جهاد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
S.h.fatemi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''جهاد''' مبارزه در راه خدا با جان و مال، در نبرد با [[شرک|مشرکان]] و [[بغی|باغیان]] و به هدف اعتلای [[اسلام]] و [[تعظیم شعائر|برپاداشتن شعائر آن]] است. جهاد از [[فروع دین|فروع دین اسلام]] است و فقیهان در باب مستقلی درباره احکام آن سخن گفته‌اند. بیشتر مفسران بر این باورند که [[حکم جهاد]] در اسلام، نخستین بار، هفت ماه پس از [[هجرت به مدینه|هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]]، [[تشریع احکام|تشریع]] شد. | '''جهاد''' مبارزه در راه خدا با جان و مال، در نبرد با [[شرک|مشرکان]] و [[بغی|باغیان]] و به هدف اعتلای [[اسلام]] و [[تعظیم شعائر|برپاداشتن شعائر آن]] است. جهاد از [[فروع دین|فروع دین اسلام]] است و فقیهان در باب مستقلی درباره احکام آن سخن گفته‌اند. بیشتر مفسران بر این باورند که [[حکم جهاد]] در اسلام، نخستین بار، هفت ماه پس از [[هجرت به مدینه|هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]]، [[تشریع احکام|تشریع]] شد. | ||
در برخی آیات قرآن و احادیث، فضایل | در برخی آیات قرآن و احادیث، فضایل زیاد برای جهاد در راه خدا ذکر شده است. همچنین اموری مانند [[دفاع از مظلوم|حمایت از مظلومان]] و مستضعفان، جلوگیری از ظلم و تجاوز، مبارزه با شرک و [[بت‌پرستی]] و قوام و پایداری دین، از آثار و اهداف جهاد شمرده شده است. | ||
جهاد از نظر فقها به دو قسم جهاد ابتدایی و دفاعی است. [[جهاد ابتدایی]] بهمعنای جنگ با مشركان و كفار برای دعوت آنان به اسلام و [[توحید]] است و در آن، مسلمانان آغازگر جنگ‌اند. منظور از [[جهاد دفاعی]]، دفاع از سرزمین‌های اسلامی در برابر هجوم دشمنان است. | جهاد از نظر فقها به دو قسم جهاد ابتدایی و دفاعی است. [[جهاد ابتدایی]] بهمعنای جنگ با مشركان و كفار برای دعوت آنان به اسلام و [[توحید]] است و در آن، مسلمانان آغازگر جنگ‌اند. منظور از [[جهاد دفاعی]]، دفاع از سرزمین‌های اسلامی در برابر هجوم دشمنان است. | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ||
جهاد، اصطلاحی فقهی است، بهمعنای مبارزه در راه خدا با جان و مال، در نبرد با [[مشرکان]] و [[باغی|باغیان]] و با هدف اعتلای [[اسلام]] و برپاداشتن شعائر آن.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳.</ref> جهاد از [[فروع دین|فروع دین اسلام]] است.<ref>مطهری، جهاد، ۱۳۹۰ش، ص۲۰.</ref> فقها در باب مستقلی با عنوان «جهاد»، به‌تفصیل درباره احکام فقهی آن سخن گفته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۴۰.</ref> واژه جهاد و مشتقات آن حدود ۳۵ بار در [[قرآن]] به کار رفته است.<ref>مصباح یزدی، جنگ و جهاد در قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۱۹.</ref> همچنین احادیث | جهاد، اصطلاحی فقهی است، بهمعنای مبارزه در راه خدا با جان و مال، در نبرد با [[مشرکان]] و [[باغی|باغیان]] و با هدف اعتلای [[اسلام]] و برپاداشتن شعائر آن.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳.</ref> جهاد از [[فروع دین|فروع دین اسلام]] است.<ref>مطهری، جهاد، ۱۳۹۰ش، ص۲۰.</ref> فقها در باب مستقلی با عنوان «جهاد»، به‌تفصیل درباره احکام فقهی آن سخن گفته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۴۰.</ref> واژه جهاد و مشتقات آن حدود ۳۵ بار در [[قرآن]] به کار رفته است.<ref>مصباح یزدی، جنگ و جهاد در قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۱۹.</ref> همچنین احادیث زیاد درباره احکام و فضیلت آن در منابع روایی نقل شده که فقیهان برای استنباط احکام شرعی از آنها استفاده می‌کنند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۴.</ref> | ||
