پرش به محتوا

حسن مثنی: تفاوت میان نسخه‌ها

غنی سازی محتوی و منابع
بدون خلاصۀ ویرایش
(غنی سازی محتوی و منابع)
 
خط ۱: خط ۱:
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
{{ جعبه اطلاعات امامزاده
{{جعبه اطلاعات امامزاده
  | عرض          =  
  | عرض          =  
  | نام          = حسن‌ بن‌حسن‌ بن علی
  | نام          = حسن‌ بن‌حسن‌ بن علی
خط ۲۵: خط ۲۵:
او در شورش [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث]]، علیه [[حجاج بن یوسف]] شرکت کرد. حسن مثنیٰ در زمان خودش، متولی صدقات [[امیرالمؤمنین(ع)]] بود. در اینکه آیا حسن مثنیٰ ادعای [[امامت]] کرده یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع [[زیدیه]] و ملل و نحل نویسان از حسن مثنـی به‌عنوان یکی از امامان زیدیه یاد کرده‌‎اند.
او در شورش [[عبدالرحمان بن محمد بن اشعث]]، علیه [[حجاج بن یوسف]] شرکت کرد. حسن مثنیٰ در زمان خودش، متولی صدقات [[امیرالمؤمنین(ع)]] بود. در اینکه آیا حسن مثنیٰ ادعای [[امامت]] کرده یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع [[زیدیه]] و ملل و نحل نویسان از حسن مثنـی به‌عنوان یکی از امامان زیدیه یاد کرده‌‎اند.


== نسب و کنیه ==
==نسب و کنیه==
پدر حسن مثنیٰ [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادرش [[خوله دختر منظور بن زبّان فرازی|خَوْلَه‌ بنت منظور بن زَبّان فَزاری]] بود.<ref> مصعب‌ بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ ابن‌ قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲؛ طبری، تاریخ الامم، ج۵، ص۴۶۹.</ref> خوله پس از کشته‌شدن همسرش، [[محمد بن طلحة بن عبیدالله]]، در [[جنگ جمل]] ([[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]])، به همسری [[امام حسن(ع)]] درآمد.<ref>ابن‌ عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸؛ قس ابن‌ قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲.</ref> [[کنیه]] وی ابومحمد است.<ref>ابن‌‌عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸.</ref>
پدر حسن مثنیٰ [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادرش [[خوله دختر منظور بن زبّان فرازی|خَوْلَه‌ بنت منظور بن زَبّان فَزاری]] بود.<ref> مصعب‌ بن عبدالله، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۴۶؛ ابن‌ قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲؛ طبری، تاریخ الامم، ج۵، ص۴۶۹.</ref> خوله پس از کشته‌شدن همسرش، [[محمد بن طلحة بن عبیدالله]]، در [[جنگ جمل]] ([[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]])، به همسری [[امام حسن(ع)]] درآمد.<ref>ابن‌ عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸؛ قس ابن‌ قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۱۲.</ref> [[کنیه]] وی ابومحمد است.<ref>ابن‌‌عنبه، عمدة الطالب، ص۹۸.</ref>
{{تبارنامه حسن مثنی}}
{{تبارنامه حسن مثنی}}


