پرش به محتوا

احمد بن محمد بن عیسی اشعری: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح فاصلهٔ مجازی
(اصلاح فاصلهٔ مجازی)
خط ۲۶: خط ۲۶:
| سایر              =
| سایر              =
}}
}}
'''احمد بن محمد بن عیسی اشعری'''، [[حدیث|محدث]] [[امامیه|امامی]] در [[قرن سوم هجری قمری]] و از شاگردان [[امام جواد (ع)]] و [[امام هادی (ع)]] بود. وی در شمار بزرگان اهل [[قم]] بود به گونه‌ای که [[شیخ طوسی]] از او با عنوان «‌شیخ القمیین و وجههم و فقیههم» یاد کرده است.
'''احمد بن محمد بن عیسی اشعری'''، [[حدیث|محدث]] [[امامیه|امامی]] در [[قرن سوم هجری قمری]] و از شاگردان [[امام جواد (ع)]] و [[امام هادی (ع)]] بود. وی در شمار بزرگان اهل [[قم]] بود به گونه‌ای که [[شیخ طوسی]] از او با عنوان «شیخ القمیین و وجههم و فقیههم» یاد کرده است.


او در عقاید بسیار سختگیر بود و با [[غلو|غالیان]] به شدت برخورد می‌کرد. نقل شده که وی، حتی [[احمد بن محمد برقی]]، محدث مشهور امامی را به سبب روایاتی که نقل می‌کرد، از قم بیرون کرد، اما پس از مدتی او را به قم بازگرداند و از وی عذرخواهی کرد.
وی از راویان بزرگی همچون [[صفوان بن یحیی]]، [[احمد بن ابی نصر بزنطی]] و [[محمد بن ابی‌عمیر]] روایت نقل کرده است و راویان زیادی مانند [[محمد بن یحیی العطار]] و [[علی بن ابراهیم قمی]] از او روایت نقل کرده‌اند.
 
احمد بن محمد کتابهای زیادی در زمینه فقه، کلام، تفسیر و طب همچون المکاسب، فضائل النبی(ص)، الناسخ و المنسوخ و الطب الکبیر تألیف کرده است.
 
او در عقاید بسیار سختگیر بود و با [[غلو|غالیان]] به شدت برخورد می‌کرد و افرادی مثل [[سهل بن زیاد آدمی]]، [[محمد بن علی بن ابراهیم]](معروف به ابوسُمَینَه) را از قم اخراج کرد. نقل شده که وی، حتی [[احمد بن محمد برقی]]، محدث مشهور امامی را به سبب روایاتی که نقل می‌کرد، از قم بیرون کرد، اما پس از مدتی او را به قم بازگرداند و از وی عذرخواهی کرد.


==نسب==
==نسب==
ابوجعفر، احمد بن محمد بن عیسی بن عبدالله بن سعد بن مالک بن احوص بن سائب بن مالک بن عامر اشعری.
ابوجعفر، احمد بن محمد بن عیسی بن عبدالله بن سعد بن مالک بن احوص بن سائب بن مالک بن عامر اشعری.
پدرش [[ابوعلی محمد بن عیسی]] به گفتۀ [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۸.</ref> که او را «‌شیخ القمیین‌» و «‌وجه الاشاعره‌» خوانده است، نزد [[امام رضا(ع)]] حدیث شنیده، و از [[امام جواد(ع)]] روایت می‌کرده، و نزد «‌سلطان‌» (احتمالاً حاکم [[قم]]) نیز از منزلت برخوردار بوده است. وی کتابی با عنوان کتاب الخطب داشته است.
پدرش [[ابوعلی محمد بن عیسی]] به گفتۀ [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۸.</ref> که او را «شیخ القمیین» و «وجه الاشاعره» خوانده است، نزد [[امام رضا(ع)]] حدیث شنیده، و از [[امام جواد(ع)]] روایت می‌کرده، و نزد «سلطان» (احتمالاً حاکم [[قم]]) نیز از منزلت برخوردار بوده است. وی کتابی با عنوان کتاب الخطب داشته است.


