کاربر ناشناس
عتبات عالیات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزودن بخش
imported>Mahdiemadi جز (جابجایی بخش) |
imported>Mahdiemadi جز (افزودن بخش) |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==توسعه عتبات در دوره‌های تاریخی== | ==توسعه عتبات در دوره‌های تاریخی== | ||
نخستین دوره توسعه شهرهای عتبات عالیات به دوره آل بویه بازمی‌گردد. بر این اساس عضد الدوله دیلمی علاوه بر تجدید بنای ساختمان حرم امام حسین(ع) و ساخت بارگاهی بزرگ شامل تعدادی رواق و شبستان،<ref>ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، 1385ق، ج8، ص704 و 705.</ref> اقدامات عمرانی نظیر ساخت بازار، ایجاد حصارهای بلند در اطراف شهر و آب رسانی مزارع در کربلا انجام داد.<ref>سلمان هادی آل‌طعمه، تاریخ مرقد الحسین و العباس، ص80.</ref> | نخستین دوره توسعه شهرهای عتبات عالیات به دوره آل بویه بازمی‌گردد.<ref>مصاحب، غلامحسین، دائره المعارف فارسی، تهران، امیرکبیر، 1363ش، ج2، 3011؛ قائدان، علی‌اصغر، عتبات عالیات عراق، تهران، مشعر، 1387ش، ص64.</ref> | ||
بر این اساس عضد الدوله دیلمی علاوه بر تجدید بنای ساختمان حرم امام حسین(ع) و ساخت بارگاهی بزرگ شامل تعدادی رواق و شبستان،<ref>ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، 1385ق، ج8، ص704 و 705.</ref> اقدامات عمرانی نظیر ساخت بازار، ایجاد حصارهای بلند در اطراف شهر و آب رسانی مزارع در کربلا انجام داد.<ref>سلمان هادی آل‌طعمه، تاریخ مرقد الحسین و العباس، ص80.</ref> | |||
===دوره صفویان=== | ===دوره صفویان=== | ||
دوره صفویان به ویژه در عصر نخستین شاهان صفویه، اقدامات گسترده‌تری نسبت به گذشته برای اماکن مقدس شیعیان عراق و شهرهای عتبات شد. این اقدامات با اهداف مذهبی، اجتماعی و سیاسی دنبال می‌شد.<ref>کاظمی‌دلیگانی، مریم، اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات، تاریخ اسلام، ش29، سال هشتم، 1386ش، ص67-80.</ref> صفویان برای گسترش تشیع، تثبیت و مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و نفوذ به عراق عرب در مواجه با حکومت عثمانی به بازسازی و مرمت عتبات عالیات روی آوردند. اقدامات عمرانی صفویان حتی در دوره‌هایی که عراق از سیطره آنان خارج می‌شد متوقف نمی‌شد. بازسازی عتبات در عراق توسط شاهان صفوی علاوه بر اماکن مقدس شامل اقدامات عمرانی شهرهای عتبات هم می‌شد. طرح‌های عمرانی در رفاه اقتصادی شیعیان این مناطق و زائران عتبات اثرگذار بود.<ref>کاظمی، «اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات»، ص71.</ref> شمار زیادی از بناهای تاریخی که امروزه در شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و سامرا موجود است به دوره صفوی برمی‌گردد.<ref>کاظمی، «اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات»، ص67-80.</ref> | دوره صفویان به ویژه در عصر نخستین شاهان صفویه، اقدامات گسترده‌تری نسبت به گذشته برای اماکن مقدس شیعیان عراق و شهرهای عتبات شد. این اقدامات با اهداف مذهبی، اجتماعی و سیاسی دنبال می‌شد.<ref>کاظمی‌دلیگانی، مریم، اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات، تاریخ اسلام، ش29، سال هشتم، 1386ش، ص67-80.</ref> صفویان برای گسترش تشیع، تثبیت و مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و نفوذ به عراق عرب در مواجه با حکومت عثمانی به بازسازی و مرمت عتبات عالیات روی آوردند. اقدامات عمرانی صفویان حتی در دوره‌هایی که عراق از سیطره آنان خارج می‌شد متوقف نمی‌شد. بازسازی عتبات در عراق توسط شاهان صفوی علاوه بر اماکن مقدس شامل اقدامات عمرانی شهرهای عتبات هم می‌شد. طرح‌های عمرانی در رفاه اقتصادی شیعیان این مناطق و زائران عتبات اثرگذار بود.