امر به معروف و نهی از منکر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
===واجب کفایی=== | ===واجب کفایی=== | ||
نظر عالمان شیعه در امر به معروف و نهی از منکر، [[واجب کفایی|وجوب کفایی]] بوده<ref> شیخ مفید، اوائل المقالات، ص۵۶؛ سیوری، ارشاد الطالبین، ص۳۸۱؛ سیدمرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۴؛ سیدمرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۶۰.</ref>، مگر [[شیخ طوسی]] که به موافقت با گروهی، آن را از [[واجب عینی|واجبات عینی]] دانسته است.<ref>شیخ طوسی، الاقتصاد، صص۱۴۷، ۱۵۰-۱۵۱.</ref> پیداست که این حکم از استحکام چندانی برخوردار نیست و با مقتضای حکمت و مدلولات منقولات شرعی و طبیعت فروعات احکام سازگاری ندارد.<ref>قس: سیوری، الاقتصاد، ص۳۸۵؛ ابوالفتح حسینی، مفتاح الباب، ص۲۱۸.</ref> | نظر عالمان شیعه در امر به معروف و نهی از منکر، [[واجب کفایی|وجوب کفایی]] بوده<ref> شیخ مفید، اوائل المقالات، ۱۳۷۲ش، ص۵۶؛ سیوری، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۳۸۱؛ سیدمرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۴؛ سیدمرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۶۰.</ref>، مگر [[شیخ طوسی]] که به موافقت با گروهی، آن را از [[واجب عینی|واجبات عینی]] دانسته است.<ref>شیخ طوسی، الاقتصاد، صص۱۴۷، ۱۵۰-۱۵۱.</ref> پیداست که این حکم از استحکام چندانی برخوردار نیست و با مقتضای حکمت و مدلولات منقولات شرعی و طبیعت فروعات احکام سازگاری ندارد.<ref>قس: سیوری، الاقتصاد، ص۳۸۵؛ ابوالفتح حسینی، مفتاح الباب، ص۲۱۸.</ref> | ||
===مراتب واجب=== | ===مراتب واجب=== | ||
[[شیخ مفید]] در اِعمال مراتب امر به معروف و نهی از منکر، بسط ید را از شئون حکومت و در انحصار سلطان یا نمایندگان وی دانست و آن را از متفرعات [[امامیه|مذهب امامیه]] شمرد.<ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ص۵۶.</ref> اما [[سید مرتضی]] با رد این شبهه که انکار جسمی وقتی منجر به آسیب رساندن و به درد آوردن شود، نوعی عقوبت، و در خورِ فرمان حاکمان است، منع و دفع منکر را نیکو شمرد، اگر چه به مرگ و اتلاف فاعل منکر منتهی شود.<ref>سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۹؛ سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۶۰.</ref> و [[شیخ طوسی]] همین رأی را، گرچه با آراء ظاهر مذهب شیوخ امامیه مخالف میدید<ref>نک: ابوالفتح حسینی، مفتاح الباب، ص۲۱۷.</ref> تقویت کرد. | [[شیخ مفید]] در اِعمال مراتب امر به معروف و نهی از منکر، بسط ید را از شئون حکومت و در انحصار سلطان یا نمایندگان وی دانست و آن را از متفرعات [[امامیه|مذهب امامیه]] شمرد.<ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ۱۳۷۲ش، ص۵۶.</ref> اما [[سید مرتضی]] با رد این شبهه که انکار جسمی وقتی منجر به آسیب رساندن و به درد آوردن شود، نوعی عقوبت، و در خورِ فرمان حاکمان است، منع و دفع منکر را نیکو شمرد، اگر چه به مرگ و اتلاف فاعل منکر منتهی شود.<ref>سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۹؛ سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۶۰.</ref> و [[شیخ طوسی]] همین رأی را، گرچه با آراء ظاهر مذهب شیوخ امامیه مخالف میدید<ref>نک: ابوالفتح حسینی، مفتاح الباب، ص۲۱۷.</ref> تقویت کرد. | ||
<ref>ابوالفتح حسینی، مفتاح الباب، ص۱۵۰؛ سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۵؛ سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۹؛ شیخ طوسی، الاقتصاد، صص۱۴۸-۱۴۹، ۱۵۰؛ سیوری، ارشاد الطالبین، ص۳۸۴؛ | <ref>ابوالفتح حسینی، مفتاح الباب، ص۱۵۰؛ سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۵؛ سید مرتضی، الذخیرة، ۱۴۱۱ق، ص۵۵۹؛ شیخ طوسی، الاقتصاد، صص۱۴۸-۱۴۹، ۱۵۰؛ سیوری، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۳۸۴؛ اشعری، مقالات الاسلامیین، ج۲، ص۱۲۵؛ ابن حزم، الفصل، ج۴، ص۱۷۲؛ ابن مرتضی، البحرالزخار، ص۹۷.</ref> | ||
==جایگاه موضوع نزد اهل سنت== | ==جایگاه موضوع نزد اهل سنت== | ||
خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
* سید مرتضی، علی بن حسین، الذخیرة، تحقیق، احمد حسینی، قم، بینا، ۱۴۱۱ق. | * سید مرتضی، علی بن حسین، الذخیرة، تحقیق، احمد حسینی، قم، بینا، ۱۴۱۱ق. | ||
* سیوری، مقداد، کنزالعرفان، به کوشش محمدباقر شریف زاده و محمدباقر بهبودی، تهران، ۱۳۴۳ش. | * سیوری، مقداد، کنزالعرفان، به کوشش محمدباقر شریف زاده و محمدباقر بهبودی، تهران، ۱۳۴۳ش. | ||
* سیوری، مقداد، ارشاد الطالبین، | * سیوری، مقداد، ارشاد الطالبین، تحقیق، مهدی رجایی، قم، بینا، ۱۴۰۵ق. | ||
* شرح الفقه الاکبر، منسوب به ابومنصور ماتریدی، الرسائل السبعة فی العقائد، حیدرآباد دکن، ۱۴۰۰ق /۱۹۸۰م. | * شرح الفقه الاکبر، منسوب به ابومنصور ماتریدی، الرسائل السبعة فی العقائد، حیدرآباد دکن، ۱۴۰۰ق /۱۹۸۰م. | ||
* شریف رضی، محمد، حقائق التأویل، به کوشش محمدرضا آل کاشف الغطاء، بیروت، دارالمهاجر. | * شریف رضی، محمد، حقائق التأویل، به کوشش محمدرضا آل کاشف الغطاء، بیروت، دارالمهاجر. | ||
خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
* شیخ طوسی، محمد، الجمل و العقود، الرسائل العشر، قم، ۱۴۰۳ق. | * شیخ طوسی، محمد، الجمل و العقود، الرسائل العشر، قم، ۱۴۰۳ق. | ||
* شیخ طوسی، محمد، النهایة، بیروت، ۱۳۹۰ق. | * شیخ طوسی، محمد، النهایة، بیروت، ۱۳۹۰ق. | ||
* شیخ مفید، محمد، اوائل المقالات، | * شیخ مفید، محمد، اوائل المقالات، تحقیق، مهدی محقق، تهران، ۱۳۷۲ش. | ||
* شیخ مفید، محمد، المقنعة، قم، ۱۴۱۰ق. | * شیخ مفید، محمد، المقنعة، قم، ۱۴۱۰ق. | ||
* صاحب جواهر، محمد حسن، جواهر الکلام، به کوشش محمود قوچانی، تهران، ۱۳۹۴ق. | * صاحب جواهر، محمد حسن، جواهر الکلام، به کوشش محمود قوچانی، تهران، ۱۳۹۴ق. |