confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۸۹
ویرایش
سکوت ۲۵ ساله امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
←اهمیت و جایگاه
| خط ۶: | خط ۶: | ||
اهل سنت غالبا سکوت امام علی(ع)را دلیلی بر انتخابی بودن حاکم جامعه دانسته و برخی دیگر نیز عبارت سکوت ۲۵ ساله را عبارتی نادرست دانسته و رفتارها و گفتارهای امام علی(ع) در خصوص حوادث پیش‌آمده را دلیلی برای این تلقی ذکر نموده‌اند. | اهل سنت غالبا سکوت امام علی(ع)را دلیلی بر انتخابی بودن حاکم جامعه دانسته و برخی دیگر نیز عبارت سکوت ۲۵ ساله را عبارتی نادرست دانسته و رفتارها و گفتارهای امام علی(ع) در خصوص حوادث پیش‌آمده را دلیلی برای این تلقی ذکر نموده‌اند. | ||
== اهمیت و جایگاه == | == اهمیت و جایگاه == | ||
سکوت ۲۵ ساله امام علی(ع)، یا دوران صبر امام علی،<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۶۹.</ref> بخشی از زندگانی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در دوران حکومت [[خلفای سه گانه]] است که وی از حق خود برای جانشینی [[پیامبر اسلام(ص)]] چشم پوشید. این دوران، از هنگام رحلت پیامبر(ص) آغاز و تا پذیرش [[خلافت]] از سوی او در [[سال ۳۵ هجری قمری|سال ۳۵ق]] پایان یافت.<ref>رفیعی، زندگی ائمه(ع)، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص۳۴-۳۵.</ref> | سکوت ۲۵ ساله امام علی(ع)، یا دوران صبر امام علی،<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۶۹.</ref> بخشی از زندگانی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در دوران حکومت [[خلفای سه گانه]] است که وی از حق خود برای جانشینی [[پیامبر اسلام(ص)]] چشم پوشید. این دوران، از هنگام رحلت پیامبر(ص) آغاز و تا پذیرش [[خلافت]] از سوی او در [[سال ۳۵ هجری قمری|سال ۳۵ق]] پایان یافت.<ref>رفیعی، زندگی ائمه(ع)، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص۳۴-۳۵.</ref> برخی نویسندگان سکوت ۲۵ ساله امام علی را نمونه‌ای از [[تقیه|تقیّۀ امامان]]<ref>رضوان‌فر، فرهنگ اخلاقی معصومین(ع)، ۱۳۸۷ش، ص۴۰۰.</ref> و از نوع [[تقیه#اقسام تقیه|تقیّۀ مُداراتی]] دانسته‌اند.<ref>موسوی، مبانی فقهی تقیه مداراتی، ۱۳۹۲ش، ص۱۲۰؛ کمالی اردکانی، پژوهشی پیرامون اقتدای به عامه، سازمان حج و زیارت، ص۴۳.</ref> اگرچه در دوران سکوت ۲۵ ساله، امام علی(ع) از برعهده گرفتن خلافت منع شد، اما مطابق حدیثی از امام رضا(ع) در همان دوران نیز مقام امامت را بر عهده داشت.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۸۱-۸۲.</ref> | ||
جواد محدثی تعبیر سکوت ۲۵ ساله را تعبیر دقیقی نمی‌داند، چرا که علی(ع) برای اثبات حقانیت خود بارها احتجاج کرد و نسبت به عملکرد خلفای سه‌گانه برخورد انتقادآمیز و نصحیت‌گرانه داشت.<ref>محدثی، فرهنگ غدیر، ۱۳۸۶ش، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> اختلاف امام علی(ع) با مخالفانش، روز به روز آشکارتر می‌شد و مشکلاتی را در روابط آنان پدید آورد؛ مانند [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|حمله به خانه علی(ع)]]، قهر حضرت فاطمه(س) با شیخین و [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت او]].<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ۱۳۹۰ش، ص۵۸.