واجب کفایی: تفاوت میان نسخه‌ها

واجب کفایی بخشی از واجبات دینی است که هدف دین تنها انجام شدن آن کار است و تفاوتی ندارد که چه کسی آن را انجام دهد.<ref>سیفی، بدایع البحوث فی علم الاصول، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۳۹۳.</ref> در این واجب، همۀ [[مکلف|افرادِ مُکَلَّف]]، به طور مساوی مخاطب آن دستور هستند، اما اگر عده‌ای آن را انجام دهند، تکلیف از دیگران ساقط می‌شود.<ref>گروهی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۷۱.</ref> از جمله واجبات کفایی می‌توان به کارهای واجبی چون پاک کردن مسجد از نجاست، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[تجهیز میت]]، [[جهاد]] و یادگیری و انجام شغل‌هایی که زندگی مردم به آنها وابسته است، اشاره کرد.<ref>مظفر، اصول الفقه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۸۶.</ref>  

==تفاوت واجب کفایی و عینی==

واجب کفایی در مقابل [[واجب عینی]] قرار دارد؛ واجب عینی، واجبی است که انجام آن بر تک تک افراد مکلف واجب است و اگر عده‌ای آن را انجام دهند، تکلیف از بقیه ساقط نمی‌شود، مانند خواندن [[نمازهای یومیه]] و [[روزه ماه رمضان|روزۀ ماه رمضان]].<ref>لطفی، مبادی فقه، ۱۳۸۰ش، ص۶۹.</ref> در واجب کفایی، تنها به انجام‌دهندۀ کار [[ثواب و عقاب|ثواب]] می‌دهند، ولی اگر هیچ‌یک از مکلفان واجب کفایی را انجام ندهند، همه [[گناه|گناهکار]] خواهند بود.<ref>محمدی، شرح اصول فقه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> یادگیری برخی علوم، واجب عینی و آموختن بعضی دیگر واجب کفایی است؛ دانش‌هایی که آموختن آنها مقدمه‌ای برای تأمین نیازهای اجتماعی است (مانند آموختن علوم پزشکی) وجوب کفایی دارد، اما یادگیری احکام و عقاید که آموختن آنها مقدمه‌ای برای سازندگی فردی است، وجوب عینی دارد.<ref>محمدی ری‌شهری، علم و حکمت در قرآن و حدیث، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۴۰-۴۴۱.</ref>

در صورتی که در بین افراد مکلف، تنها یک فرد بتواند واجب کفایی را انجام دهد، انجام آن عمل همچون انجام سایر واجب‌های عینی بر شخص واجب می‌شود؛ مثلاً شهادت دادن در دادگاه اگر چه واجب کفایی است، اما اگر تنها یک شخص شاهد واقعه‌ای باشد، ادای شهادت بر آن شخص، همچون سایر واجبات عینی، واجب خواهد بود.<ref>سیفی، بدایع البحوث فی علم الاصول، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۳۹۹.</ref>

واجبات کفایی دو نوع هستند:

*واجب کفایی عام: واجبی که همه مکلفان توانایی انجام آن را دارند، مانند [[غسل میت]] و امر به معروف و نهی از منکر.