==در محضر ائمه علیهم السلام==
==در محضر ائمه علیهم السلام==
از جزئیات زندگی احمد بن محمد چندان چیزی دانسته نیست، چنانکه نجاشی<ref>نجاشی، رجال، ص۸۲.</ref> گفته است، وی [[امام رضا علیه‌السلام]] را دیده بوده، اما از آنجا که به احتمال قوی از ایشان حدیثی روایت نکرده، چنین برمی آید که هنگام ملاقات با آن امام، عمر وی چندان نبوده است، <ref>نیزنکـ: طوسی، رجال، ص۳۳۶.</ref> احمد از [[اصحاب امام جواد(ع)]] و [[اصحاب امام هادی(ع)]] به شمار آمده است، ولی چون در [[قم]] می‌زیست، تنها‌گاه گاهی این دو امام را ملاقات کرده، و بدین جهت احادیث چندانی از آنان روایت نکرده است.<ref>نکـ: الرجال، ص۵۹؛ نجاشی، رجال، ص۳۳۸؛ طوسی، رجال، صص۳۹۷، ۴۰۹.</ref>
از جزئیات زندگی احمد بن محمد چندان چیزی دانسته نیست، چنانکه نجاشی<ref>نجاشی، رجال، ص۸۲.</ref> گفته است، وی [[امام رضا علیه‌السلام]] را دیده بوده، اما از آنجا که به احتمال قوی از ایشان حدیثی روایت نکرده، چنین برمی آید که هنگام ملاقات با آن امام، عمر وی چندان نبوده است، <ref>نیزنکـ: طوسی، رجال، ص۳۳۶.</ref> احمد از [[اصحاب امام جواد(ع)]] و [[اصحاب امام هادی(ع)]] به شمار آمده است، ولی چون در [[قم]] می‌زیست، تنهاگاه گاهی این دو امام را ملاقات کرده، و بدین جهت احادیث چندانی از آنان روایت نکرده است.<ref>نکـ: الرجال، ص۵۹؛ نجاشی، رجال، ص۳۳۸؛ طوسی، رجال، صص۳۹۷، ۴۰۹.</ref>


در روایتی که [[کشی]]<ref>کشی، معرفة الرجال، ص۵۹۶.</ref> نقل کرده، احمد، زمانی به دستور [[امام جواد(ع)]] در [[مدینه]] خدمت امام رسیده بود است. در این روایت تصریح شده که وی از سوی ایشان نامه‌ای برای [[زکریا بن آدم]]، نماینده امام در قم برده بوده است. در روایت مذکور، کنیۀ احمد به صورت ابوعلی آمده است.
در روایتی که [[کشی]]<ref>کشی، معرفة الرجال، ص۵۹۶.</ref> نقل کرده، احمد، زمانی به دستور [[امام جواد(ع)]] در [[مدینه]] خدمت امام رسیده بود است. در این روایت تصریح شده که وی از سوی ایشان نامه‌ای برای [[زکریا بن آدم]]، نماینده امام در قم برده بوده است. در روایت مذکور، کنیۀ احمد به صورت ابوعلی آمده است.
خط ۴۳: خط ۴۷:
{{ستون-شروع|۴}}
{{ستون-شروع|۴}}
# [[ابن المغیرة]]<ref>نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۸۲</ref>
# [[ابن المغیرة]]<ref>نجاشی، رجال، ۱۳۶۵ش، ص۸۲</ref>
# [[احمد بن‌ محمد بن‌ ابى‌نصر بزنطی|احمد بن محمد بن عمرو بن ابی نصر بزنطی]]
# [[احمد بن محمد بن ابى‌نصر بزنطی|احمد بن محمد بن عمرو بن ابی نصر بزنطی]]
# [[حسن بن سعید اهوازی|حسن بن سعید بن حماد اهوازی]]
# [[حسن بن سعید اهوازی|حسن بن سعید بن حماد اهوازی]]
# [[حسین بن سعید اهوازی]]
# [[حسین بن سعید اهوازی]]
خط ۶۲: خط ۶۶:


==در نگاه بزرگان==
==در نگاه بزرگان==
احمد از [[محدث|محدثان]] برجستۀ [[امامیه]] در دورۀ قبل از [[محمد بن یعقوب کلینی]] به شمار می‌آید، چنانکه نجاشی<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۸.</ref> دربارۀ وی تعبیر «‌شیخ القمیین و وجههم و فقیههم، غیرمدافع‌» را بکار برده، و [[شیخ طوسی]] نیز در [[الفهرست (شیخ طوسی)|الفهرست]]<ref>طوسی، الفهرست، ص۲۵.</ref> او را با تعبیری نزدیک به همین مضامین ستوده است.
احمد از [[محدث|محدثان]] برجستۀ [[امامیه]] در دورۀ قبل از [[محمد بن یعقوب کلینی]] به شمار می‌آید، چنانکه نجاشی<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۸.</ref> دربارۀ وی تعبیر «شیخ القمیین و وجههم و فقیههم، غیرمدافع» را بکار برده، و [[شیخ طوسی]] نیز در [[الفهرست (شیخ طوسی)|الفهرست]]<ref>طوسی، الفهرست، ص۲۵.</ref> او را با تعبیری نزدیک به همین مضامین ستوده است.


ابن حجر عسقلانی در لسان المیزان<ref>ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۱، ص۲۶۰.</ref> از وی نام برده، و او را «‌شیخ الرافضه بقم‌» خوانده است. چنانکه نجاشی<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۸.</ref> گفته، وی مانند پدرش با حاکم [[قم]] در ارتباط بوده است و این خود، نشان از مرتبۀ وی میان اهل قم دارد.<ref>نکـ: طوسی، رجال، صص۳۹۷، ۴۰۹.</ref>
ابن حجر عسقلانی در لسان المیزان<ref>ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۱، ص۲۶۰.</ref> از وی نام برده، و او را «شیخ الرافضه بقم» خوانده است. چنانکه نجاشی<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۸.</ref> گفته، وی مانند پدرش با حاکم [[قم]] در ارتباط بوده است و این خود، نشان از مرتبۀ وی میان اهل قم دارد.<ref>نکـ: طوسی، رجال، صص۳۹۷، ۴۰۹.</ref>


احمد به قومیت عربی عنایت خاص داشته، و کتابی نیز با عنوان فضائل العرب تألیف کرده است. بر پایۀ روایتی از [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۲۴</ref> وی در این مورد گرفتار [[تعصب]] بوده است.
احمد به قومیت عربی عنایت خاص داشته، و کتابی نیز با عنوان فضائل العرب تألیف کرده است. بر پایۀ روایتی از [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۲۴</ref> وی در این مورد گرفتار [[تعصب]] بوده است.
خط ۱۰۷: خط ۱۱۱:
به هر روی، [[علامه مجلسی|مجلسی]] در [[بحار الانوار]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱، صص۱۶، ۳۳-۳۴.</ref> از این نسخه یاد کرده و انتساب تألیف آن را به حسین بن سعید و احمد بن محمد بن عیسی را مورد بحث قرار داده است، گرچه انتساب آن را به حسین بن سعید به صورت قوی تری مطرح کرده است.
به هر روی، [[علامه مجلسی|مجلسی]] در [[بحار الانوار]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱، صص۱۶، ۳۳-۳۴.</ref> از این نسخه یاد کرده و انتساب تألیف آن را به حسین بن سعید و احمد بن محمد بن عیسی را مورد بحث قرار داده است، گرچه انتساب آن را به حسین بن سعید به صورت قوی تری مطرح کرده است.


در بحث از این نسخه، آنچه باید مورد توجه جدی قرار گیرد، آن است که این نسخه ظاهراً با کتاب فقه الرضا مربوط بوده است و چنانکه از جای جای آن پیداست، بخش هایی از کتاب فقه الرضا با این نسخه آمیخته است. این سؤال در میان است که چرا این دو کتاب با یکدیگر پیوند خوده و بخش هایی از فقه الرضا در کتاب موسوم به النوادر راه یافته است؟
در بحث از این نسخه، آنچه باید مورد توجه جدی قرار گیرد، آن است که این نسخه ظاهراً با کتاب فقه الرضا مربوط بوده است و چنانکه از جای جای آن پیداست، بخش‌هایی از کتاب فقه الرضا با این نسخه آمیخته است. این سؤال در میان است که چرا این دو کتاب با یکدیگر پیوند خوده و بخش‌هایی از فقه الرضا در کتاب موسوم به النوادر راه یافته است؟


از دیگر کتاب‌های وی می‌توان به این‌ها اشاره داشت:
از دیگر کتاب‌های وی می‌توان به این‌ها اشاره داشت:
confirmed
۲٬۶۶۴

ویرایش