</ref> از آنجا که به دست آوردن مقام خلافت را در تعارض با اهدافش (حفظ اسلام و زحمات پیامبر) می‌دید، به ناچار مجبور به سکوت شد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۷۱.</ref> | جواد محدثی تعبیر سکوت ۲۵ ساله را تعبیر دقیقی نمی‌داند، چرا که علی(ع) برای اثبات حقانیت خود بارها احتجاج کرد و نسبت به عملکرد خلفای سه‌گانه برخورد انتقادآمیز و نصحیت‌گرانه داشت.<ref>محدثی، فرهنگ غدیر، ۱۳۸۶ش، ص۳۱۳-۳۱۴.</ref> اختلاف امام علی(ع) با مخالفانش، روز به روز آشکارتر می‌شد و مشکلاتی را در روابط آنان پدید آورد؛ مانند [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|حمله به خانه علی(ع)]]، قهر حضرت فاطمه(س) با شیخین و [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت او]].<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ۱۳۹۰ش، ص۵۸.</ref> از آنجا که به دست آوردن مقام خلافت را در تعارض با اهدافش (حفظ اسلام و زحمات پیامبر) می‌دید، به ناچار مجبور به سکوت شد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۷۱.</ref> | ||
امام علی(ع) در [[خطبه شقشقیه|خطبۀ معروف به شِقشِقیّه]] مسائل مربوط به [[خلافت|خلافت پیامبر(ص)]] را به صورت صریح بیان کرده،<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> از خلیفه‌شدن خلفای پیش از خود شکایت می‌کند.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> در این خطبه، دوره کامل تاریخ [[خلفای سه‌گانه|سه خلیفه نخست]] از نگاه امام(ع) بیان می‌شود. از مباحث اصلی این خطبه می‌توان به مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت سکوت ۲۵ ساله و انگیزه‌های پذیرش خلافت اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۴۸-۵۰.</ref> | امام علی(ع) در [[خطبه شقشقیه|خطبۀ معروف به شِقشِقیّه]] مسائل مربوط به [[خلافت|خلافت پیامبر(ص)]] را به صورت صریح بیان کرده،<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۸.</ref> از خلیفه‌شدن خلفای پیش از خود شکایت می‌کند.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> در این خطبه، دوره کامل تاریخ [[خلفای سه‌گانه|سه خلیفه نخست]] از نگاه امام(ع) بیان می‌شود. از مباحث اصلی این خطبه می‌توان به مسئله خلافت، اوضاع سیاسی عصر سه خلیفه اول، علت سکوت ۲۵ ساله و انگیزه‌های پذیرش خلافت اشاره کرد.<ref>نگاه کنید به: نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۳، ص۴۸-۵۰.</ref> به گفته برخی نویسندگان، مردم با دیدن کاستی‌های حکومت خلفای سه‌گانه به ارزش علی(ع) پی بردند، به همین دلیل با کشته شدن عثمان برای حاکم شدن امام علی(ع) پافشاری کردند.<ref>زمانی، نهج البلاغه، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۱۳۴.</ref> | ||
الگو گرفتن از سکوت ۲۵ سالۀ امام علی به منظور دستیابی به وحدت اسلامی، از امور ضروری برای مسلمانان دانسته شده است، تا به وسیله آن بتوانند از تسلط دشمنان اسلام جلوگیری کنند.<ref>جباری، «اتحاد و انسجام، ضرورتی تاریخی»، ص۴.</ref> | الگو گرفتن از سکوت ۲۵ سالۀ امام علی به منظور دستیابی به وحدت اسلامی، از امور ضروری برای مسلمانان دانسته شده است، تا به وسیله آن بتوانند از تسلط دشمنان اسلام جلوگیری کنند.<ref>جباری، «اتحاد و انسجام، ضرورتی تاریخی»، ص۴.</ref> | ||