حسن مثنی: تفاوت میان نسخهها
غنی سازی محتوی و منابع
بدون خلاصۀ ویرایش |
(غنی سازی محتوی و منابع) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو:کتابشناسی ناقص}} | {{الگو:کتابشناسی ناقص}} | ||
{{ جعبه اطلاعات امامزاده | {{جعبه اطلاعات امامزاده | ||
| عرض = | | عرض = | ||
| نام = حسن بنحسن بن علی | | نام = حسن بنحسن بن علی | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
او در شورش [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث]]، علیه [[حجاج بن یوسف]] شرکت کرد. حسن مثنیٰ در زمان خودش، متولی صدقات [[امیرالمؤمنین(ع)]] بود. در اینکه آیا حسن مثنیٰ ادعای [[امامت]] کرده یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع [[زیدیه]] و ملل و نحل نویسان از حسن مثنـی بهعنوان یکی از امامان زیدیه یاد کردهاند. | او در شورش [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث]]، علیه [[حجاج بن یوسف]] شرکت کرد. حسن مثنیٰ در زمان خودش، متولی صدقات [[امیرالمؤمنین(ع)]] بود. در اینکه آیا حسن مثنیٰ ادعای [[امامت]] کرده یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع [[زیدیه]] و ملل و نحل نویسان از حسن مثنـی بهعنوان یکی از امامان زیدیه یاد کردهاند. | ||
== نسب و کنیه == | ==نسب و کنیه== | ||
پدر حسن مثنیٰ [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادرش [[خوله دختر منظور بن زبّان فرازی|خَوْلَه بنت منظور بن زَبّان فَزاری]] بود.<ref> مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲؛ طبری، تاریخ الامم، ج۵، ص۴۶۹.</ref> خوله پس از کشتهشدن همسرش، [[محمد بن طلحة بن عبیدالله]]، در [[جنگ جمل]] ([[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]])، به همسری [[امام حسن(ع)]] درآمد.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸؛ قس ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲.</ref> [[کنیه]] وی ابومحمد است.<ref>ابنعنبه، عمدة الطالب، ص۹۸.</ref> | پدر حسن مثنیٰ [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادرش [[خوله دختر منظور بن زبّان فرازی|خَوْلَه بنت منظور بن زَبّان فَزاری]] بود.<ref> مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲؛ طبری، تاریخ الامم، ج۵، ص۴۶۹.</ref> خوله پس از کشتهشدن همسرش، [[محمد بن طلحة بن عبیدالله]]، در [[جنگ جمل]] ([[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]])، به همسری [[امام حسن(ع)]] درآمد.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸؛ قس ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲.</ref> [[کنیه]] وی ابومحمد است.<ref>ابنعنبه، عمدة الطالب، ص۹۸.</ref> | ||
{{تبارنامه حسن مثنی}} | {{تبارنامه حسن مثنی}} | ||
== همسر و فرزندان == | ==همسر و فرزندان== | ||
همسر او، دختر عمویش، [[فاطمه دختر امام حسین]]، بود. [[امام حسین(ع)]] پیش از [[واقعه عاشورا]] دختر خود را به [[ازدواج|عقد]] وی درآورده بود.<ref> رجوع کنید به مصعب بنعبداللّه، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۵۱؛ حسنی، المصابیح، ص۳۷۹.</ref> داستان عروسی وی بدین شرح است که: حسن مثنیٰ یکی از دختران امام حسین را خواستگاری کرد،<ref>ابنجوزی، المنتظم، ج۷، ص۱۸۳.</ref> امام به وی فرمود هرکدام از دخترانش (فاطمه یا [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]]) را میخواهد انتخاب کند. حسن خجالت کشیده و حرفی نزد. امام، فاطمه را به [[صیغه ازدواج|عقد]] وی در آورد، به او گفت فاطمه را به عقد تو درآوردم، زیرا او به مادرم [[فاطمه(س)]] شبیهتر است.<ref>مفید، الارشاد، ص۳۶۶.</ref> به گفته ابن فندق بیهقی این [[ازدواج]] در سال [[شهادت]] امام حسین(ع) اتفاق افتاده است.