | ||
| تاریخ مرگ | | تاریخ مرگ = | ||
| آرامگاه | | آرامگاه = [[شام]] | ||
| محل زندگی | | محل زندگی = شیراز، قم، بغداد، طبریه، حلب | ||
| ملیت | | ملیت = | ||
| نژاد | | نژاد = | ||
| تابعیت | | تابعیت = | ||
| تحصیلات | | تحصیلات = | ||
| نماینده | | نماینده = | ||
| شناخته‌شده برای | | شناخته‌شده برای = کتاب الغیبه | ||
| نقش‌های برجسته | | نقش‌های برجسته = | ||
| سبک | | سبک = | ||
| تأثیرگذاران | | تأثیرگذاران = | ||
| تأثیرپذیرفتگان | | تأثیرپذیرفتگان = | ||
| لقب | | لقب = | ||
| دین | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب | | مذهب = [[شیعه]] | ||
| منصب | | منصب = | ||
| مکتب | | مکتب = | ||
| استادان | | استادان = [[صدوق اول|علی بن حسین بن بابویه]]، [[ابن همام اسکافی|محمد بن همام اسکافی]]،[[احمد بن محمد بن سعیدبن عقده کوفی]] و [[کلینی|محمد بن یعقوب کلینی]] و.. | ||
| آثار | | آثار = [[غیبت نعمانی|غیبت]]،الرد علی الاسماعیلیة، الفرائض، التفسیر و التسلی | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| وبگاه | | وبگاه = | ||
| پانویس | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر نُعمانی'''، معروف به '''ابن ابی زینب''' (د ۳۶۰ق/۹۷۱م)، [[متکلم]]، [[مفسر]] و [[محدّث]] [[شیعه|شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری]]. وی از شاگردان ممتاز [[کلینی]] به شمار می‌رود و برای کسب علم و شنیدن حدیث به | '''ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر نُعمانی'''، معروف به '''ابن ابی زینب''' (د ۳۶۰ق/۹۷۱م)، [[متکلم]]، [[مفسر]] و [[محدّث]] [[شیعه|شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری]]. وی از شاگردان ممتاز [[کلینی]] به شمار می‌رود و برای کسب علم و شنیدن حدیث به شهرهای مختلف از جمله [[شیراز]]، [[قم]]، [[بغداد]] و [[حلب]] مسافرت کرد. از ابن ابی زینب آثار زیادی بر جای مانده است که مهم‌ترین آن کتاب [[غیبت نعمانی|الغیبه]] اوست. | ||
==تولد== | ==تولد== | ||
تاریخ تولد وی معلوم نیست. زادگاه او را برخی شهر نُعمانیه [[مصر]] یا [[یمن]] و یا [[حجاز]] دانسته‌اند، <ref>مامقانی، ج۲، ص ۵۵</ref> اما آنچه درست می‌نماید این است که نعمانی از شهر نعمانیه [[عراق]] (در میان [[واسط]] و [[بغداد]]) بوده است. <ref>خوانساری، ج۶، ص ۱۲۷</ref> | تاریخ تولد وی معلوم نیست. زادگاه او را برخی شهر نُعمانیه [[مصر]] یا [[یمن]] و یا [[حجاز]] دانسته‌اند،<ref>مامقانی، ج۲، ص ۵۵</ref> اما آنچه درست می‌نماید این است که نعمانی از شهر نعمانیه [[عراق]] (در میان [[واسط]] و [[بغداد]]) بوده است.<ref>خوانساری، ج۶، ص ۱۲۷</ref> | ||
==سفرهای علمی== | ==سفرهای علمی== | ||
از زندگی وی همین اندازه معلوم است که در سال ۳۱۳ق به [[شیراز]] آمده و در آن شهر از ابوالقاسم [[موسی بن محمد اشعری قمی]] حدیث آموخته و در [[قم]] احتمالاً از [[صدوق اول|علی بن حسین بن بابویه]] پدر [[شیخ صدوق]] حدیث شنیده است <ref>غفاری، ص۱۴- ۱۶</ref>. پس از آن به بغداد سفر کرده <ref>نجاشی، ص۲۷۱</ref> و در آنجا از عالمان و محدّثان و فقیهان بنامی چون [[ابن همام اسکافی]]، [[ابن عقده]] و [[محمد بن یعقوب کلینی]] (د ۳۲۹ق) حدیث فراگرفته است. | از زندگی وی همین اندازه معلوم است که در سال ۳۱۳ق به [[شیراز]] آمده و در آن شهر از ابوالقاسم [[موسی بن محمد اشعری قمی]] حدیث آموخته و در [[قم]] احتمالاً از [[صدوق اول|علی بن حسین بن بابویه]] پدر [[شیخ صدوق]] حدیث شنیده است<ref>غفاری، ص۱۴- ۱۶</ref>. پس از آن به بغداد سفر کرده<ref>نجاشی، ص۲۷۱</ref> و در آنجا از عالمان و محدّثان و فقیهان بنامی چون [[ابن همام اسکافی]]، [[ابن عقده]] و [[محمد بن یعقوب کلینی]] (د ۳۲۹ق) حدیث فراگرفته است. | ||
