پرش به محتوا

سکوت ۲۵ ساله امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶: خط ۶:
اهل سنت غالبا سکوت امام علی(ع)را دلیلی بر انتخابی بودن حاکم جامعه دانسته و برخی دیگر نیز عبارت سکوت ۲۵ ساله را عبارتی نادرست دانسته‌ و رفتارها و گفتارهای امام علی(ع) در خصوص حوادث پیش‌آمده را دلیلی برای این تلقی ذکر نموده‌اند.
اهل سنت غالبا سکوت امام علی(ع)را دلیلی بر انتخابی بودن حاکم جامعه دانسته و برخی دیگر نیز عبارت سکوت ۲۵ ساله را عبارتی نادرست دانسته‌ و رفتارها و گفتارهای امام علی(ع) در خصوص حوادث پیش‌آمده را دلیلی برای این تلقی ذکر نموده‌اند.
== اهمیت و جایگاه ==
== اهمیت و جایگاه ==
سکوت ۲۵ ساله امام علی(ع)، یا دوران صبر امام علی،<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۶۹.</ref> بخشی از زندگانی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در دوران حکومت [[خلفای سه گانه]] است که وی از حق خود برای جانشینی [[پیامبر اسلام(ص)]] چشم پوشید. این دوران، از هنگام رحلت پیامبر(ص) آغاز و تا پذیرش [[خلافت]] از سوی او در [[سال ۳۵ هجری قمری|سال ۳۵ق]] پایان یافت.<ref>رفیعی، زندگی ائمه(ع)، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص۳۴-۳۵.</ref> برخی نویسندگان سکوت ۲۵ ساله امام علی را نمونه‌ای از [[تقیه|تقیّۀ امامان]]<ref>رضوان‌فر، فرهنگ اخلاقی معصومین(ع)، ۱۳۸۷ش، ص۴۰۰.</ref> و از نوع [[تقیه#اقسام تقیه|تقیّۀ مُداراتی]] دانسته‌اند.<ref>موسوی، مبانی فقهی تقیه مداراتی، ۱۳۹۲ش، ص۱۲۰؛ کمالی اردکانی، پژوهشی پیرامون اقتدای به عامه، سازمان حج و زیارت، ص۴۳.</ref> اگرچه در دوران سکوت ۲۵ ساله، امام علی(ع) از برعهده گرفتن خلافت منع شد، اما مطابق حدیثی از امام رضا(ع) در همان دوران نیز مقام امامت را بر عهده داشت.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۱-۸۲.</ref>
سکوت ۲۵ ساله امام علی(ع)، یا دوران صبر امام علی،<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۶۹.</ref> بخشی از زندگانی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در دوران حکومت [[خلفای سه‌گانه]] است که وی از حق خود برای جانشینی [[پیامبر اسلام(ص)]] چشم پوشید. این دوران، از هنگام [[رحلت پیامبر(ص)]] آغاز و تا پذیرش [[خلافت]] از سوی او در [[سال ۳۵ هجری قمری|سال ۳۵ق]] پایان یافت.<ref>رفیعی، زندگی ائمه(ع)، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص۳۴-۳۵.</ref> برخی نویسندگان سکوت ۲۵ ساله امام علی را نمونه‌ای از [[تقیه|تقیّۀ امامان]]<ref>رضوان‌فر، فرهنگ اخلاقی معصومین(ع)، ۱۳۸۷ش، ص۴۰۰.</ref> و از نوع [[تقیه#اقسام تقیه|تقیّۀ مُداراتی]] دانسته‌اند.<ref>موسوی، مبانی فقهی تقیه مداراتی، ۱۳۹۲ش، ص۱۲۰؛ کمالی اردکانی، پژوهشی پیرامون اقتدای به عامه، سازمان حج و زیارت، ص۴۳.</ref> اگرچه در دوران سکوت ۲۵ ساله، امام علی(ع) از برعهده گرفتن خلافت منع شد، اما مطابق حدیثی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] در همان دوران نیز [[امامت امامان شیعه|مقام امامت]] را بر عهده داشت.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۱-۸۲.</ref>


