پرش به محتوا

نامه امام علی(ع) به مالک اشتر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
'''فرمانِ مالکِ اَشتَر'''، یا '''نامۀ امام علی(ع) به مالک اشتر'''، بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامۀ نهج البلاغه در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع است. در این نامه مبانی، اصول، روش‌ها، سیاست‌ها و اخلاقِ مدیریت و حکومت‌داری بیان می‌شود. اهتمام فوق‌العاده به طبقات محروم، لزوم تعیین وقت برای ملاقات عمومی، انتخاب مشاوران قوی و خردمند و جلوگیری از هرگونه رانت‌خواری از توصیه‌های ذکر شده در این نامه است. توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر دانسته‌اند.  
'''فرمانِ مالکِ اَشتَر'''، یا '''نامۀ امام علی(ع) به مالک اشتر'''، بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامۀ نهج البلاغه در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع است. در این نامه مبانی، اصول، روش‌ها، سیاست‌ها و اخلاقِ مدیریت و حکومت‌داری بیان می‌شود. اهتمام فوق‌العاده به طبقات محروم، لزوم تعیین وقت برای ملاقات عمومی، انتخاب مشاوران قوی و خردمند و جلوگیری از هرگونه رانت‌خواری از توصیه‌های ذکر شده در این نامه است. توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر دانسته‌اند.  


امام علی(ع* در شرایط آشفته مصر، مالک اشتر را حاکم آنجا کرد و این نامه را برای او نوشت تا بر اساس آن حکومت کند. توجه به جنبه‌های مادی و معنوی زندگی انسان‌ها بر اساس اخلاق انسانی و ارزش‌های الهی، تبیین روش حکومت‌داری بر اساس قواعد عقلانی و اخلاقی و بیان ملاک‌های شایسته‌سالاری به صورت جامع از ویژگی‌های این نامه به‌شمار آمده است.  
امام علی(ع) در شرایط آشفته مصر، مالک اشتر را حاکم آنجا کرد و این نامه را برای او نوشت تا بر اساس آن حکومت کند. پس از شهادت مالک اشتر، این نامه به دست معاویه افتاد و او نامه را در خزانه خود مخفی کرد تا آنکه عمر بن عبدالعزیز آن را در اختیار عموم قرار داد. توجه به جنبه‌های مادی و معنوی زندگی انسان‌ها بر اساس اخلاق انسانی و ارزش‌های الهی، تبیین روش حکومت‌داری بر اساس قواعد عقلانی و اخلاقی، و بیان ملاک‌های شایسته‌سالاری به صورت جامع از ویژگی‌های این نامه به‌شمار آمده است.
 
به باور برخی عالمان شیعه، این نامه معتبر است و به بررسی سند آن نیازی نیست؛ چون هم شهرت بسیاری دارد و در منابع متعددی نقل شده است و هم محتوای عمیقی دارد که تنها معصومان می‌توانند چنان مفاهیم بلندی را بیان کنند. علاوه بر شرح و ترجمه این نامه در ترجمه‌ها و شرح‌هایی که به صورت کامل بر نهج‌البلاغه نوشته شده، ده‌ها شرح و ترجمه اختصاصی نیز بر این خطبه نوشته شده است، از جمله: «الراعی و الرَعیّه» اثر توفیق الفَکیکی، «حکمت اصول سیاسی اسلام» به قلم [[محمدتقی جعفری]] و «دلالت دولت» تألیف [[مصطفی دلشاد تهرانی]].


{{جعبه نقل قول| عنوان = طرد چاپلوسان| نقل‌قول =
{{جعبه نقل قول| عنوان = طرد چاپلوسان| نقل‌قول =
خط ۷۴: خط ۷۶:


== ترجمه‌ها و شرح‌ها ==
== ترجمه‌ها و شرح‌ها ==
علاوه بر شرح و ترجمه خطبه متقین در ترجمه‌ها و شرح‌هایی که به صورت کامل بر نهج‌البلاغه نوشته شده، ده‌ها شرح و ترجمه اختصاصی به زبان فارسی و عربی نیز بر این خطبه نوشته شده است.<ref>برای دیدن فهرستی از ترجمه‌ها و شرح‌ها نگاه کنید به: دین‌پرور، «کتابشناسی عهدنامه مالک اشتر»، کل مقاله.</ref> برخی از این آثار عبارت‌اند از:
علاوه بر شرح و ترجمه فرمان مالک اشتر در ترجمه‌ها و شرح‌هایی که به صورت کامل بر نهج‌البلاغه نوشته شده، ده‌ها شرح و ترجمه اختصاصی به زبان فارسی و عربی نیز بر این نامه نوشته شده است.<ref>برای دیدن فهرستی از ترجمه‌ها و شرح‌ها نگاه کنید به: دین‌پرور، «کتابشناسی عهدنامه مالک اشتر»، کل مقاله.</ref> برخی از این آثار عبارت‌اند از:
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
* [[آداب الملوک (کتاب)|آداب الملوک]]: ترجمه و شرح فرمان امیرمؤمنان علی(ع) به مالک اشتر، تألیف محمدرفیع حسنی حسینی طباطبایی مشهور به نظام العلماء تبریزی (۱۲۵۰-۱۳۲۶ق)؛ به همراه خلاصه‌ای از [[مصباح السالکین (کتاب)|شرحِ ابن میثم بحرانی]] و شرح محمدتقی جعفری؛<ref>شعار، «آداب الملوک»، ۱۳۶۹ش، ص۱۶۷.</ref>
* [[آداب الملوک (کتاب)|آداب الملوک]]: ترجمه و شرح فرمان امیرمؤمنان علی(ع) به مالک اشتر، تألیف محمدرفیع حسنی حسینی طباطبایی مشهور به نظام العلماء تبریزی (۱۲۵۰-۱۳۲۶ق)؛ به همراه خلاصه‌ای از [[مصباح السالکین (کتاب)|شرحِ ابن میثم بحرانی]] و شرح محمدتقی جعفری؛<ref>شعار، «آداب الملوک»، ۱۳۶۹ش، ص۱۶۷.</ref>
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۷

ویرایش