پرش به محتوا

ابراهیم بن علی عاملی کفعمی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۲: خط ۳۲:
'''تقی‌الدین ابراهیم بن علی عاملی کَفعَمی''' (۸۴۰-۹۰۵ق)، از عالمان [[شیعه]] در قرن نهم هجری. وی در [[جبل عامل]] [[لبنان]] می‌زیسته و نسبش به [[حارث همدانی]] می‌رسد. وی تألیفات متعددی در علوم مختلف دارد. [[المصباح کفعمی]] و [[البلد الامین]] از جمله آثار مشهور او در [[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] است.
'''تقی‌الدین ابراهیم بن علی عاملی کَفعَمی''' (۸۴۰-۹۰۵ق)، از عالمان [[شیعه]] در قرن نهم هجری. وی در [[جبل عامل]] [[لبنان]] می‌زیسته و نسبش به [[حارث همدانی]] می‌رسد. وی تألیفات متعددی در علوم مختلف دارد. [[المصباح کفعمی]] و [[البلد الامین]] از جمله آثار مشهور او در [[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] است.


== ولادت و نسب ==
==ولادت و نسب==
تقی الدین، ابراهیم بن علی عاملی کفعمی در سال ۸۴۰ق، در روستای کفَرعیما از منطقه [[جبل عامل]] [[لبنان]] متولد شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۴.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] ولادت او را ۸۲۸ق ذکر می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۳، ص۳ و ۱۴۳.</ref>
تقی الدین، ابراهیم بن علی عاملی کفعمی در سال ۸۴۰ق، در روستای کفَرعیما از منطقه [[جبل عامل]] [[لبنان]] متولد شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۴.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] ولادت او را ۸۲۸ق ذکر می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۳، ص۳ و ۱۴۳.</ref>


نسب وی به [[حارث همدانی]]، از [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران حضرت علی(ع)]] می‌رسد. کفعمی نیز در پایان کتاب [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|مصباح]]، خود را حارثی معرفی کرده است. کفعمی منسوب به روستای کفرعیما است در نزدیکی جِبشیت و هم اکنون تنها آثار ویرانه‌های این روستا باقی و خالی از سکنه است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۵.</ref>
نسب وی به [[حارث همدانی]]، از [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران حضرت علی(ع)]] می‌رسد. کفعمی نیز در پایان کتاب [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|مصباح]]، خود را حارثی معرفی کرده است. کفعمی منسوب به روستای کفرعیما است در نزدیکی جِبشیت و هم اکنون تنها آثار ویرانه‌های این روستا باقی و خالی از سکنه است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۵.</ref>


== خاندان کفعمی ==
==خاندان کفعمی==
پدر وی، شیخ علی کفعمی، از علمای منطقه بود. و کفعمی نزد وی تحصیل کرد و از او [[اجازه روایت]] دریافت کرد.
پدر وی، شیخ علی کفعمی، از علمای منطقه بود. و کفعمی نزد وی تحصیل کرد و از او [[اجازه روایت]] دریافت کرد.


وی دو برادر به نام‌های شمس الدین محمد(متوفای ۸۸۶ق) و جمال الدین احمد دارد که هر دو از علما بودند. شیخ شمس الدین محمد، جد بزرگ [[شیخ بهایی|شیخ بهایی]] است و شیخ جمال الدین احمد مؤلف کتاب «[[زبدة البیان فی عمل شهر رمضان|زبدة البیان فی عمل شهر رمضان]]» است. شیخ جمال الدین ظاهرا قبل از ابراهیم کفعمی رحلت نموده است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref>
وی دو برادر به نام‌های شمس الدین محمد(متوفای ۸۸۶ق) و جمال الدین احمد دارد که هر دو از علما بودند. شیخ شمس الدین محمد، جد بزرگ [[شیخ بهایی|شیخ بهایی]] است و شیخ جمال الدین احمد مؤلف کتاب «[[زبدة البیان فی عمل شهر رمضان|زبدة البیان فی عمل شهر رمضان]]» است. شیخ جمال الدین ظاهرا قبل از ابراهیم کفعمی رحلت نموده است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref>


