تقریب مذاهب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[مرتضی مطهری]] ([[سال ۱۲۹۸ هجری شمسی|۱۲۹۸]]- [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) متفکر شیعه، وحدت اسلامی را به معنای موضع‌گیری واحد پیروان مذاهب اسلامی در برابر دشمنان اسلام دانسته است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج‏۲۵، ص۲۶.</ref> به گفته [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، وحدت به معنای یکی‌شدن عقاید و مذاهب اسلامی نیست، بلکه منظور از آن این است که [[مسلمان|مسلمانان]] با هم متحد بشوند و با یکدیگر دشمنی نکنند.<ref>سخنرانی، ۱۹ مهر ۱۳۶۸.</ref> تعدادی از مسلمانان وحدت را به معنای یکی‌شدن‌مذاهب می‌دانند و با آن مخالفند.<ref>هاشمی فشارکی، «واکاوی دیدگاه موافقان و مخالفان تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۲۸.</ref>

*[[آیه اعتصام]]: {{متن قرآن|وَ اعْتَصِمُواْ بحَِبْلِ الله جَمِيعًا وَ لَا تَفَرَّقُواْ؛ و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید.|سوره=[[سوره آل‌عمران|آل‌عمران]]|آیه=۱۰۳.}} در این آیه به لزوم اعتصام به ریسمان الهی و پرهیز از تفرقه دستور داده شده است.

*[[آیه اخوت]]: {{متن قرآن|إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُواْ بَینْ أَخَوَیکمُ وَ اتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکمُ تُرْحَمُونَ؛ مؤمنان برادر یکدیگرند؛ پس دو برادر خود را صلح و آشتی دهید و تقوا ی الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید!|سوره=[[سوره حجرات|حجرات]]|آیه=۱۰.}} <ref>صفری فروشانی و متقی‌زاده، «رابطه تقریب مذاهب با حقایق دینی با استناد به قرآن»، ص۳۹-۴۰.</ref>

[[پرونده:39673 832.jpg|بندانگشتی|دیدار شرکت کنندگان در کنگره جهانی «جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام» با سید علی خامنه‌ای]]

مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ۱۳۶۹ ش، به دستور [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله سیدعلی خامنه‌ای]] «مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی» به وجود آمد. این مجمع عهده‌دار تلاش‌های تقریبی در جهان اسلام است و همه ساله با شرکت اندیشمندان اسلامی، در ایران یا دیگر کشورهای اسلامی همایش‌های وحدت برگزار می‌کند. [[مجله رسالة التقریب]] (به زبان عربی، چاپ تهران)، ترجمان (ارگان) مجمع تقریب، از ۱۳۷۱ ش فعالیت خود را به منظور ایجاد روح وحدت اسلامی در میان ملل مسلمان آغاز و آثار اندیشمندان اسلامی را منتشر کرده‌است.<ref>[https://www.taghrib.org/fa/world-meeting/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9 «درباره مجمع»]، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.</ref>

همچنین جهالت، [[تعصب]] و دسیسه دشمنان از موانع تقریب ذکر شده است.<ref>فخلعی، آشنايی با تقريب مذاهب اسلامی، ۱۳۸۷ش، ص۶۸-۷۳.</ref> به گفته آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، دشمنان اسلام در صدد ایجاد اختلاف میان شیعه و سنی هستند او از شیعیانی که به اختلافات دامن می‌زنند و با وحدت اسلامی مخالفت می‌کنند به [[شیعه انگلیسی]] و از این گروه از اهل‌سنت به [[اسلام آمریکایی]] تعبیر کرده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34429 بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر]، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>

#[[فتوای حرمت اهانت به مقدسات اهل سنت]] از سوی آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران

شماری از عالمان و روحانیان شیعه و سنی که در زمینه تقریب مذاهب اسلامی، اقداماتی انجام داده‌اند به عنوان مدافع تقریب شناخته می‌شوند. مجموعه طلایه‌داران تقریب که توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تدوین شده است<ref>[https://www.taqrib.ir/fa/publication/آیه-الله-بروجردی،-آیت-اخلاص-طلایه-داران-تقریب-1 «آیه‌الله بروجردی، آیت اخلاص | طلایه‌داران تقریب (۱)»]، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.</ref> به شرح حال این افراد اختصاص دارد. برخی از این افراد عبارتند از:

*[[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]: (۱۲۵۴-۱۳۴۰ش) مرجع تقلید شیعه بود. حمایت از [[دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة]]،<ref>آذرشب، پیشینه تقریب، ۱۳۸۴ ش، ص۱۸۲.</ref> توجه به [[فقه مقارن]]<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «وحدت و انسجام اسلامی از نگاه آیت الله بروجردی»، ص۲۱</ref> و معرفی فقه شیعه به اهل‌سنت از اقدامات تقریبی او به شمار می‌رود.

*[[محمود شلتوت]] (۱۳۱۰-۱۳۸۳ق): عالم اهل‌سنت و از اساتید [[الازهر|دانشگاه الازهر]] در مصر بود. او از مؤسسان دار التقریب المذاهب الاسلامیه بود، صدور فتوای جواز عمل طبق فقه شیعه، کرسی تدریس فقه مقارن و ارتباط با علمای شیعه از اقدامات تقریبی او بود.

همچنین در این مجموعه، [[امام موسی صدر]]، [[محمد عبده]]، [[محمد غزالی]]، [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]]، [[سید قطب]]، [[محمدجواد مغنیه]] و ... از پیشگامان تقریب معرفی شده‌اند.

یکی از مزایای معظم له توجه و علاقه فراوانی بود که به مسأله وحدت اسلام و حسن تفاهم و تقریب مذاهب اسلامیه داشت، این مرد چون به تاریخ اسلام و مذاهب اسلامی آشنا بود، می‌دانست که سیاست حکّامِ گذشته در تفرقه و دامن زدن آتش اختلاف چه اندازه تأثیر داشته است و هم توجه داشت که در عصر حاضر نیز سیاست‌های استعماری از این تفرقه حداکثر استفاده را می‌کنند و بلکه آن را دامن می‌زنند و هم توجه داشت که دوری شیعه از سایر فِرَق سبب شده است که آن‌ها شیعه را نشناسند و درباره آن‌ها تصوراتی دور از حقیقت بنمایند.به این جهات بسیار علاقه‌مند بود که حسن تفاهمی بین [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] برقرار شود که از طرفی وحدت اسلامی که منظور بزرگ این دین مقدس است، تأمین گردد و از طرف دیگر شیعه و فقه شیعه و معارف شیعه آن طور که هست به جامعه تسنن که اکثریت مسلمانان را تشکیل می‌دهند معرفی شود.| منبع = *منبع:مطهری، شش مقاله ، ص۵۰ | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

*استراتژی وحدت در اندیشه سـیاسی اسـلام در دو جلد اثر سید احمد موثقی

*شیخ محمود شلتوت طلایه دار تقریب در عقاید، ﺗﻔﺴﯿﺮ، ﺣﺪﯾﺚ، فقه ﻣﻘﺎرن و هم بستگی مذاهب اسلامی. نوشته عبدالکریم بی آزار شیرازی، تهران، نشر مجمع تقریب مذاهب اسلامی