پس از چندی از [[بغداد]] آهنگ سفر به [[شام]] کرده و در ۳۳۳ق در [[طبریه]] (از شهرهای اردن) از محمد بن عبدالله طبرانی و عبدالله بن عبدالملک بن سهل طبرانی حدیث شنیده و پس از آن در شام از محمد بن عثمان بن علان دهنی بغدادی حدیث آموخته و در سال‌های پایانی روزگارش به [[حلب]] که شهری شیعی‌نشین بوده است، رفته و تا پایان زندگی در آنجا مانده و در همانجا به نشر حدیث و معارف شیعی پرداخته و در شام درگذشته است. <ref>غفاری، ص۱۴- ۱۸</ref> | پس از چندی از [[بغداد]] آهنگ سفر به [[شام]] کرده و در ۳۳۳ق در [[طبریه]] (از شهرهای اردن) از محمد بن عبدالله طبرانی و عبدالله بن عبدالملک بن سهل طبرانی حدیث شنیده و پس از آن در شام از محمد بن عثمان بن علان دهنی بغدادی حدیث آموخته و در سال‌های پایانی روزگارش به [[حلب]] که شهری شیعی‌نشین بوده است، رفته و تا پایان زندگی در آنجا مانده و در همانجا به نشر حدیث و معارف شیعی پرداخته و در شام درگذشته است.<ref>غفاری، ص۱۴- ۱۸</ref> | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
* [[علی بن احمد بندنیجی]] | * [[علی بن احمد بندنیجی]] | ||
* محمد بن حسن بن محمد جمهور قمی | * محمد بن حسن بن محمد جمهور قمی | ||
* محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری <ref>غفاری، ص۱۶</ref> | * محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری<ref>غفاری، ص۱۶</ref> | ||
نعمانی بیش از همه از [[ابن عقده کوفی]] و کلینی بهره گرفته است. از تعداد حدیث‌هایی که او از ابن عقده در [[غیبت نعمانی|کتاب غیبت]] خود نقل کرده و نیز جملات احترام آمیزی که در مورد وی آورده<ref>ص ۳۹</ref> پیداست که از این استاد تأثیر بسیار پذیرفته است. | نعمانی بیش از همه از [[ابن عقده کوفی]] و کلینی بهره گرفته است. از تعداد حدیث‌هایی که او از ابن عقده در [[غیبت نعمانی|کتاب غیبت]] خود نقل کرده و نیز جملات احترام آمیزی که در مورد وی آورده<ref>ص ۳۹</ref> پیداست که از این استاد تأثیر بسیار پذیرفته است. | ||
وی از شاگردان بسیار نزدیک و مورد اعتماد [[محمد بن یعقوب کلینی]] به شمار می‌آمد. کاملاً روشن نیست که وی هنگامی که کلینی | وی از شاگردان بسیار نزدیک و مورد اعتماد [[محمد بن یعقوب کلینی]] به شمار می‌آمد. کاملاً روشن نیست که وی هنگامی که کلینی در [[ری]] می‌زیست با او بوده و یا هنگامی که وی در اواخر زندگی در [[بغداد]] به سر می‌برده، از او بهره گرفته است، ولی با توجه به اینکه در منابع تاریخی از دیدار نعمانی از ری یاد نشده و همچنین قطعی است که در روزگاری که محمد بن یعقوب در بغداد بوده، نعمانی هم در آن شهر می‌زیسته است، می‌توان گفت که نعمانی در بغداد از محضر کلینی بهره برده است. | ||
نعمانی کتاب [[کافی]] کلینی را نوشته و از این رو به کاتب شهرت یافته و نسخه او به «نسخه | نعمانی کتاب [[کافی]] کلینی را نوشته و از این رو به کاتب شهرت یافته و نسخه او به «نسخه كافی نعمانی» مشهور شده است. | ||
==ابن ابی زینب در رجال نجاشی== | ==ابن ابی زینب در رجال نجاشی== | ||