== اساتید ==
==اساتید==
کفعمی اساتید فراوانی داشته که در کتب رجال و تراجم به آنها اشاره شده است. سه تن از معروف‌ترین اساتید او عبارتند از:
کفعمی اساتید فراوانی داشته که در کتب رجال و تراجم به آنها اشاره شده است. سه تن از معروف‌ترین اساتید او عبارتند از:
# علی بن حسن کفعمی پدر او که [[اجازه حدیث|اجازۀ روایت]] نیز به او داده است.
#علی بن حسن کفعمی پدر او که [[اجازه حدیث|اجازۀ روایت]] نیز به او داده است.
# سید حسین بن مساعد حسینی، مؤلف کتاب «تحفة الأبرار فی مناقب الأئمة الأبرار»
#سید حسین بن مساعد حسینی، مؤلف کتاب «تحفة الأبرار فی مناقب الأئمة الأبرار»
# سید علی بن عبدالحسین موسوی حسینی، مؤلف کتاب «رفع الملامة عن علی علیه‌السلام فی ترک الإمامة»
#سید علی بن عبدالحسین موسوی حسینی، مؤلف کتاب «رفع الملامة عن علی علیه‌السلام فی ترک الإمامة»
[[پرونده:کتاب البلد الامین.jpg|بندانگشتی|200px|کتاب [[البلد الامین]]]]
[[پرونده:کتاب البلد الامین.jpg|بندانگشتی|200px|کتاب [[البلد الامین]]]]


== تألیفات ==
==تألیفات==
{{اصلی|آثار کفعمی}}
{{اصلی|آثار کفعمی}}
[[پرونده:کتاب مصباح کفعمی.jpg|بندانگشتی|200px|کتاب [[مصباح کفعمی]]]]
[[پرونده:کتاب مصباح کفعمی.jpg|بندانگشتی|200px|کتاب [[مصباح کفعمی]]]]
ابراهیم کفعمی در علوم مختلف چون ([[عرفان]]، [[سیر و سلوک]]، ادبیات، شعر، تاریخ، [[دعا]] و [[زیارت|زیارات]]) تألیفاتی دارد. [[مصباح کفعمی|مصباح]] و [[البلد الامین]] از مشهورترین آثار کفعمی است. [[سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعة ]]، آثار متعددی برای او می‌شمارد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۵ و ۱۸۶.</ref>
ابراهیم کفعمی در علوم مختلف چون ([[عرفان]]، [[سیر و سلوک]]، ادبیات، شعر، تاریخ، [[دعا]] و [[زیارت|زیارات]]) تألیفاتی دارد. [[مصباح کفعمی|مصباح]] و [[البلد الامین]] از مشهورترین آثار کفعمی است. [[سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعة ]] ، آثار متعددی برای او می‌شمارد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۵ و ۱۸۶.</ref>
===صحیفه سجادیه===
===صحیفه سجادیه===
[[صحیفه سجادیه]] به خط کفعمی از نسخه‌های قدیمی صحیفه است که سالیان قبل از [[ایران]] خارج شده و مفقود شده بود؛ اما با تلاش‌های بسیار در حوزه شبه قاره شناسایی شد و توسط شخصیت‌های فرهنگی به [[قم]] انتقال یافت که در نهایت چاپ و منتشر شد. این نسخه، علاوه بر ۵۴ دعای صحیفه‌های دیگر، چهار دعا بیشتر دارد.<ref>[http://www.iqna.ir/fa/News/3409269 خبرگزاری ایکنا، «صحیفه سجادیه کفعمی در مشهد رونمایی شد».]</ref>
[[صحیفه سجادیه]] به خط کفعمی از نسخه‌های قدیمی صحیفه است که سالیان قبل از [[ایران]] خارج شده و مفقود شده بود؛ اما با تلاش‌های بسیار در حوزه شبه قاره شناسایی شد و توسط شخصیت‌های فرهنگی به [[قم]] انتقال یافت که در نهایت چاپ و منتشر شد. این نسخه، علاوه بر ۵۴ دعای صحیفه‌های دیگر، چهار دعا بیشتر دارد.<ref>[http://www.iqna.ir/fa/News/3409269 خبرگزاری ایکنا، «صحیفه سجادیه کفعمی در مشهد رونمایی شد».]</ref>


== اشعار و خطابه‌های ادبی ==
==اشعار و خطابه‌های ادبی==
کفعمی ادیب هم بوده است. وی خطبه قرانی دارد که تلمسانی عالم [[اهل سنت]] از وی به خاطر این خطبه ستایش کرده است.<ref>تلمسانی، نفح الطیب، ج ۷، ص۳۴۰.</ref> وی خطبه‌ای درباره [[روز غدیر]] دارد که به قصیده رائیه شهرت دارد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۶ به بعد.</ref><ref>کفعمی، المقام الاسنی، ۱۳۷۱ش، ص۱۰.</ref>
کفعمی ادیب هم بوده است. وی خطبه قرانی دارد که تلمسانی عالم [[اهل سنت]] از وی به خاطر این خطبه ستایش کرده است.<ref>تلمسانی، نفح الطیب، ج ۷، ص۳۴۰.</ref> وی خطبه‌ای درباره [[روز غدیر]] دارد که به قصیده رائیه شهرت دارد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۶ به بعد.</ref><ref>کفعمی، المقام الاسنی، ۱۳۷۱ش، ص۱۰.</ref>
{{شعر نستعلیق
{{شعر نستعلیق
خط ۶۶: خط ۶۶:
}}
}}


