علم غیب: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی [[وهابیت|وهابیان]] علم غیب را در خدا منحصر دانسته و علم غیب پیامبران الهی و حتی پیامبر(ص) را انکار کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> عبدالعزیز بن‌باز، مفتی وهابی اهل عربستان، نسبت دادن علم غیب به غیر خداوند را موجب گمراهی و کفر به خداوند دانسته است.<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷.</ref> آنان برای این دیدگاه به دو دسته از آیات قرآن درباره علم غیب استناد کرده‌اند:

#آیاتی که در آن پیامبر(ص) آگاهی به غیب را از خودش نفی کرده است.<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> مانند آیه «[[آیه ۵۰ سوره انعام|قُلْ لَا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدِی خَزَائِنُ اللَّهِ وَ لَا أَعْلَمُ الْغَیْبَ]]؛ بگو: من نمی‌گویم خزاین خدا نزد من است؛ و من از غیب آگاه نیستم».<ref>سوره انعام، آیه ۵۰؛ بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> همچنین به آیاتی نظیر [[آیه ۱۸۸ سوره اعراف]] و [[آیه ۲۰ سوره یونس]] بر این مدعی که پیامبر(ص) از خودش علم غیب را نفی کرده، استناد کرده‌اند.<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref>

#آیاتی که در آن آگاهی به غیب فقط به خداوند اختصاص داده شده است.<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> مانند آیه «[[آیه ۵۹ سوره انعام|وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ]]».<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> آنان همچنین به آیاتی همچون [[آیه ۳۴ سوره لقمان]] و [[آیه ۱۰ سوره یونس]] و [[آیه ۶۵ سوره نمل]]، برای منحصر بودن علم غیب برای خداوند، تمسک کرده‌اند.<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref>

برای ردّ این دیدگاه به آیاتی همچون آیات [[آیه ۴۴ سوره آل عمران|۴۴]] و [[آیه ۱۷۹ آل عمران|۱۷۹ سوره آل عمران]] و آیات [[آیه ۲۶ سوره جن|۲۶]] و [[آیه ۲۷ سوره جن|۲۷ سوره جن]] استناد شده است که برپایه آن‌ها، خداوند به برخی از پیامبران و بندگان برگزیده‌اش علم غیب اعطا کرده است.<ref>نمازی شاهرودی، علم غیب، ۱۳۹۳ش، ص۳۱-۳۴؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۷، ص۸۲۸.</ref>

همچنین گفته‌اند با نظر به آیات قرآن فهمیده می‌شود که قرآن درباره دو نوع علم غیب: یکی علم غیب ذاتی و مستقل و دیگری، علم غیب مستفاد و وابسته سخن به میان آورده است. آیاتی که علم غیب را مختص خداوند دانسته، منظورشان همان علم ذاتی و مستقل است که تنها به خدا اختصاص دارد و آیاتی که بر وجود علم غیب در غیر خداوند اشاره می‌کنند، همان آیاتی است که به علم غیب وابسته و مستفاد؛ یعنی همان علمی که از سوی خداوند و به اذن او به پیامبر(ص) و برخی دیگر از بندگان برگزیده‌اش اعطا شده، دلالت دارند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۵۷-۵۸؛ سبحانی، جدال احسن، ۱۳۹۰ش، ص۹۸-۱۰۰؛ سبحانی، علم غیب (آگاهی سوم)، ۱۳۷۵ش، ص۶۳-۶۴.</ref>

[[مرتضی مطهری]] برای جمع بین دو دسته آیات گفته است علم غیب در اصطلاح قرآن یعنی این که کسی از ذات خود و بدون تعلم، غیب بداند و لذا فقط خدا عالم به غیب است و پیامبر(ص) و سایر بندگان برگزیده، متعلم الغیب هستند که علم غیب را از خداوند دریافت می‌کنند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۷، ص۸۲۸.</ref>