<ref>کاظمی، «اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات»، ص71.</ref> شمار زیادی از بناهای تاریخی که امروزه در شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و سامرا موجود است به دوره صفوی برمی‌گردد.<ref>کاظمی، «اقدامات عمرانی شاهان صفوی در عتبات عالیات»، ص67-80.</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۵: | ||
===دوره سقوط امپراتوری عثمانی=== | ===دوره سقوط امپراتوری عثمانی=== | ||
پس از سقوط امپراتوری عثمانی و تأسیس پادشاهی عراق تحت سیطره انگلیس به دلیل فقدان روابط مناسب میان ایران و عراق، در برخی دوره‌ها سفر زائران ایرانی عتبات به عراق ممنوع شد. این مسأله رکود اقتصادی شهرهای عتبات را تجدید کرد به طوری‌که بسیاری از بازاریان ورشکسته شدند، طلاب و اهالی نجف با مشکلات شدید مالی مواجه گشتند. با این حال دولت عراق و انگلیسی‌ها از این وضعیت چندان ناراحت نبودند. آنها حضور زائران ایرانی را موجب نفوذ دولت ایران در عراق می‌پنداشتند. علاوه بر آن مخالفت مراجع و علمای ایرانی مقیم در شهرهای عتبات با سیاست‌های استعماری بریتانیا در عراق، بریتانیا و پادشاهی عراق را بر آن داشت تا برای کاهش نفوذ مراجع ایرانی بر جامعه شیعی عراق و خطر ناشی از رهبری مراجع شیعه در انقلاب علیه بریتانیا در عراق و مخالفت مراجع با معاهده میان بریتانیا و عراق و انتخابات مجلس مؤسسان، دست به اخراج علمای ایرانی بزنند. بر این اساس 44 نفر از علما ایرانی و همراهانشان از جمله سیدابوالحسن اصفهانی و میرزای نائینی به مدت چند ماه از عراق اخراج شدند. این مسأله تأثیری بر اقتصاد شهرهای عتبات داشت. | پس از سقوط امپراتوری عثمانی و تأسیس پادشاهی عراق تحت سیطره انگلیس به دلیل فقدان روابط مناسب میان ایران و عراق، در برخی دوره‌ها سفر زائران ایرانی عتبات به عراق ممنوع شد. این مسأله رکود اقتصادی شهرهای عتبات را تجدید کرد به طوری‌که بسیاری از بازاریان ورشکسته شدند، طلاب و اهالی نجف با مشکلات شدید مالی مواجه گشتند. با این حال دولت عراق و انگلیسی‌ها از این وضعیت چندان ناراحت نبودند. آنها حضور زائران ایرانی را موجب نفوذ دولت ایران در عراق می‌پنداشتند. علاوه بر آن مخالفت مراجع و علمای ایرانی مقیم در شهرهای عتبات با سیاست‌های استعماری بریتانیا در عراق، بریتانیا و پادشاهی عراق را بر آن داشت تا برای کاهش نفوذ مراجع ایرانی بر جامعه شیعی عراق و خطر ناشی از رهبری مراجع شیعه در انقلاب علیه بریتانیا در عراق و مخالفت مراجع با معاهده میان بریتانیا و عراق و انتخابات مجلس مؤسسان، دست به اخراج علمای ایرانی بزنند. بر این اساس 44 نفر از علما ایرانی و همراهانشان از جمله سیدابوالحسن اصفهانی و میرزای نائینی به مدت چند ماه از عراق اخراج شدند. این مسأله تأثیری بر اقتصاد شهرهای عتبات داشت. | ||
==دوران حاکمیت حزب بعث== | |||
== | |||
==مهم‌ترین مراکز دینی و آموزشی== | ==مهم‌ترین مراکز دینی و آموزشی== | ||
شهرهای عتبات عالیات مهم‌ترین مراکز دینی و آموزشی شیعیان قلمداد می‌شد. | شهرهای عتبات عالیات مهم‌ترین مراکز دینی و آموزشی شیعیان قلمداد می‌شد. | ||
==نقش عتبات در روابط دولت‌های | ==نقش عتبات در روابط دولت‌های ایران و عراق== | ||
==مهم‌ترین حوادث شهرهای عتبات== | |||
حمله وهابیت، انفجارهای تروریستی پس از صدام، انتفاضه شعبانبه | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||