نخستین کسی که، هر چند به اختصار، از نعمانی یاد کرده و موقعیت وی را باز گفته، [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] است که در کتاب [[رجال نجاشی|رجال خویش]] او را ستوده است. او نعمانی را از بزرگان [[شیعه]]، عظیم القدر، شریف المنزله، صحیح العقیده و کثیر الحدیث دانسته است.<ref>ص ۲۷۱</ref> | نخستین کسی که، هر چند به اختصار، از نعمانی یاد کرده و موقعیت وی را باز گفته، [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] است که در کتاب [[رجال نجاشی|رجال خویش]] او را ستوده است. او نعمانی را از بزرگان [[شیعه]]، عظیم القدر، شریف المنزله، صحیح العقیده و کثیر الحدیث دانسته است.<ref>ص ۲۷۱</ref> | ||
[[علامه مجلسی]] نیز او را از فقهای بزرگ<ref>ج۱، ص۴۰</ref> و فاضِل | [[علامه مجلسی]] نیز او را از فقهای بزرگ<ref>ج۱، ص۴۰</ref> و فاضِل کامل پرهیزگار خوانده است.<ref>ج۱، ص۱۴</ref> | ||
==روایت کنندگان از ابن ابی زینب== | ==روایت کنندگان از ابن ابی زینب== | ||
کسانی که از نعمانی حدیث نقل کرده‌اند، اندک‌اند: یکی از کسانی که از او حدیث آموخته و نقل کرده [[ابوالحسین محمد بن علی شجاعی کاتب]] است که در [[حلب]] روزگاری نزد وی بوده و کتاب غیبت استادش را نگاشته است <ref>نجاشی، ۲۷۱</ref>؛ دیگری [[ابو غالب زراری]] (د ۳۶۸ق/ ۹۷۸م) است که او را دیده و از وی حدیث نقل کرده است. <ref>ابوغالب، ص۸۱</ref> | کسانی که از نعمانی حدیث نقل کرده‌اند، اندک‌اند: یکی از کسانی که از او حدیث آموخته و نقل کرده [[ابوالحسین محمد بن علی شجاعی کاتب]] است که در [[حلب]] روزگاری نزد وی بوده و کتاب غیبت استادش را نگاشته است<ref>نجاشی، ۲۷۱</ref>؛ دیگری [[ابو غالب زراری]] (د ۳۶۸ق/ ۹۷۸م) است که او را دیده و از وی حدیث نقل کرده است.<ref>ابوغالب، ص۸۱</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
[[پرونده:کتاب الغیبه النعمانی.gif|بندانگشتی| | [[پرونده:کتاب الغیبه النعمانی.gif|بندانگشتی|۲۰۰px|کتاب الغیبه النعمانی]] | ||
مهم‌ترین آثاری که به ابن ابی زینب منسوب است، این‌هاست: | مهم‌ترین آثاری که به ابن ابی زینب منسوب است، این‌هاست: | ||
*'''الغیبة''' | *'''الغیبة''' | ||
{{اصلی|کتاب الغیبة (نعمانی)}} | {{اصلی|کتاب الغیبة (نعمانی)}} | ||
مشهورترین اثر نعمانی کتاب [[غیبت نعمانی|غیبت]] اوست. او این کتاب را در اوایل دوره [[غیبت کبرا]] نگاشت که به درازاکشیدن غیبت امام زمان (ع) موجب آشفتگی فکری و تزلزل اعتقادی بسیاری از شیعیان شده بود. | مشهورترین اثر نعمانی کتاب [[غیبت نعمانی|غیبت]] اوست. او این کتاب را در اوایل دوره [[غیبت کبرا]] نگاشت که به درازاکشیدن غیبت امام زمان (ع) موجب آشفتگی فکری و تزلزل اعتقادی بسیاری از شیعیان شده بود. او در این کتاب به تبیین امر امامت و راز غیبت امام دوازدهم پرداخت. این کتاب که در ۳۴۲ق/۹۵۳م در حلب تألیف شده، دارای ۲۶ باب و ۴۴۵ حدیث است و ظاهراً نخستین کتابی است که در موضوع غیبت [[امام مهدی|مهدی منتظر(ع)]] نگاشته شده است.<ref>صدر، ص۳۳۶</ref> | ||
* '''تفسیر نعمانی''' | * '''تفسیر نعمانی''' | ||
{{اصلی|تفسیر نعمانی}} | {{اصلی|تفسیر نعمانی}} | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1352 | *منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1352 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
[[ar:محمد بن ابراهیم | [[ar:محمد بن ابراهیم النعمانی]] | ||
[[en:Muhammad b. Ibrahim al-Nu'mani]] | [[en:Muhammad b. Ibrahim al-Nu'mani]] | ||