جهاد در متون دینی غیر از معنای فقهی و خاص، بهمعنای مشقت (معنای لغوی و عام)<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ذیل واژه «جهد».</ref> نیز به‌کار رفته است.<ref>صرامی، عدالت‌نژاد، «جهاد»، ص۴۳۳.</ref> در برخی احادیث، برای اشاره به اهمیت و دشواری برخی اعمال، از آنها به‌مثابه جهاد یاد شده است.<ref>صرامی، عدالت‌نژاد، «جهاد»، ص۴۳۳.</ref> برای نمونه در برخی روایات، [[جهاد نفس|مجاهدت نفس]] در برابر [[شیطان]] و هواهای نفسانی [[جهاد نفس|جهاد اکبر]] معرفی شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۱۲۲.</ref> همچنین کارهایی مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، به‌جاآوردن [[حج]]، سخن‌گفتن به [[عدل (ابهام‌زدایی)|عدالت]] در برابر سلطان ستمگر، تلاش برای زنده‌کردن سنتی نیکو در جامعه، [[حسن التبعل|خوب شوهرداری کردن زن]] و تلاش مرد برای کسب روزی [[حلال]] برای خانواده، [[روزه|روزه‌گرفتن]] در گرما، جهاد در راه خدا دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۵۹ و ج۵، ص۹ و ۸۸؛ متقی هندی، کنز الاعمال، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۶۴-۶۵؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۶، ص۲۵۶.</ref> | جهاد در متون دینی غیر از معنای فقهی و خاص، بهمعنای مشقت (معنای لغوی و عام)<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ذیل واژه «جهد».</ref> نیز به‌کار رفته است.<ref>صرامی، عدالت‌نژاد، «جهاد»، ص۴۳۳.</ref> در برخی احادیث، برای اشاره به اهمیت و دشواری برخی اعمال، از آنها به‌مثابه جهاد یاد شده است.<ref>صرامی، عدالت‌نژاد، «جهاد»، ص۴۳۳.</ref> برای نمونه در برخی روایات، [[جهاد نفس|مجاهدت نفس]] در برابر [[شیطان]] و هواهای نفسانی [[جهاد نفس|جهاد اکبر]] معرفی شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۱۲۲.</ref> همچنین کارهایی مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، به‌جاآوردن [[حج]]، سخن‌گفتن به [[عدل (ابهام‌زدایی)|عدالت]] در برابر سلطان ستمگر، تلاش برای زنده‌کردن سنتی نیکو در جامعه، [[حسن التبعل|خوب شوهرداری کردن زن]] و تلاش مرد برای کسب روزی [[حلال]] برای خانواده، [[روزه|روزه‌گرفتن]] در گرما، جهاد در راه خدا دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۵۹ و ج۵، ص۹ و ۸۸؛ متقی هندی، کنز الاعمال، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۶۴-۶۵؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۶، ص۲۵۶.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
|title=امام علی(ع):}} | |title=امام علی(ع):}} | ||
در آیات قرآن و احادیث، در باب اهمیت جهاد، فضایل | در آیات قرآن و احادیث، در باب اهمیت جهاد، فضایل زیاد بیان شده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۱۵، ص۷۷.</ref> در [[آیه ۲۰ سوره توبه|آیات ۲۰]] و [[آیه ۲۱ سوره توبه| ۲۱ سوره توبه]]، به مقام رفیع کسانی که با جان‌ها و اموالشان در راه خدا جهاد می‌کنند، نزد خدا اشاره شده و چنین افرادی از رستگاران معرفی و [[رحمت الهی]]، مقام رضا و خشنودی خداوند و بهشت جاودانه به آنها بشارت داده شده است.<ref>سوره توبه، آیات ۲۰-۲۱؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۶، ص۱۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> | ||
مطابق [[آیه مجاهدون|آیه ۹۵ سوره نساء]]، خداوند مرتبه مسلمانان جهادگر را بر دیگر مسلمانان برتری بخشیده است.<ref>سوره نساء، آیه ۹۵.</ref> در برخی روایات، جهاد دری از درهای بهشت معرفی شده که خداوند برای اولیا و بندگان خاصش گشوده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۹؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۶، ص۱۲۳.</ref> در روایتی، برترین کار بعد از [[فریضه|فرایض]] و در روایتی دیگر، شریف‌ترین عمل پس از پذیرش اسلام بیان شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۷ و ۷۰.</ref> همچنین در برخی روایات، قله رفیع اسلام<ref>مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> و در برخی نیز از ارکان ایمان دانسته شده است.<ref>مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> | مطابق [[آیه مجاهدون|آیه ۹۵ سوره نساء]]، خداوند مرتبه مسلمانان جهادگر را بر دیگر مسلمانان برتری بخشیده است.<ref>سوره نساء، آیه ۹۵.</ref> در برخی روایات، جهاد دری از درهای بهشت معرفی شده که خداوند برای اولیا و بندگان خاصش گشوده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۹؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۶، ص۱۲۳.</ref> در روایتی، برترین کار بعد از [[فریضه|فرایض]] و در روایتی دیگر، شریف‌ترین عمل پس از پذیرش اسلام بیان شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۷ و ۷۰.</ref> همچنین در برخی روایات، قله رفیع اسلام<ref>مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> و در برخی نیز از ارکان ایمان دانسته شده است.<ref>مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> | ||