<ref>ابنفندق، لباب الانساب، ص۳۸۵.</ref> از آنجا که امام در [[روز عاشورا|روز دهم]] [[محرم]] [[سال ۶۱ قمری|۶۱ق]] به [[شهادت]] رسیده، به احتمال زیاد این [[ازدواج]] در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]] و به مدت کوتاهی از [[روز عاشورا]] در [[مکه]] اتفاق افتادهاست، لذا حسن مثنیٰ با همسرش فاطمه در [[کربلا]] حضور داشتهاست.<ref> قاضی طباطبایی، تحقیقی درباره اولین اربعین، ص۳۷۷.</ref> | همسر او، دختر عمویش، [[فاطمه دختر امام حسین]]، بود. [[امام حسین(ع)]] پیش از [[واقعه عاشورا]] دختر خود را به [[ازدواج|عقد]] وی درآورده بود.<ref> رجوع کنید به مصعب بنعبداللّه، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۵۱؛ حسنی، المصابیح، ص۳۷۹.</ref> داستان عروسی وی بدین شرح است که: حسن مثنیٰ یکی از دختران امام حسین را خواستگاری کرد،<ref>ابنجوزی، المنتظم، ج۷، ص۱۸۳.</ref> امام به وی فرمود هرکدام از دخترانش (فاطمه یا [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]]) را میخواهد انتخاب کند. حسن خجالت کشیده و حرفی نزد. امام، فاطمه را به [[صیغه ازدواج|عقد]] وی در آورد، به او گفت فاطمه را به عقد تو درآوردم، زیرا او به مادرم [[فاطمه(س)]] شبیهتر است.<ref>مفید، الارشاد، ص۳۶۶.</ref> به گفته ابن فندق بیهقی این [[ازدواج]] در سال [[شهادت]] امام حسین(ع) اتفاق افتاده است.<ref>ابنفندق، لباب الانساب، ص۳۸۵.</ref> از آنجا که امام در [[روز عاشورا|روز دهم]] [[محرم]] [[سال ۶۱ قمری|۶۱ق]] به [[شهادت]] رسیده، به احتمال زیاد این [[ازدواج]] در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]] و به مدت کوتاهی از [[روز عاشورا]] در [[مکه]] اتفاق افتادهاست، لذا حسن مثنیٰ با همسرش فاطمه در [[کربلا]] حضور داشتهاست.<ref> قاضی طباطبایی، تحقیقی درباره اولین اربعین، ص۳۷۷.</ref> | ||
همسر دیگر وی [[ام داود]] است که [[محرمیت رضاعی|مادر رضاعی]] [[امام صادق(ع)]] هم بوده است. | همسر دیگر وی [[ام داود]] است که [[محرمیت رضاعی|مادر رضاعی]] [[امام صادق(ع)]] هم بوده است. | ||
=== فرزندان === | ===فرزندان=== | ||
فرزندان پسر او از [[فاطمه دختر امام حسین]] عبارتاند از: [[عبدالله بن حسن مثنی |عبدالله محض]]، [[ابراهیم عمر]] و [[حسن مثلث]]، که هر سه در زندان [[منصور عباسی |ابوجعفر منصور]]، خلیفه [[عباسیان|عباسی]]، درگذشتند.<ref> ابنسعد، ج۵، ص۳۱۹؛ بلاذری، انسابالاشراف، ج۲، ص۴۰۳-۴۰۴؛ ابنعنبه، عمدة الطالب، ص۱۰۱.</ref> | فرزندان پسر او از [[فاطمه دختر امام حسین]] عبارتاند از: [[عبدالله بن حسن مثنی |عبدالله محض]]، [[ابراهیم عمر]] و [[حسن مثلث]]، که هر سه در زندان [[منصور عباسی |ابوجعفر منصور]]، خلیفه [[عباسیان|عباسی]]، درگذشتند.<ref> ابنسعد، ج۵، ص۳۱۹؛ بلاذری، انسابالاشراف، ج۲، ص۴۰۳-۴۰۴؛ ابنعنبه، عمدة الطالب، ص۱۰۱.</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
فرزند وی از [[ام داود]]، داود است. [[آل طاووس]] از نسل وی هستند. | فرزند وی از [[ام داود]]، داود است. [[آل طاووس]] از نسل وی هستند. | ||
== شرکت در قیام عاشورا == | ==شرکت در قیام عاشورا== | ||
حسن مثنـّی [[روز عاشورا]] در [[واقعه کربلا]] حاضر بود و [[احمد بن ابراهیم حسنی]] در روایتی به نقل از [[ابومخنف]] سن وی را در آن هنگام نوزده یا بیست سال ذکر کرده است،<ref> رجوع کنید به مقتل، ص۳۷۹؛ قس طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹.</ref> | حسن مثنـّی [[روز عاشورا]] در [[واقعه کربلا]] حاضر بود و [[احمد بن ابراهیم حسنی]] در روایتی به نقل از [[ابومخنف]] سن وی را در آن هنگام نوزده یا بیست سال ذکر کرده است،<ref> رجوع کنید به مقتل، ص۳۷۹؛ قس طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹.</ref> | ||
