پرش به محتوا

محمد بن علی بن حمزه طوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
imported>Mgolpayegani
imported>Mgolpayegani
خط ۶۳: خط ۶۳:
ابن‌ حمزه‌ را باید از پیروان‌ مکتب‌ [[شیخ طوسی]] به‌ شمار آورد. مقایسه‌ای میان‌ فتاوای او در الوسیله و فتاوای شیخ‌ طوسی‌ نشان‌ می‌دهد که‌ او چهارچوب‌ فقه‌ شیخ‌ طوسی‌ را پذیرفته‌ است‌. همچنین‌ او را می‌توان‌ در زمره [[فقیهان|فقیهانی‌]] شمرد که‌ [[حمصی رازی|حمصی‌]] (فقیه‌ نیمه دوم‌ قرن ششم هجری قمری) آنان‌ را بازگو کننده [[فقه]]‌ شیخ‌ طوسی‌ و در واقع‌ پیرو او دانسته‌ است‌.<ref>نک: کشف‌ المحجة، ص۱۲۷</ref> البته باید در نظر داشت که ابن‌ حمزه‌ نه‌ تنها در مواردی با آرای شیخ‌ طوسی‌ مخالفت‌ کرده‌ و شاید گاهی‌ سعی‌ در تعدیل‌ حکم‌ او داشته‌ است‌.<ref>مانند قول‌ وی به‌ استحباب‌ تقدیم‌ مضمضه‌ بر استنشاق‌، نک: المختلف‌، ص۲۶، سطر</ref> بلکه‌ به‌ طرح‌ فروع‌ جدیدی در [[فقه]] پرداخته‌ که‌ در کتب‌ شیخ‌ طوسی‌ مطرح‌ نبوده‌ است‌.<ref>به‌ عنوان‌ نمونه‌ نک: الوسیلة، ص۲۴۴؛ قس‌: المختلف، ج۲، ص۱۸۳، سطر ۱۲</ref>
ابن‌ حمزه‌ را باید از پیروان‌ مکتب‌ [[شیخ طوسی]] به‌ شمار آورد. مقایسه‌ای میان‌ فتاوای او در الوسیله و فتاوای شیخ‌ طوسی‌ نشان‌ می‌دهد که‌ او چهارچوب‌ فقه‌ شیخ‌ طوسی‌ را پذیرفته‌ است‌. همچنین‌ او را می‌توان‌ در زمره [[فقیهان|فقیهانی‌]] شمرد که‌ [[حمصی رازی|حمصی‌]] (فقیه‌ نیمه دوم‌ قرن ششم هجری قمری) آنان‌ را بازگو کننده [[فقه]]‌ شیخ‌ طوسی‌ و در واقع‌ پیرو او دانسته‌ است‌.<ref>نک: کشف‌ المحجة، ص۱۲۷</ref> البته باید در نظر داشت که ابن‌ حمزه‌ نه‌ تنها در مواردی با آرای شیخ‌ طوسی‌ مخالفت‌ کرده‌ و شاید گاهی‌ سعی‌ در تعدیل‌ حکم‌ او داشته‌ است‌.<ref>مانند قول‌ وی به‌ استحباب‌ تقدیم‌ مضمضه‌ بر استنشاق‌، نک: المختلف‌، ص۲۶، سطر</ref> بلکه‌ به‌ طرح‌ فروع‌ جدیدی در [[فقه]] پرداخته‌ که‌ در کتب‌ شیخ‌ طوسی‌ مطرح‌ نبوده‌ است‌.<ref>به‌ عنوان‌ نمونه‌ نک: الوسیلة، ص۲۴۴؛ قس‌: المختلف، ج۲، ص۱۸۳، سطر ۱۲</ref>