جواد محدثی تعبیر سکوت ۲۵ ساله را تعبیر دقیقی نمی‌داند، چرا که علی(ع) برای اثبات حقانیت خود بارها احتجاج کرد و نسبت به عملکرد خلفای سه‌گانه برخورد انتقادآمیز و نصحیت‌گرانه داشت.<ref>محدثی، فرهنگ غدیر، ۱۳۸۶ش، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> اختلاف امام علی(ع) با مخالفانش، روز به روز آشکارتر می‌شد و مشکلاتی را در روابط آنان پدید آورد؛ مانند [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|حمله به خانه علی(ع)]]، قهر حضرت فاطمه(س) با شیخین و [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت او]].<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ۱۳۹۰ش، ص۵۸.</ref> از آنجا که به دست آوردن مقام خلافت را در تعارض با اهدافش (حفظ اسلام و زحمات پیامبر) می‌دید، به ناچار مجبور به سکوت شد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۷۱.</ref>
[[جواد محدثی]]، مؤلف [[فرهنگ غدیر (کتاب)|کتاب فرهنگ غدیر]]، تعبیر سکوت ۲۵ ساله را تعبیر دقیقی نمی‌داند، چرا که علی(ع) برای اثبات حقانیت خود بارها احتجاج کرد و نسبت به عملکرد خلفای سه‌گانه برخورد انتقادآمیز و نصحیت‌گرانه داشت.<ref>محدثی، فرهنگ غدیر، ۱۳۸۶ش، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> اختلاف امام علی(ع) با مخالفانش، روز به روز آشکارتر می‌شد و مشکلاتی را در روابط آنان پدید آورد؛ مانند [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|حمله به خانه علی(ع)]]، قهر حضرت فاطمه(س) با [[شیخین|شِیْخَیْن]] و [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت او]].<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ۱۳۹۰ش، ص۵۸.</ref> از آنجا که به دست آوردن مقام خلافت را در تعارض با اهدافش (حفظ اسلام و زحمات پیامبر) می‌دید، به ناچار مجبور به سکوت شد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۷۱.</ref>


امام علی(ع) در [[خطبه شقشقیه|خطبۀ معروف به شِقشِقیّه]] مسائل مربوط به [[خلافت|خلافت پیامبر(ص)]] را به صورت صریح بیان کرده،<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> از خلیفه‌شدن خلفای پیش از خود شکایت می‌کند.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> در این خطبه، دوره کامل تاریخ [[خلفای سه‌گانه|سه خلیفه نخست]] از نگاه امام(ع) بیان می‌شود. از مباحث اصلی این خطبه می‌توان به مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت سکوت ۲۵ ساله و انگیزه‌های پذیرش خلافت اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۴۸-۵۰.</ref> به گفته برخی نویسندگان، مردم با دیدن کاستی‌های حکومت خلفای سه‌گانه به ارزش علی(ع) پی بردند، به همین دلیل با کشته شدن عثمان برای حاکم شدن امام علی(ع)‌ پافشاری کردند.<ref>زمانی، نهج البلاغه، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۱۳۴.</ref>
امام علی(ع) در [[خطبه شقشقیه|خطبۀ معروف به شِقشِقیّه]] مسائل مربوط به [[خلافت|خلافت پیامبر(ص)]] را به صورت صریح بیان کرده،<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> از خلیفه‌شدن خلفای پیش از خود شکایت می‌کند.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> در این خطبه، دوره کامل تاریخ [[خلفای سه‌گانه|سه خلیفه نخست]] از نگاه امام(ع) بیان می‌شود. از مباحث اصلی این خطبه می‌توان به مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت سکوت ۲۵ ساله و انگیزه‌های پذیرش خلافت اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۴۸-۵۰.</ref> به گفته برخی نویسندگان، مردم با دیدن کاستی‌های حکومت خلفای سه‌گانه به ارزش علی(ع) پی بردند، به همین دلیل با کشته شدن عثمان برای حاکم شدن امام علی(ع)‌ پافشاری کردند.<ref>زمانی، نهج البلاغه، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۱۳۴.</ref>
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۸۹

ویرایش