وی در [[روز عاشورا]] در سپاه [[امام حسین(ع)]] جنگید و زخمی و [[اسیر]] شد. | وی در [[روز عاشورا]] در سپاه [[امام حسین(ع)]] جنگید و زخمی و [[اسیر]] شد. یکی ازبستگان مادری اش به نام [[اسماء بن خارجه فزاری]]، وی را نجات داد. او در [[کوفه]] تحت درمان قرار گرفت و با بازیافتن سلامت خود به [[مدینه]] بازگشت.<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۵؛ ابن طاووس، ص۶۳؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۲۲ق، ج۱۱، ص۳۹.</ref> | ||
== نقل حدیث == | ==نقل حدیث== | ||
حسن مثنـّی از پدر خود [[امام مجتبی(ع)]] و برخی دیگر روایت کرده است.<ref> ر.ک: ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۶۱-۶۲.</ref> | حسن مثنـّی از پدر خود [[امام مجتبی(ع)]] و برخی دیگر روایت کرده است.<ref> ر.ک: ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۶۱-۶۲.</ref> | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
اما به گفته [[شیخ مفید]]، حسن مثنّی هرگز ادعای [[امامت]] نکرده و کسی نیز به نام او چنین ادعایی ننموده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۶</ref> | اما به گفته [[شیخ مفید]]، حسن مثنّی هرگز ادعای [[امامت]] نکرده و کسی نیز به نام او چنین ادعایی ننموده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۶</ref> | ||
== زیدیان == | ==زیدیان== | ||
در منابع [[زیدیه|زیدیه]] از حسن مثنـّی به عنوان یکی از ائمه [[زیدیه]] یاد میشود.<ref> ر.ک: حسنی، المصابیح، ص۳۷۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۲، ص۲۳۵.</ref> | در منابع [[زیدیه|زیدیه]] از حسن مثنـّی به عنوان یکی از ائمه [[زیدیه]] یاد میشود.<ref> ر.ک: حسنی، المصابیح، ص۳۷۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۲، ص۲۳۵.</ref> | ||
== شهادت== | ==شهادت== | ||
پس از کشته شدن ابناشعث در [[سال ۸۵ هجری قمری |سال ۸۵ قمری]]، حسن مثنـّی نیز متواری شد، سرانجام فرستادگان [[ولید بن عبدالملک]] او را مسموم کردند و به قتل رساندند. جنازه او را به [[مدینه]] منتقل کردند و در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref>رجوع کنید به حسنی، المصابیح، ص۳۸۲؛ ابن عنبه، عمدةالطالب، ص۱۰۰.</ref> | پس از کشته شدن ابناشعث در [[سال ۸۵ هجری قمری |سال ۸۵ قمری]]، حسن مثنـّی نیز متواری شد، سرانجام فرستادگان [[ولید بن عبدالملک]] او را مسموم کردند و به قتل رساندند. جنازه او را به [[مدینه]] منتقل کردند و در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref>رجوع کنید به حسنی، المصابیح، ص۳۸۲؛ ابن عنبه، عمدةالطالب، ص۱۰۰.</ref> | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
*[[واقعه کربلا]] | *[[واقعه کربلا]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، چاپ علی شیری، ۱۴۱۵-۱۴۲۱/ ۱۹۹۵-۲۰۰۱. | *ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، چاپ علی شیری، ۱۴۱۵-۱۴۲۱/ ۱۹۹۵-۲۰۰۱. | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/12183 مقاله حسن مثنی در دانشنامه جهان اسلام] | *منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/12183 مقاله حسن مثنی در دانشنامه جهان اسلام] | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/227337/%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%AB%D9%86%DB%8C مقاله حسن مثنی در دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | *[https://www.cgie.org.ir/fa/article/227337/%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%AB%D9%86%DB%8C مقاله حسن مثنی در دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{یاران امام حسین}} | {{یاران امام حسین}} | ||
{{زیدیه}} | {{زیدیه}} |