== کفعمی در بیان دیگران ==
==کفعمی در بیان دیگران==
[[میرزا عبدالله افندی]] صاحب [[ریاض العلماء]] می‌نویسد:  
[[میرزا عبدالله افندی]] صاحب [[ریاض العلماء]] می‌نویسد:  
:::«شیخ اجل، عالم فاضل و فقیه کامل، مرحوم کفعمی از بزرگان علمای اصحاب بود. عصر او به زمان ظهور [[شاه اسماعیل صفوی]] (اول) متصل شد. این بزرگمرد تاریخ تشیع در انواع علوم رایج مهارتی تام داشت و در علوم عربی ادبیات سرآمد عصر خویش بود.»<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ ق، ج۱، ص۲۱.</ref>
:::«شیخ اجل، عالم فاضل و فقیه کامل، مرحوم کفعمی از بزرگان علمای اصحاب بود. عصر او به زمان ظهور [[شاه اسماعیل صفوی]] (اول) متصل شد. این بزرگمرد تاریخ تشیع در انواع علوم رایج مهارتی تام داشت و در علوم عربی ادبیات سرآمد عصر خویش بود.»<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ ق، ج۱، ص۲۱.</ref>
خط ۷۹: خط ۷۹:
:::«ابراهیم بن علی بن الحسن الحارثی عاملی کفعمی ملقب به تقی‌الدین، مردی ادیب و از فضلای [[امامیه]] است. او در روستای «کفرعیما» از توابع [[جبل‌عامل]] متولد شد و در همان‌جا وفات یافت. وی مدتی در [[کربلا]] مسافرت کرد و در آن جا اقامت گزید. آثار وی در قالب نظم و نثر به ۴۹ کتاب و رساله می‌رسد.»<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۵۳.</ref>
:::«ابراهیم بن علی بن الحسن الحارثی عاملی کفعمی ملقب به تقی‌الدین، مردی ادیب و از فضلای [[امامیه]] است. او در روستای «کفرعیما» از توابع [[جبل‌عامل]] متولد شد و در همان‌جا وفات یافت. وی مدتی در [[کربلا]] مسافرت کرد و در آن جا اقامت گزید. آثار وی در قالب نظم و نثر به ۴۹ کتاب و رساله می‌رسد.»<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۵۳.</ref>


== وفات ==
==وفات و آرامگاه==
شیخ ابراهیم کفعمی در [[کربلا]] سکونت داشت و [[وصیت]] کرده بود آنجا [[دفن]] شود اما در اواخر عمر خود سفری به زادگاه خویش نمود و در سال ۹۰۵ق و در سن ۶۵ سالگی در روستای کفرعیما در نزدیکی روستای جِبشیت جهان را وداع گفت.
ابراهیم کفعمی در [[کربلا]] سکونت داشت او [[وصیت]] کرده بود در همانجا [[دفن]] شود اما در اواخر عمر سفری به زادگاهش کرد و در سال ۹۰۵ق در روستای کفرعیما در نزدیکی روستای جِبشیت درگذشت و در همانجا دفن شد. مدتی پس از وفات کفعمی، روستای کفرعیما خراب شد و از قبر کفعمی اثری بر جای نماند. بعد از سال‌ها (بعد از قرن ۱۱ق) سنگ قبری توسط کشاورزی پیدا شد که بر روی آن نوشته شده بود: ''هذا قبر الشیخ إبراهیم بن علی الکفعمی رحمهُ الله''. محل قبر او را بازسازی و تعمیر نمودند و هم اکنون نیز مرقدش زیارتگاه [[شیعه|شیعیان]] است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۴.</ref>
===کشف آرامگاه===
==پانویس==
از جمله وقایع پس از وفات کفعمی آن است که روستای کفرعیما در اثر حوادث روزگار خراب شد و از قبر کفعمی نیز اثری بر جای نماند، امّا بعد از سال‌ها (بعد از قرن ۱۱ هجری) یک سنگ قبر توسط کشاورزی پیدا شد که بر روی آن نوشته شده بود: ''هذا قبر الشیخ إبراهیم بن علی الکفعمی رحمهُ الله''. مردم که از این واقعه آگاه شدند محل قبر او را بازسازی و تعمیر نمودند و هم اکنون نیز مرقدش زیارتگاه [[شیعه|شیعیان]] است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۲۱ق، ج ۲، ص۱۸۴.</ref>
 
== پانویس ==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* کفعمی، ابراهیم بن علی، المقام الاسنی، قم، مؤسسة قائم آل محمد، ۱۳۷۱ش.
* کفعمی، ابراهیم بن علی، المقام الاسنی، قم، مؤسسة قائم آل محمد، ۱۳۷۱ش.