== همسر و فرزندان ==
==همسر و فرزندان==
همسر او، دختر عمویش، [[فاطمه دختر امام حسین]]، بود. [[امام حسین(ع)]] پیش از [[واقعه عاشورا]] دختر خود را به [[ازدواج|عقد]] وی درآورده بود.<ref> رجوع کنید به مصعب‌ بن‌عبداللّه، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۵۱؛ حسنی، المصابیح، ص۳۷۹.</ref> داستان عروسی وی بدین شرح است که: حسن مثنیٰ یکی از دختران امام حسین را خواستگاری کرد،<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج۷، ص۱۸۳.</ref> امام به وی فرمود هرکدام از دخترانش (فاطمه یا [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]]) را می‌خواهد انتخاب کند. حسن خجالت کشیده و حرفی نزد. امام، فاطمه را به [[صیغه ازدواج|عقد]] وی در آورد، به او گفت فاطمه را به عقد تو درآوردم، زیرا او به مادرم [[فاطمه(س)]] شبیه‌تر است.<ref>مفید، الارشاد، ص۳۶۶.</ref> به گفته ابن فندق بیهقی این [[ازدواج]] در سال [[شهادت]] امام حسین(ع) اتفاق افتاده است.<ref>ابن‌فندق، لباب الانساب، ص۳۸۵.</ref> از آنجا که امام در [[روز عاشورا|روز دهم]] [[محرم]] [[سال ۶۱ قمری|۶۱ق]] به [[شهادت]] رسیده، به احتمال زیاد این [[ازدواج]] در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]] و به مدت کوتاهی از [[روز عاشورا]] در [[مکه]] اتفاق افتاده‌است، لذا حسن مثنیٰ با همسرش فاطمه در [[کربلا]] حضور داشته‎‌است.<ref> قاضی طباطبایی، تحقیقی درباره اولین اربعین، ص۳۷۷.</ref>
همسر او، دختر عمویش، [[فاطمه دختر امام حسین]]، بود. [[امام حسین(ع)]] پیش از [[واقعه عاشورا]] دختر خود را به [[ازدواج|عقد]] وی درآورده بود.<ref> رجوع کنید به مصعب‌ بن‌عبداللّه، نسب قریش، ۱۹۵۳م، ص۵۱؛ حسنی، المصابیح، ص۳۷۹.</ref> داستان عروسی وی بدین شرح است که: حسن مثنیٰ یکی از دختران امام حسین را خواستگاری کرد،<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج۷، ص۱۸۳.</ref> امام به وی فرمود هرکدام از دخترانش (فاطمه یا [[سکینه دختر امام حسین(ع)|سکینه]]) را می‌خواهد انتخاب کند. حسن خجالت کشیده و حرفی نزد. امام، فاطمه را به [[صیغه ازدواج|عقد]] وی در آورد، به او گفت فاطمه را به عقد تو درآوردم، زیرا او به مادرم [[فاطمه(س)]] شبیه‌تر است.<ref>مفید، الارشاد، ص۳۶۶.</ref> به گفته ابن فندق بیهقی این [[ازدواج]] در سال [[شهادت]] امام حسین(ع) اتفاق افتاده است.<ref>ابن‌فندق، لباب الانساب، ص۳۸۵.</ref> از آنجا که امام در [[روز عاشورا|روز دهم]] [[محرم]] [[سال ۶۱ قمری|۶۱ق]] به [[شهادت]] رسیده، به احتمال زیاد این [[ازدواج]] در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]] و به مدت کوتاهی از [[روز عاشورا]] در [[مکه]] اتفاق افتاده‌است، لذا حسن مثنیٰ با همسرش فاطمه در [[کربلا]] حضور داشته‎‌است.<ref> قاضی طباطبایی، تحقیقی درباره اولین اربعین، ص۳۷۷.</ref>


همسر دیگر وی [[ام داود]] است که [[محرمیت رضاعی|مادر رضاعی]] [[امام صادق(ع)]] هم بوده است.  
همسر دیگر وی [[ام داود]] است که [[محرمیت رضاعی|مادر رضاعی]] [[امام صادق(ع)]] هم بوده است.  


=== فرزندان ===
===فرزندان===
فرزندان پسر او از [[فاطمه دختر امام حسین]] عبارت‌اند از: [[عبدالله بن حسن مثنی |عبدالله محض]]، [[ابراهیم عمر]] و [[حسن مثلث]]، که هر سه در زندان [[منصور عباسی |ابوجعفر منصور]]، خلیفه [[عباسیان|عباسی]]، درگذشتند.<ref> ابن‌سعد، ج۵، ص۳۱۹؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۴۰۳-۴۰۴؛ ابن‌‌عنبه، عمدة الطالب، ص۱۰۱.</ref>
فرزندان پسر او از [[فاطمه دختر امام حسین]] عبارت‌اند از: [[عبدالله بن حسن مثنی |عبدالله محض]]، [[ابراهیم عمر]] و [[حسن مثلث]]، که هر سه در زندان [[منصور عباسی |ابوجعفر منصور]]، خلیفه [[عباسیان|عباسی]]، درگذشتند.<ref> ابن‌سعد، ج۵، ص۳۱۹؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۴۰۳-۴۰۴؛ ابن‌‌عنبه، عمدة الطالب، ص۱۰۱.</ref>


خط ۴۱: خط ۴۱:
فرزند وی از [[ام داود]]، داود است. [[آل طاووس]] از نسل وی هستند.
فرزند وی از [[ام داود]]، داود است. [[آل طاووس]] از نسل وی هستند.


== شرکت در قیام عاشورا ==
==شرکت در قیام عاشورا==
حسن مثنـّی [[روز عاشورا]] در [[واقعه کربلا]] حاضر بود و [[احمد بن ابراهیم حسنی]] در روایتی به نقل از [[ابومخنف]] سن وی را در آن هنگام نوزده یا بیست سال ذکر کرده است،<ref> رجوع کنید به مقتل، ص۳۷۹؛ قس طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹.</ref>
حسن مثنـّی [[روز عاشورا]] در [[واقعه کربلا]] حاضر بود و [[احمد بن ابراهیم حسنی]] در روایتی به نقل از [[ابومخنف]] سن وی را در آن هنگام نوزده یا بیست سال ذکر کرده است،<ref> رجوع کنید به مقتل، ص۳۷۹؛ قس طبری، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹.</ref>


