حدیث قدسی: تفاوت میان نسخه‌ها

اعتبار یا بی‌اعتباری احادیث قدسی نیز مورد توجه محققان علوم حدیث قرار گرفته است. آنان عموماً در بخش مقدماتی آثار خود در این باره سخن گفته‌اند.<ref>شیخ بهائی، الوجیزة، ص۴۱۴؛قاسمی، ص۶۴؛صالح، ص۱۲۲ـ۱۲۳</ref> گاه در بخش مشترک بین [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث ضعیف|ضعیف]] از آنها بحث شده،<ref>طحان، ص۱۲۶ـ۱۲۷</ref> بااین همه به وجود انواع مختلف صحیح، [[حدیث حسن|حسن]] و ضعیف این احادیث اشاره شده است.<ref>ابوشهبه، ص۲۱۵</ref> همچنین برخی محدّثان [[اهل سنت]] به بی‌پایگی موارد مشهوری از احادیث قدسی اشاره کرده‌اند، مانند [[حدیث کنز]]<ref>عجلونی، ج ۲، ص۱۳۲؛حاج احمد، ص۴۵۲</ref> و حدیث «لولاک لما خلقت الافلاک».<ref>عجلونی، ج ۲، ص۱۶۴</ref> در مجموعه‌هایی که این گونه احادیث به لحاظ اعتبارشان طبقه بندی گردیده‌اند، نزدیک به نیمی از آنها ضعیف دانسته شده‌اند. مثلاً، حاج احمد در کتاب [[موسوعة الاحادیث القدسیة الصحیحة و الضعیفة]]، ۳۳۵ مورد را صحیح و حَسَن و ۵۸۵ مورد را ضعیف و [[حدیث جعلی|موضوع]] (جعلی) تلقی کرده است.

از احادیث قدسی از حیث سند و متن انتقاد شده و مخصوصاً بر انقطاع یا [[ارسال سند]] آنها تأکید گردیده است. [[لویی ماسینیون|ماسینیون]]<ref>د. اسلام، چاپ اول، ذیل "Shath"</ref> این گونه احادیث را، به همین دلیل، در واقع نوعی از [[شطحیات]] صوفیانه دانسته است، اما ارسال سند این گونه احادیث نه لزوماً بر بی‌پایگی آنها، بلکه بیشتر بر عدم اهتمام [[صوفیه]] به نقل سند آنها دلالت دارد و بسیاری از این گونه احادیث در منابع اولیه حدیثی وجود داشته است که اصالت آنها را می‌رساند،<ref>گراهام، ص۷۰؛د. اسلام، چاپ دوم، ذیل "Shath</ref> هر چند قلمداد کردن احادیث قدسی به عنوان شطحیات صوفیانه، به دلیل وجود موارد مشابهی در شطحیات<ref>گراهام، ص۷۱</ref> و برخورد کشفی صوفیه در اعتبار بخشیدن به احادیث،<ref>حاج احمد، ص۴۵۳</ref> چنین احتمالی را درخور تأمل می‌سازد. از احادیث قدسی از این حیث نیز انتقاد شده است که به طور دوگانه، یعنی پاره‌ای از آنها از قول [[پیامبر اکرم]](ص) و برخی به عنوان حدیث قدسی از خدا، نقل شده‌اند.<ref>گراهام، ص۸۸ـ۹۱</ref> احادیث قدسی در مقایسه با [[عهدین]] نیز نقد محتوایی شده‌اند.<ref>گراهام، ص۵۲؛د.اسلام، چاپ دوم، ذیل مادّه</ref>