آدم (پیامبر): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات پیامبران | {{جعبه اطلاعات پیامبران | ||
| عنوان = حضرت آدم | | عنوان = حضرت آدم | ||
| عرض = | | عرض = | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
آدم، واژهای غیرعربی که وارد زبان عربی شده است. این کلمه در داستان آفرینش انسان در [[تورات]] بهکار رفته است، ولی ریشه اصلی آن در زبان عبری نیز معلوم نیست. البته کلمه مؤنث آن «اَدَمَه» در عبری به معنی زمین یا خاک بکار رفته است. همچنین ریشه «ء د م» در زبان عبری، به رنگ قرمز نیز مرتبط است، برای اشاره به رنگ خاکی که آدم از آن ساخته شده به کار میرود.<ref>جودائیکا، ج۲، ص۲۳۵؛ هیستینگز، ج۱، ص۸۴.</ref> | آدم، واژهای غیرعربی که وارد زبان عربی شده است. این کلمه در داستان آفرینش انسان در [[تورات]] بهکار رفته است، ولی ریشه اصلی آن در زبان عبری نیز معلوم نیست. البته کلمه مؤنث آن «اَدَمَه» در عبری به معنی زمین یا خاک بکار رفته است. همچنین ریشه «ء د م» در زبان عبری، به رنگ قرمز نیز مرتبط است، برای اشاره به رنگ خاکی که آدم از آن ساخته شده به کار میرود.<ref>جودائیکا، ج۲، ص۲۳۵؛ هیستینگز، ج۱، ص۸۴.</ref> | ||
===علت نامگذاری === | ===علت نامگذاری=== | ||
اگرچه واژه آدم عربی نیست؛ اما برخی [[مفسران]] درباره علت خواندهشدن آدم به این نام دلایلی را بیان کردهاند. برای مثال، گفته شده کلمه "آدم" از "ادیمالارض" گرفته شده است، زیرا انسان از خاک آفریده شد.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، ۱۴۲۱ق، ج۱۴، ص۱۵۱.</ref> [[راغب اصفهانی]] تفصیل بیشتری میآورد و چهار دلیل را برمیشمرد: | اگرچه واژه آدم عربی نیست؛ اما برخی [[مفسران]] درباره علت خواندهشدن آدم به این نام دلایلی را بیان کردهاند. برای مثال، گفته شده کلمه "آدم" از "ادیمالارض" گرفته شده است، زیرا انسان از خاک آفریده شد.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، ۱۴۲۱ق، ج۱۴، ص۱۵۱.</ref> [[راغب اصفهانی]] تفصیل بیشتری میآورد و چهار دلیل را برمیشمرد: | ||
* چون جسم آدم از خاک روی زمین (ادیم) گرفته شده است. | *چون جسم آدم از خاک روی زمین (ادیم) گرفته شده است. | ||
* چون پوست او گندمگون (آدم) بوده است. | *چون پوست او گندمگون (آدم) بوده است. | ||
* چون او از درآمیخته شدن عناصر گوناگون و نیروهای مختلف آفریده شده است. (اُدْمهَ: الفت و اختلاط). | *چون او از درآمیخته شدن عناصر گوناگون و نیروهای مختلف آفریده شده است. (اُدْمهَ: الفت و اختلاط). | ||
* چون او از دمیده شدن روح الهی عطرآگین شده است. (اِدام: آنچه طعام را خوشبو گرداند)<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ۱۴۱۲ق، ص۷۰.</ref> | *چون او از دمیده شدن روح الهی عطرآگین شده است. (اِدام: آنچه طعام را خوشبو گرداند)<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ۱۴۱۲ق، ص۷۰.</ref> | ||
طبق نقل [[شیخ صدوق]] در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] در روایتی از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] در باره وجه نامگذاری آدم فرمود: «لِأَنَّهُ خُلِقَ مِنْ أَدِيمِ الْأَرْضِ» <ref>صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية | طبق نقل [[شیخ صدوق]] در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] در روایتی از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] در باره وجه نامگذاری آدم فرمود: «لِأَنَّهُ خُلِقَ مِنْ أَدِيمِ الْأَرْضِ» <ref>صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها في النجف، ج۱، ص۲؛ صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها في النجف، ج۲، ص۵۹۳.</ref> و نیز در روایتی دیگر همین کتاب از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] همین مضمون نقل شده است. <ref>صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها في النجف، ج۱، ص۱۴. | ||
</ref> | </ref> | ||
==حضرت آدم== | ==حضرت آدم== | ||
