پرش به محتوا

نامه امام علی(ع) به مالک اشتر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۱: خط ۱۱:
نامه امام علی(ع) به مالک اشتر در تبیین حکومت‌داری خطاب به مالک اشتر نوشته شده و بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامه نهج البلاغه در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۵۴؛ جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۴۹۴.</ref> در این نامه، امام علی(ع) هر آنچه را که یک کارگزار اسلامی باید در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، حقوقی، نظامی و فرهنگی به کار گیرد، بیان کرده است.<ref>شیروانی، مدیریت و مدارا در کلام امام علی(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۷.</ref> از آنجا که در این نامه مباحث تخصصی مختلفی ارائه شده، این نامه با ده‌ها رشته علمی مصطلح ارتباط پیدا می‌کند که برای درک عمیق نامه، باید به آن علوم آگاهی داشت.<ref>زمانی، و دیگران، «اکتشاف الگوی رهبری امام علی(ع) از عهدنامه مالک اشتر(ره)»، ص۵۵-۵۶.</ref>
نامه امام علی(ع) به مالک اشتر در تبیین حکومت‌داری خطاب به مالک اشتر نوشته شده و بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامه نهج البلاغه در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۵۴؛ جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۴۹۴.</ref> در این نامه، امام علی(ع) هر آنچه را که یک کارگزار اسلامی باید در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، حقوقی، نظامی و فرهنگی به کار گیرد، بیان کرده است.<ref>شیروانی، مدیریت و مدارا در کلام امام علی(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۷.</ref> از آنجا که در این نامه مباحث تخصصی مختلفی ارائه شده، این نامه با ده‌ها رشته علمی مصطلح ارتباط پیدا می‌کند که برای درک عمیق نامه، باید به آن علوم آگاهی داشت.<ref>زمانی، و دیگران، «اکتشاف الگوی رهبری امام علی(ع) از عهدنامه مالک اشتر(ره)»، ص۵۵-۵۶.</ref>


اگر چه این نامه خطاب به مالک اشتر برای حکومت کردن بر مصر نوشته شده، اما به گفته محمدتقی جعفری، این عهدنامه به مالک اشتر و جامعه مصر اختصاص ندارد، بلکه در آن اصول و روش مدیریت همه انسان‌ها، در همه شرایط، همه موقعیت‌ها و همه دوران‌ها بیان شده است.<ref>جعفری، حکمت اصول سیاسی اسلام، ۱۳۷۳ش، ص۱۵.</ref> این نامه در قالب پیشنهادی برای شیوۀ حکومت‌داری، برای حاکمان مختلف ترجمه و شرح می‌شده است.<ref>عابدی، «مقدمه»، ص‌یازده.</ref> میرزای نائینی، مطالعه و به‌کارگیری این نامه امام علی را برای همه افرادی که به هر مقداری مدیریت جایی را بر عهده دارند، سفارش کرده است.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref> مطابق نقل میرزای نائینی، [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] صاحب فتوای [[تحریم تنباکو]]، بر مطالعه این عهدنامه مداومت داشت و توصیه‌های ذکر شده در آن را سرمشق خود قرار داده بود.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>  
اگر چه این نامه خطاب به مالک اشتر برای حکومت کردن بر مصر نوشته شده، اما به گفته محمدتقی جعفری، این عهدنامه به مالک اشتر و جامعه مصر اختصاص ندارد، بلکه در آن اصول و روش مدیریت همه انسان‌ها، در همه شرایط و همه دوران‌ها بیان شده است؛<ref>جعفری، حکمت اصول سیاسی اسلام، ۱۳۷۳ش، ص۱۵.</ref> ازاین‌رو این نامه در قالب پیشنهادی برای شیوۀ حکومت‌داری، برای حاکمان مختلف ترجمه و شرح می‌شده است.<ref>عابدی، «مقدمه»، ص‌یازده.</ref> گفته شده، [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] صاحب فتوای [[تحریم تنباکو]]، بر مطالعه این عهدنامه مداومت داشت و توصیه‌های ذکر شده در آن را سرمشق خود قرار داده بود.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>  [[میرزای نائینی]] مؤلف [[تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب)|کتاب تنبیه ُالاُمَّة]]، مطالعه و به‌کارگیری این نامه را برای همه افرادی که به هر مقداری مدیریت جایی را بر عهده دارند، سفارش کرده است.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>


به گفته ابن‌حمدون، علی رغم دوری سیاست از تقوا، امام علی(ع) در این نامه بین این دو جمع کرده است.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> به اعتقاد ابن‌حمدون، انسان با مطالعه این عهدنامه از بسیاری از سخنان حکیمان بی‌نیاز می‌شود.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> به گفته ابن‌حمدون، از آنجا که این نامه معانی والا را به صورت بلیغ بیان کرده، به رغم طولانی بودن، ملال‌آور نیست.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> [[میرزای نائینی]] مؤلف [[تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب)|کتاب تنبیه ُالاُمَّة]]، توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر می‌داند.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>
به گفته ابن‌حَمْدون، ادیب و شاعر بغدادی، علی رغم دوری سیاست از تقوا، امام علی(ع) در این نامه بین این دو جمع کرده است.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> به اعتقاد ابن‌حمدون، انسان با مطالعه این عهدنامه از بسیاری از سخنان حکیمان بی‌نیاز می‌شود.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> میرزای نائینی، توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر می‌داند.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref> به گفته ابن‌حمدون، از آنجا که این نامه، معانی والا را به صورت بلیغانه بیان کرده، به‌رغم طولانی بودن، ملال‌آور نیست.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref>  


در بیشتر نسخه‌های نهج البلاغه این نامه در ردیف ۵۳ قرار گرفته است.<ref>نگاه کنید به: محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، جدول اختلاف نسخ انتهای کتاب، ص۲۳۸.</ref>
در بیشتر نسخه‌های نهج البلاغه این نامه در ردیف ۵۳ قرار گرفته است.<ref>نگاه کنید به: محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، جدول اختلاف نسخ انتهای کتاب، ص۲۳۸.</ref>
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۷

ویرایش