یکی‌ از بارزترین‌ مشخصه‌های فقه‌ ابن‌ حمزه‌ را باید روش‌ او در بیان‌ احکام‌ دانست‌. او ابتدا شقوق‌ مختلف‌ مسأله‌ را با قید عدد به طور مجمل مشخص می‌کند و سپس به تفصیل یکایک شقوق مزبور می‌پردازد. او در تقسیمات‌ خود [[واجب‌]] و [[مستحب‌]]، [[حرام‌]] و [[مکروه‌]]، فعل‌ و ترک‌ و کمیت‌ و کیفیت‌ را از یکدیگر تمیز داده‌ و هر کدام‌ را جداگانه‌ آورده‌ است‌. وی در مقدمه الوسیله<ref>ص‌ ۴۲-۴۳</ref> می‌گوید این‌ روش‌ تقسیم‌بندی موجب‌ سهولت‌ حفظ احکام‌ می‌گردد. اگرچه‌ ابن‌ حمزه‌ را نمی‌توان‌ مبدع‌ ابن‌ روش‌ دانست‌، ولی‌ او این‌ روش‌ را به‌ کمال‌ رسانده‌ است‌. از دیگر مشخصه‌های فقه‌ ابن‌ حمزه‌ تعریف‌ او از اصطلاحات‌ فقهی‌ در آغاز برخی‌ از ابواب‌ است‌. وی به جزشیخ‌ طوسی‌، از نظریات‌ دیگر فقهای معاصر وی نیز بهره‌ برده‌ است‌. مثلاً در چندین‌ مورد<ref>الوسیلة، ص۱۴۱، ۱۴۴، ۱۸۰</ref> به‌ صراحت‌ نظریات‌ ابویعلی‌ [[سلار دیلمی‌]] را نقل‌ کرده‌ است‌.<ref>قس‌: المراسم، ص۱۲، سطر ۱، ۱۷، ۱۸، و ص۱۴، سطر ۲۰</ref> او تا حدودی از [[ابن براج]] نیز تأثیر پذیرفته‌ است‌.<ref>به‌ عنوان‌ نمونه‌ قس‌: بین‌ المهذب‌،ج۱، ص۱۹- ۲۵ و الوسیلة‌، ص۷۲-۷۶، در احکام‌ آبها و اَسئار</ref>
یکی‌ از بارزترین‌ مشخصه‌های فقه‌ ابن‌ حمزه‌ را باید روش‌ او در بیان‌ احکام‌ دانست‌. او ابتدا شقوق‌ مختلف‌ مسأله‌ را با قید عدد به‌طور مجمل مشخص می‌کند و سپس به تفصیل یکایک شقوق مزبور می‌پردازد. او در تقسیمات‌ خود [[واجب‌]] و [[مستحب‌]]، [[حرام‌]] و [[مکروه‌]]، فعل‌ و ترک‌ و کمیت‌ و کیفیت‌ را از یکدیگر تمیز داده‌ و هر کدام‌ را جداگانه‌ آورده‌ است‌. وی در مقدمه الوسیله<ref>ص‌ ۴۲-۴۳</ref> می‌گوید این‌ روش‌ تقسیم‌بندی موجب‌ سهولت‌ حفظ احکام‌ می‌گردد. اگرچه‌ ابن‌ حمزه‌ را نمی‌توان‌ مبدع‌ ابن‌ روش‌ دانست‌، ولی‌ او این‌ روش‌ را به‌ کمال‌ رسانده‌ است‌. از دیگر مشخصه‌های فقه‌ ابن‌ حمزه‌ تعریف‌ او از اصطلاحات‌ فقهی‌ در آغاز برخی‌ از ابواب‌ است‌. وی به جز شیخ‌ طوسی‌، از نظریات‌ دیگر فقهای معاصر وی نیز بهره‌ برده‌ است‌. مثلاً در چندین‌ مورد<ref>الوسیلة، ص۱۴۱، ۱۴۴، ۱۸۰</ref> به‌ صراحت‌ نظریات‌ ابویعلی‌ [[سلار دیلمی‌]] را نقل‌ کرده‌ است‌.<ref>قس‌: المراسم، ص۱۲، سطر ۱، ۱۷، ۱۸، و ص۱۴، سطر ۲۰</ref> او تا حدودی از [[ابن براج]] نیز تأثیر پذیرفته‌ است‌.<ref>به‌ عنوان‌ نمونه‌ قس‌: بین‌ المهذب‌، ج۱، ص۱۹-۲۵ و الوسیلة‌، ص۷۲-۷۶، در احکام‌ آبها و اَسئار</ref>


===تأثیرات فقهی بر دیگران===
===تأثیرات فقهی بر دیگران===
کاربر ناشناس