حضرت آدم(ع) در اندیشه اسلامی به عنوان نخستین انسان و نخستین پیامبر معرفی شده است که از طین(گِل) آفریده شده است<ref>سوره ص، آیات ۷۱-۷۲؛ مکارم و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۳۶-۳۳۸.</ref> و سایر انسانها از نسل او هستند.<ref>سوره نساء، آیه۱ ؛ مکارم و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref> قرآن کریم بارها در مورد حضرت آدم سخن گفته و داستان آفرینش آدم را در سورههایی چون [[سوره بقره|بقره]]،<ref>سوره بقره، آیه ۳۰-۳۹.</ref> [[سوره اعراف|اعراف]]،<ref>سوره اعراف، آیه۱۱.</ref> [[سوره حجر|حجر]]،<ref>سوره حجر، آیه ۲۱.</ref> [[سوره طه|طه]]<ref>سوره | حضرت آدم(ع) در اندیشه اسلامی به عنوان نخستین انسان و نخستین پیامبر معرفی شده است که از طین(گِل) آفریده شده است<ref>سوره ص، آیات ۷۱-۷۲؛ مکارم و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۳۶-۳۳۸.</ref> و سایر انسانها از نسل او هستند.<ref>سوره نساء، آیه۱ ؛ مکارم و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref> قرآن کریم بارها در مورد حضرت آدم سخن گفته و داستان آفرینش آدم را در سورههایی چون [[سوره بقره|بقره]]،<ref>سوره بقره، آیه ۳۰-۳۹.</ref> [[سوره اعراف|اعراف]]،<ref>سوره اعراف، آیه۱۱.</ref> [[سوره حجر|حجر]]،<ref>سوره حجر، آیه ۲۱.</ref> [[سوره طه|طه]]<ref>سوره طه، آیه ۱۱۵-۱۲۱.</ref> ذکر کرده است. | ||
==حوّا== | ==حوّا== | ||
در داستان آدم چندبار از همسر او ([[حوا]]) سخن گفته شده است. در [[قرآن مجید]] ۳ بار در خطاب به آدمیان آمده است که خدا شما را از نَفْسی واحد آفرید، و همسرش را از همان نفس پدید آورد.<ref>سوره نساء، آیه ۱؛ سوره اعراف، آیه ۱۸۹؛ سوره زمر، آیه ۶.</ref> | در داستان آدم چندبار از همسر او ([[حوا]]) سخن گفته شده است. در [[قرآن مجید]] ۳ بار در خطاب به آدمیان آمده است که خدا شما را از نَفْسی واحد آفرید، و همسرش را از همان نفس پدید آورد.<ref>سوره نساء، آیه ۱؛ سوره اعراف، آیه ۱۸۹؛ سوره زمر، آیه ۶.</ref> | ||
==نخستین انسان == | ==نخستین انسان== | ||
طبق روایاتى آدم اولین انسان روى زمین نبوده، مطالعات علمى امروز نیز نشان می دهد که نوع انسان احتمالاً از چند ملیون سال قبل در کره زمین زندگى می کرده، در حالى که از تاریخ پیدایش آدم تا کنون زمان زیادى نمی گذرد، بنا بر این باید قبول کنیم که قبل از آدم انسانهاى دیگرى در زمین میزیستهاند که به هنگام پیدایش آدم در حال انقراض بودهاند و مانعى ندارد که فرزندان آدم با باقیمانده یکى از نسلهاى پیشین ازدواج کرده باشد. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۹۶ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref> | طبق روایاتى آدم اولین انسان روى زمین نبوده، مطالعات علمى امروز نیز نشان می دهد که نوع انسان احتمالاً از چند ملیون سال قبل در کره زمین زندگى می کرده، در حالى که از تاریخ پیدایش آدم تا کنون زمان زیادى نمی گذرد، بنا بر این باید قبول کنیم که قبل از آدم انسانهاى دیگرى در زمین میزیستهاند که به هنگام پیدایش آدم در حال انقراض بودهاند و مانعى ندارد که فرزندان آدم با باقیمانده یکى از نسلهاى پیشین ازدواج کرده باشد. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۹۶ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref> | ||
شیخ صدوق در کتاب توحید از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق]] (علیه السلام) روایت کرده که امام (علیه السلام) به [[جابر بن یزید جعفی|جابر بن یزید]] فرمود: "شاید شما گمان میکنید که خداوند عزوجل غیر از شما هیچ بشر دیگری را نیافریده است. نه، چنین نیست، بلکه هزار هزار آدم آفریده که شما از نسل آخرین آنها هستید". <ref>شیخ صدوق، التوحید، الناشر: جماعة المدرّسين في الحوزة العلمية، ص۲۷۷.</ref> | شیخ صدوق در کتاب توحید از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق]] (علیه السلام) روایت کرده که امام (علیه السلام) به [[جابر بن یزید جعفی|جابر بن یزید]] فرمود: "شاید شما گمان میکنید که خداوند عزوجل غیر از شما هیچ بشر دیگری را نیافریده است. نه، چنین نیست، بلکه هزار هزار آدم آفریده که شما از نسل آخرین آنها هستید". <ref>شیخ صدوق، التوحید، الناشر: جماعة المدرّسين في الحوزة العلمية، ص۲۷۷.</ref> | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