وی در [[روز عاشورا]] در سپاه [[امام حسین(ع)]] جنگید و زخمی و [[اسیر]] شد. دایی‌ یا یکی ازبستگان مادری اش به نام [[اسماء بن خارجه فزاری]]، وی را نجات داد. او در [[کوفه]] تحت درمان قرار گرفت و با بازیافتن سلامت خود به [[مدینه]] بازگشت.<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۵؛ ابن‌ طاووس، ص۶۳؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۲۲ق، ج۱۱، ص۳۹.</ref>
وی در [[روز عاشورا]] در سپاه [[امام حسین(ع)]] جنگید و زخمی و [[اسیر]] شد. یکی ازبستگان مادری اش به نام [[اسماء بن خارجه فزاری]]، وی را نجات داد. او در [[کوفه]] تحت درمان قرار گرفت و با بازیافتن سلامت خود به [[مدینه]] بازگشت.<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۵؛ ابن‌ طاووس، ص۶۳؛ تستری، قاموس الرجال، ۱۴۲۲ق، ج۱۱، ص۳۹.</ref>


== نقل حدیث ==
==نقل حدیث==
حسن مثنـّی از پدر خود [[امام مجتبی(ع)]] و برخی دیگر روایت کرده است.<ref> ر.ک: ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۶۱-۶۲.</ref>
حسن مثنـّی از پدر خود [[امام مجتبی(ع)]] و برخی دیگر روایت کرده است.<ref> ر.ک: ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۶۱-۶۲.</ref>


خط ۶۱: خط ۶۱:
اما به گفته [[شیخ مفید]]، حسن مثنّی هرگز ادعای [[امامت]] نکرده و کسی نیز به نام او چنین ادعایی ننموده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۶</ref>
اما به گفته [[شیخ مفید]]، حسن مثنّی هرگز ادعای [[امامت]] نکرده و کسی نیز به نام او چنین ادعایی ننموده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۶</ref>


== زیدیان ==
==زیدیان==
در منابع [[زیدیه|زیدیه]] از حسن مثنـّی به عنوان یکی از ائمه [[زیدیه]] یاد می‌شود.<ref> ر.ک: حسنی، المصابیح، ص۳۷۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۲، ص۲۳۵.</ref>
در منابع [[زیدیه|زیدیه]] از حسن مثنـّی به عنوان یکی از ائمه [[زیدیه]] یاد می‌شود.<ref> ر.ک: حسنی، المصابیح، ص۳۷۹؛ محلی، الحدائق الوردیة، ج۲، ص۲۳۵.</ref>


== شهادت==
==شهادت==
پس از کشته شدن ابن‌اشعث در [[سال ۸۵ هجری قمری |سال ۸۵ قمری]]، حسن مثنـّی نیز متواری شد، سرانجام فرستادگان [[ولید بن عبدالملک]] او را مسموم کردند و به قتل رساندند. جنازه او را به [[مدینه]] منتقل کردند و در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref>رجوع کنید به حسنی، المصابیح، ص۳۸۲؛ ابن‌ عنبه، عمدةالطالب، ص۱۰۰.</ref>
پس از کشته شدن ابن‌اشعث در [[سال ۸۵ هجری قمری |سال ۸۵ قمری]]، حسن مثنـّی نیز متواری شد، سرانجام فرستادگان [[ولید بن عبدالملک]] او را مسموم کردند و به قتل رساندند. جنازه او را به [[مدینه]] منتقل کردند و در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref>رجوع کنید به حسنی، المصابیح، ص۳۸۲؛ ابن‌ عنبه، عمدةالطالب، ص۱۰۰.</ref>


خط ۷۱: خط ۷۱:
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[واقعه کربلا]]
*[[واقعه کربلا]]
== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== منابع ==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن‌ عساکر، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، چاپ علی شیری، ۱۴۱۵-۱۴۲۱/ ۱۹۹۵-۲۰۰۱.
*ابن‌ عساکر، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، چاپ علی شیری، ۱۴۱۵-۱۴۲۱/ ۱۹۹۵-۲۰۰۱.
خط ۹۱: خط ۹۱:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/12183 مقاله حسن مثنی در دانشنامه جهان اسلام]
*منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/12183 مقاله حسن مثنی در دانشنامه جهان اسلام]
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/227337/%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%AB%D9%86%DB%8C مقاله حسن مثنی در دائرة المعارف بزرگ اسلامی]
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/227337/%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%AB%D9%86%DB%8C مقاله حسن مثنی در دائرة المعارف بزرگ اسلامی]
{{یاران امام حسین}}
{{یاران امام حسین}}
{{زیدیه}}
{{زیدیه}}
confirmed، movedable، templateeditor
۶۵۷

ویرایش