پرش به محتوا

واجب کفایی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲: خط ۲:


واجب کفایی مربوط به مصالح عمومی جامعه است و انجام خود عمل اهمیت دارد، بر خلاف واجب عینی که انجام عمل از فرد خاص مهم است.
واجب کفایی مربوط به مصالح عمومی جامعه است و انجام خود عمل اهمیت دارد، بر خلاف واجب عینی که انجام عمل از فرد خاص مهم است.
== تعریف فقهی ==
واجب کفایی بخشی از واجبات دینی است که هدف دین تنها انجام شدن آن کار است و تفاوتی ندارد که چه کسی آن را انجام دهد.<ref>سیفی، بدایع البحوث فی علم الاصول، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۳۹۳.</ref> در این واجب، همۀ [[مکلف|افرادِ مُکَلَّف]]، به طور مساوی مخاطب آن دستور هستند، اما اگر عده‌ای آن را انجام دهند، تکلیف از دیگران ساقط می‌شود.<ref>گروهی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۷۱.</ref> از جمله واجبات کفایی می‌توان به کارهای واجبی چون پاک کردن مسجد از نجاست، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[تجهیز میت]]، [[جهاد]] و یادگیری و انجام شغل‌هایی که زندگی مردم به آنها وابسته است، اشاره کرد.<ref>مظفر، اصول الفقه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۸۶.</ref>


==تفاوت واجب کفایی و عینی==
==تفاوت واجب کفایی و عینی==
واجب کفایی بخشی از واجبات دینی است که هدف دین تنها انجام شدن آن کار است و تفاوتی ندارد که چه کسی آن را انجام دهد.<ref>سیفی، بدایع البحوث فی علم الاصول، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۳۹۳.</ref> در این واجب، همۀ [[مکلف|مکلّف‌ها]]، به طور مساوی مخاطب آن دستور هستند، اما اگر عده‌ای آن را انجام دهند، تکلیف از دیگران ساقط می‌شود.<ref>گروهی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۷۱.</ref> از جمله واجبات کفایی می‌توان به کارهای واجبی چون پاک کردن مسجد از نجاست، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[تجهیز میت]]، [[جهاد]] و یادگیری و انجام شغل‌هایی که زندگی مردم به آنها وابسته است، اشاره کرد.<ref>مظفر، اصول الفقه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۸۶.</ref>
واجب کفایی در مقابل [[واجب عینی]] قرار دارد؛ واجب عینی، واجبی است که انجام آن بر تک تک افراد مکلف واجب است و اگر عده‌ای آن را انجام دهند، تکلیف از بقیه ساقط نمی‌شود، مانند خواندن [[نمازهای یومیه]] و [[روزه ماه رمضان|روزۀ ماه رمضان]].<ref>لطفی، مبادی فقه، ۱۳۸۰ش، ص۶۹.</ref> در واجب کفایی، تنها به انجام‌دهندۀ کار [[ثواب و عقاب|ثواب]] می‌دهند، ولی اگر هیچ‌یک از مکلفان واجب کفایی را انجام ندهند، همه [[گناه|گناهکار]] خواهند بود.<ref>محمدی، شرح اصول فقه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> یادگیری برخی علوم، واجب عینی و آموختن بعضی دیگر واجب کفایی است؛ دانش‌هایی که آموختن آنها مقدمه‌ای برای تأمین نیازهای اجتماعی است (مانند آموختن علوم پزشکی) وجوب کفایی دارد، اما یادگیری احکام و عقاید که آموختن آنها مقدمه‌ای برای سازندگی فردی است، وجوب عینی دارد.<ref>محمدی ری‌شهری، علم و حکمت در قرآن و حدیث، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۴۰-۴۴۱.</ref>
 
واجب کفایی در مقابل [[واجب عینی]] قرار دارد؛ واجب عینی، واجبی است که انجام آن بر تک تک افراد مکلف واجب است و اگر عده‌ای آن را انجام دهند، تکلیف از بقیه ساقط نمی‌شود، مانند خواندن [[نمازهای یومیه]] و [[روزه ماه رمضان|روزۀ ماه رمضان]].<ref>لطفی، مبادی فقه، ۱۳۸۰ش، ص۶۹.</ref> در این واجب کفایی تنها انجام‌دهندۀ کار به [[ثواب و عقاب|ثواب]] می‌رسد، ولی اگر هیچ‌یک از مکلفان واجب کفایی را انجام ندهند، همه [[گناه|گناهکار]] خواهند بود.<ref>محمدی، شرح اصول فقه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref>  
 
واجب کفایی مربوط به مصالح عمومی جامعه است و انجام خود آن عمل اهمیت دارد، بر خلاف واجب عینی که انجام عمل از فرد خاص مهم است.<ref>المعجم، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ۱۹۹۸م، ج۲، ص۱۶۹۰.</ref>


==واجب کفایی عام و خاص==
==واجب کفایی عام و خاص==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش