عبدالله بن سعد بن ابی‌سرح: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات صحابه|نام=عبدالله بن سَعد|تصویر=|توضیح تصویر=|نام کامل=عبدالله بن سَعْد بن ابی‌سَرْح|کنیه=|لقب=|زادروز=|زادگاه=|محل زندگی=|مهاجر/انصار=|نسب/قبیله=[[قریش]]|خویشاوندان سرشناس=[[عثمان بن عفان]]|تاریخ و مکان درگذشت=[[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ق]]|تاریخ و مکان شهادت=|نحوه درگذشت=|نحوه شهادت=|مدفن=|زمان اسلام آوردن=|نحوه اسلام آوردن=|حضور در جنگ‌ها=|هجرت به=|دلیل شهرت=کتابت وحی، [[ارتداد]]، حکومت [[مصر]] در زمان خلافت [[عثمان بن عفان|عثمان]]|نقش‌های برجسته=|دیگر فعالیت‌ها=|آثار=}}

عثمان در دوره زمام‌داری خود عبدالله بن سعد را به [[مصر|حکومت مصر]] گمارد. عبدالله در زمان حکومت بر مصر، بخش‌هایی از افریقا را فتح کرد. وی پس از [[قتل عثمان|کشته‌شدن عثمان]] به عَسْقَلان رفت و از سیاست کناره گرفت. وی در [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ هجری]] فوت کرد.

برخی مفسران نزول [[آیه ۹۳ سوره انعام]] را پیرامون ارتداد عبدالله بن سعد دانسته‌اند. شأن نزول برخی آیات دیگر را نیز در مورد او دانسته‌اند [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب)|تفسیر قمی]] از تفاسیر کهن شیعه [[آیه ۱۰۸ سوره نحل]]: «آنان کسانی‌اند که خدا بر دل‌ها و گوش و دیدگانشان مُهر نهاده و آنان خود غافلانند» را درباره عبدالله بن سعد دانسته است.

عثمان بن عفان در زمان خلافت خود، عبدالله بن سعد را به [[مصر|حکومت مصر]] گمارد.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۱۸.</ref> در [[سال ۲۷ هجری قمری|سال ۲۷ هجری]] بخش‌هایی از افریقا توسط سپاهیان اسلام و به فرماندهی عبدالله بن سعد فتح گردید.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۸۸.</ref> عبدالله فتوحات دیگری نیز داشت.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‌الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۳۸۷.</ref> پس از [[قتل عثمان|کشته‌شدن عثمان]]، عبدالله به عَسْقَلان رفت و از سیاست کناره گرفت. او در [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ هجری]] فوت کرد.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‌الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۳۸۷.</ref>

پیامبر اسلام برخی افراد را برای کتابت وحی معین کرد. یکی از اولین کاتبان وحی عبدالله بن سعد بن ابی‌سرح بود.<ref>ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، بیروت، ج۱، ص۷۲.</ref> روزی پیامبر وی را فراخواند تا آیات ۱۲ تا ۱۴ از [[سوره مؤمنون|سوره مؤمنون]] که پیرامون خلقت انسان نازل شده بود را بنویسد. عبدالله پس از شنیدن این آیات تعجب کرد و گفت «فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ». پیامبر گفت بر من همین نازل شده «فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ<ref>سوره مومنون، آیه۱۴.</ref>». عبدالله شک کرد که اگر پیامبر راستگو باشد بر من نیز به مانند او [[وحی]] نازل می‌شود و اگر [[دروغ|دروغگو]] باشد همان‌گونه که او می‌گوید من می‌گویم. پس مرتد شد.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۲۲۳؛ فضل‌الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۲۱۸.</ref> وی به [[مکه]] نزد [[شرک|مشرکان]] رفته و به آنان ملحق شد.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‌الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۳۸۷.</ref>

پیامبر اسلام در [[فتح مکه]] برخی افراد از جمله عبدالله بن سعد بن ابی‌سرح را نام برد، خون آنان را هَدَر دانست و دستور داد مسلمانان در هر صورت این افراد را بکشند.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> عبدالله به نزد [[عثمان بن عفان]] رفت و به او پناه برد. عثمان به همراه عبدالله نزد پیامبر رفت و از پیامبر برای وی امان خواست. پیامبر به مدت طولانی مکث کرد و پس از آن قبول کرد. بعد از خروج عثمان، پیامبر رو به [[صحابه|اصحاب]] کرد و گفت سکوت کردم تا او را بکشید. فردی از اصحاب گفت اشاره‌ای به ما می‌کردید تا او را بکشیم. پیامبر در پاسخ گفت که شایسته پیامبر نیست که نگاه دزدانه داشته باشد.<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‌الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۳۸۷.</ref>

[[مرتضی مطهری|مرتضی مطهری]] عالم شیعه معتقد است پیامبر دستور به کشتن عبدالله داده بود و این دستور اعتبار داشت تا لحظه‌ای که پیامبر از آن بگذرد. وقتی پیامبر سکوت کرده بود اصحاب باید متوجه می‌شدند که این سکوت نشانه عدم رضایت پیامبر است. پیامبر در شأن خود نمی‌دید که با ابرو و چشم و لب اشاره کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، ج۲۷، ص۵۸۳.</ref>

==پانویس==