روز عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عاشورا'''، روز دهم از [[محرم الحرام|ماه محرّم]]. اهمیت این روز برای [[شیعه|شیعیان]] به دلیل [[واقعه عاشورا]]ی [[سال ۶۱ قمری]] است. [[امام حسین(ع)]] در روز عاشورا به همراه یارانش در سرزمین [[کربلا]] در جنگ با سپاه [[کوفه]] به فرماندهی [[عمر بن سعد]] به [[شهادت]] رسید.

شیعیان همه‌ساله با آغاز ماه محرم به [[سوگواری محرم|عزاداری]] می‌پردازند. مراسم عزاداری در بیشتر مناطق تا روزهای [[۱۱ محرم|۱۱]] و [[۱۲ محرم]] و در بعضی مناطق تا پایان [[ماه صفر]] ادامه می‌یابد. اوج این عزاداری‌ها در روز عاشوراست. این روز در تقویم رسمی [[ایران]]، [[عراق]]، [[افغانستان]]، [[پاکستان]] و [[هند]]، تعطیل است.

عاشور، عاشورا و عاشوراء، بنا به قول مشهور علمای لغت، [[دهم محرم]] را گویند و آن روزی است که [[حسین بن علی(ع)]] شهید شد.<ref>نک: دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه «عاشورا».</ref> در «جمهرة اللغة» آمده است روز عاشورا پس از [[اسلام]] به این نام خوانده شده و در [[جاهلیت]] چنین نامی وجود نداشته است و در کلام عرب غیر از «عاشوراء» کلمه‌ای بر وزن «فاعولاء» وجود ندارد.<ref>ابن دريد، جمهرة اللغة، ۱۹۸۷م، ج۲، ص۷۲۷.</ref>

بعضی از واژه‌شناسان عاشورا را کلمه‌ای عبرانی و مُعَرَّب (<small>عربی شده</small>) واژه عاشور دانسته‌اند. عاشورا در زبان عبری برای نامیدن روز دهم ماه تشری (<small>ماه یهودی</small>) به کار می‌رود.<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۱۱، ص۱۵</ref>

[[اهل سنت]] روز عاشورا را سالگرد روزی می‌دانند که [[حضرت موسی(ع)]] دریای سرخ را شکافت و به همراه پیروانش از آن عبور کرد و این روز را گرامی داشته و روزه گرفتن در این روز را مستحب می‌دانند.<ref>[http://alisabah.com/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85/ اسحاق دبیری، روز عاشورا را چگونه بگذرانیم؟]</ref>

[[واقعه کربلا]] در [[جمعه]] دهم مُحَرَّم [[سال ۶۱ قمری]] رخ داد. سن امام حسین (ع) در آن زمان ۵۶ سال و چند ماه بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، موسسه اعلمی للمطبوعات، ص۸۴.</ref>

[[بنی‏ امیه]] پس از واقعه کربلا با اقداماتی مانند شروع به ذخیره آذوقه یک سال خود، تبریک و شادباش گفتن و لباس‌های نو پوشیدن، و روزه گرفتن، روز عاشورا را مبارک شمردند<ref>کلیات مفاتیح الجنان، ص۲۹۰</ref> چنانکه در [[زیارت عاشورا]]ی امام حسین (ع) آمده، «هذا یومٌ تَبَرَّکت ‏بِهِ بَنُوأُمَیةَ؛ این روزی است که [[بنی امیه]] آن را مبارک می‌دانستند».<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل «زیارت عاشورا».</ref>

[[پرونده:تابلوی مراسم پرده خوانی.jpg|بندانگشتی|صحنه ای از [[پرده خوانی]]؛ نوعی از [[عزاداری]] که تا دوره [[قاجار]] رونق داشته است.<ref>[http://lib.eshia.ir/23019/1/2701 کتابخانه مدرسه فقاهت]</ref>]]

روز عاشورا مهم‌ترین روز [[عزاداری]] در فرهنگ شیعیان است. در هر نقطه‌ای که گروهی از شیعیان حضور داشته باشند در این روز مراسم سوگواری برگزار می‌شود. کشورهای شیعه‌نشین در این روز تعطیل رسمی هستند. بازارها و کسب و کار نیز تعطیل است. عزاداری که در [[دهه محرم|ده روز اول محرم]] معمولا شب‌ها و در مکان‌های سرپوشیده برگزار می‌شد به کوچه و خیابان‌ها منتقل می‌شود و مردم به صورت دسته‌های عزاداری حرکت می‌کنند. دسته‌های عزادار با خود پرچم‌های عزا، علم، کتل، توغ، سایر نشان‌های مربوط به عزاداری امام حسین(ع) را حمل می‌کنند. عزاداری روز عاشورا تا ظهر طول می‌کشد. دسته‌جات عزا معمولا به اماکن مذهبی عمومی مثل حرم امامان یا امامزادگان منطقه و منزل عالمان ساکن هر شهر می‌روند. در برخی مناطق نیز آخرین نقطه حرکت عزادارن قبرستان و محل دفن اموات است تا برای درگذشتگان طلب رحمت کنند. {{مدرک}}

[[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] می‌گوید: «شایسته است شخص در این روز مشغول کاری از کارهای دنیا نگردد و غمگین باشد و این امر در نحوه پوشش و خوراکش نمایان باشد. این روز را بر امام حسین (ع) عزاداری کند و آن حضرت را زیارت کند (<small>به [[زیارت عاشورا]]</small>). خواندن هزار مرتبه [[سوره توحید|توحید]]، [[دعای عشرات]]، خودداری از خوردن و آشامیدن اما بدون قصد [[روزه]] و هزار مرتبه [[لعن]] بر قاتلان [[امام حسین علیه السلام|سید الشهدا]] نیز از اعمال ذکر شده برای این روز است.»<ref>کلیات مفاتیح الجنان، ص ۲۸۹-۲۸۸</ref>

[[یهودی|یهودیان]]، [[مسیحی|مسیحیان]]، و اعراب زمان [[جاهلیت]] در گذشته عاشورا را بزرگ می‌داشته و این روز را [[روزه]] می‌گرفته‌اند.<ref>نک: استادی، رضا، پیشینه عاشورا، در عاشوراشناسی، ص۳۹-۳۸</ref> [[فیومی|فَیّومی]] در [[مصباح المنیر]] می‌گوید: از [[رسول خدا(ص)]] روایت شده: یک روز قبل از عاشورا و یک روز بعد از آن را هم روزه بگیرید تا از شباهت به یهود که فقط روز دهم را روزه می‌گرفتند خارج شوید.<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از بیهقی، ج۴، ص ۲۸۷</ref> مضمون همین روایت در کتاب‌های [[سنن دارمی]]<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از سنن دارمی، ج۲، ص ۲۲</ref>، [[سنن ابن ماجه]]<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از سنن ابن ماجه، ج۱، ص ۵۵۲</ref>، [[صحیح مسلم]]<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از صحیح مسلم، ج۳، ص ۱۵۰</ref>، [[جمهرة اللغة]]<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از جمهرة اللغة، ابن درید، ج۳، ص ۳۹۰</ref>، [[صحیح بخاری]]<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از صحیح بخاری، ج۳، ص ۵۷</ref> و [[نیل الأوطار]]<ref>عاشوراشناسی، مقاله پیشینه عاشورا، رضا استادی، ص۳۷-۳۸، به نقل از نیل الأوطار، ج۴، ص ۳۲۶</ref> هم نقل شده است.