پاسخ سادهای که مفسران به مشکل تطبیق این آیات با عصمت انبیا دادهاند، این است که آدم هنگام سر زدن این لغزش، در دوران سکونت در بهشت بود و تکلیفی نداشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۱۸؛ رجوع کنید به: ابن حجر، فتح الباری، ۱۴۲۱ق، ج۱۱، ص۵۱۹.</ref> یا او در این زمان مقام [[نبوت]] نداشته<ref>زمانی، «عصمت آدم(ع) در نگاه نقد، پژوهشهای قرآنی».</ref>، یا آنچه از آدم سر زد [[ترک اولی|ترک اَوْلی]] بوده است نه گناه،<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۴، ص۲۲۲.</ref> یا نهی در داستان آدم، نهی تنزیهی (کراهتی) بوده است نه نهی تحریمی.<ref>منتظری، درسهایی از نهج البلاغه، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۷۲.</ref> | پاسخ سادهای که مفسران به مشکل تطبیق این آیات با عصمت انبیا دادهاند، این است که آدم هنگام سر زدن این لغزش، در دوران سکونت در بهشت بود و تکلیفی نداشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۱۸؛ رجوع کنید به: ابن حجر، فتح الباری، ۱۴۲۱ق، ج۱۱، ص۵۱۹.</ref> یا او در این زمان مقام [[نبوت]] نداشته<ref>زمانی، «عصمت آدم(ع) در نگاه نقد، پژوهشهای قرآنی».</ref>، یا آنچه از آدم سر زد [[ترک اولی|ترک اَوْلی]] بوده است نه گناه،<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۴، ص۲۲۲.</ref> یا نهی در داستان آدم، نهی تنزیهی (کراهتی) بوده است نه نهی تحریمی.<ref>منتظری، درسهایی از نهج البلاغه، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۷۲.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*ابن حجر العسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، تحقیق عبدالقادر شیبة الحمد، الریاض، مکتبة ملک الفهد، ۱۴۲۱ق. | *ابن حجر العسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، تحقیق عبدالقادر شیبة الحمد، الریاض، مکتبة ملک الفهد، ۱۴۲۱ق. | ||
خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
*شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر صدوق، ۱۳۷۲ش. | *شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر صدوق، ۱۳۷۲ش. | ||
* شیخ صدوق، التوحید، تحقیق: سید هاشم حسینی طهرانی، الناشر: جماعة المدرّسين في الحوزة العلمية، بیتا. | * شیخ صدوق، التوحید، تحقیق: سید هاشم حسینی طهرانی، الناشر: جماعة المدرّسين في الحوزة العلمية، بیتا. | ||
*شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها فی النجف، بی تا. | |||
*شیخ طوسی، محمدبن حسن، التبیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا. | *شیخ طوسی، محمدبن حسن، التبیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا. | ||
*طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ۱۹۷۳م. | *طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ۱۹۷۳م. | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/237355/%D8%A2%D8%AF%D9%85%D8%8C%20%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B4%D8%B1 دائره المعارف بزرگ اسلامی] | *منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/237355/%D8%A2%D8%AF%D9%85%D8%8C%20%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B4%D8%B1 دائره المعارف بزرگ اسلامی] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329115908-2127-36.pdf آدم(ع) در قرآن، برتری حضرت آدم(ع)] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329115908-2127-36.pdf آدم(ع) در قرآن، برتری حضرت آدم(ع)] | ||
{{الگو:نبوت}} | {{الگو:نبوت}} | ||
{{پیامبران در قرآن}} | {{پیامبران در قرآن}} |