پرش به محتوا

روضه‌خوانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
'''رَوضه‌خوانی''' یاهمان رُوضه خوانی در زبان عامیانه، شیوه‌ای از [[سوگواری محرم|سوگواری]] که به ذکر مصیبت‌های [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و سایر [[چهارده معصوم|معصومان]] می‌پردازد. به مجالس [[سوگواری|عزاداری]]، مجلس روضه‌خوانی نیز گفته می‌شود. در این مراسم، روضه‌خوان بر [[منبر]] یا صندلی می‌نشیند و مصیبت یکی از بزرگان دین را با صدایی بلند و حزین برای اهل مجلس می‌خواند. پیشینه ورود واژه‌های روضه و روضه‌خوانی به ادبیات عزاداری [[شیعه|شیعیان]]، به قرن دهم و انتشار کتاب [[روضة الشهداء (کتاب)|روضة الشهداء]] برمی‌گردد.
'''رَوضه‌خوانی''' یاهمان رُوضه خوانی در زبان عامیانه، شیوه‌ای از [[سوگواری محرم|سوگواری]] که به ذکر مصیبت‌های [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و سایر [[چهارده معصوم|معصومان]] می‌پردازد. به مجالس [[سوگواری|عزاداری]]، مجلس روضه‌خوانی نیز گفته می‌شود. در این مراسم، روضه‌خوان بر [[منبر]] یا صندلی می‌نشیند و مصیبت یکی از بزرگان دین را با صدایی بلند و حزین برای اهل مجلس می‌خواند. پیشینه ورود واژه‌های روضه و روضه‌خوانی به ادبیات عزاداری [[شیعه|شیعیان]]، به قرن دهم و انتشار کتاب [[روضة الشهداء (کتاب)|روضة الشهداء]] برمی‌گردد.


==واژ‌ه شناسی==
==واژ‌ه‌شناسی==
روضه در لغت به معانی باغ، بستان [[بهشت]]، گلزار و...آمده است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ج۸، ص۱۲۳۸۹.</ref> روضه در اصطلاح به ذکر مصیبت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و سایر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] گفته می‌شود که به صورت نثر بیان می‌گردد. هر چند روضه‌خوان به کسی گفته می‌شود که شغل و پیشۀ او [[روضه‌خوانی (آیین)|روضه‌خوانی]] باشد.ولی براساس آموزه‌های دینی به این کار نباید مانند دیگر شغل‌ها و حرفه‌ها بنگرد.به برپایی [[سوگواری محرم|سوگواری]] امام حسین(ع) نیز روضه‌خوانی می‌گویند.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ج۸، ص۱۲۳۹۱-۱۲۳۸۹.</ref>
روضه در لغت به معانی باغ، بستان [[بهشت]]، گلزار و...آمده است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ج۸، ص۱۲۳۸۹.</ref> روضه در اصطلاح به ذکر مصیبت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و سایر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] گفته می‌شود که به صورت نثر بیان می‌گردد. هر چند روضه‌خوان به کسی گفته می‌شود که شغل و پیشۀ او [[روضه‌خوانی (آیین)|روضه‌خوانی]] باشد.ولی براساس آموزه‌های دینی به این کار نباید مانند دیگر شغل‌ها و حرفه‌ها بنگرد.به برپایی [[سوگواری محرم|سوگواری]] امام حسین(ع) نیز روضه‌خوانی می‌گویند.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ج۸، ص۱۲۳۹۱-۱۲۳۸۹.</ref>


خط ۲۵: خط ۲۵:
مجالس روضه خوانی در ایام [[شهادت]] معصومان، به ویژه در ماه محرم و صفر برپا می‌شود. این مجالس در خانه، [[حسینیه]]، [[تکیه]]، [[مسجد]] و... برگزار می‌گردد.<ref> یاراحمدی، روضه‌خوانی به مثابه یک نظام نمایشی، ص۱۷۴.</ref> در مراسم روضه‌خوانی، روضه‌خوان بر [[منبر]] یا صندلی‌ای قرار می‌گیرد و با خواندن مصیبت امام حسین(ع) و دیگران با صدایی حزین، اهل مجلس را به گریه وا می‌دارد. روضه‌خوانان از دو طیف واعظان و ذاکران هستند. واعظان معمولا پیش از خواندن روضه، بر منبر سخن می‌رانند و در پایان، مصیبت یکی از معصومین را می‌خوانند؛ اما ذاکران(روضه خوان بمعنی اخص) تنها به خواندن مصیبت اکتفا می‌کنند.برای واعظان سواد و برای ذاکران آواز از لوازم بود.<ref> مستوفی، شرح زندگانی من،۱۳۸۴ش،  ج۱، ص۲۷۵.</ref>
مجالس روضه خوانی در ایام [[شهادت]] معصومان، به ویژه در ماه محرم و صفر برپا می‌شود. این مجالس در خانه، [[حسینیه]]، [[تکیه]]، [[مسجد]] و... برگزار می‌گردد.<ref> یاراحمدی، روضه‌خوانی به مثابه یک نظام نمایشی، ص۱۷۴.</ref> در مراسم روضه‌خوانی، روضه‌خوان بر [[منبر]] یا صندلی‌ای قرار می‌گیرد و با خواندن مصیبت امام حسین(ع) و دیگران با صدایی حزین، اهل مجلس را به گریه وا می‌دارد. روضه‌خوانان از دو طیف واعظان و ذاکران هستند. واعظان معمولا پیش از خواندن روضه، بر منبر سخن می‌رانند و در پایان، مصیبت یکی از معصومین را می‌خوانند؛ اما ذاکران(روضه خوان بمعنی اخص) تنها به خواندن مصیبت اکتفا می‌کنند.برای واعظان سواد و برای ذاکران آواز از لوازم بود.<ref> مستوفی، شرح زندگانی من،۱۳۸۴ش،  ج۱، ص۲۷۵.</ref>


مجالس روضه‌خوانی به دو شکل مردانه و زنانه برگزار می‌شود. در روضه‌خوانی زنانه، اهل مجلس فقط زنان هستند.<ref>یاراحمدی، روضه‌خوانی به مثابه یک نظام نمایشی، ص۱۷۴.</ref>در برخی از مساجد وتکایا و [[حسینیه| حسینیه‌ها]] نیز مجالس روضه خوانی برای عموم و با حضور مردان و زنان برگزار می‌شود. [[تکیه دولت]] در عصر قاجار نمونه‌ای معروف از این تکیه‌هاست.<ref>رمضان نرگسی، «عزاداری در عصر قاجار»، ص۳.</ref>
مجالس روضه‌خوانی به دو شکل مردانه و زنانه برگزار می‌شود. در روضه‌خوانی زنانه، اهل مجلس فقط زنان هستند.<ref>یاراحمدی، روضه‌خوانی به مثابه یک نظام نمایشی، ص۱۷۴.</ref> در برخی از مساجد وتکایا و [[حسینیه| حسینیه‌ها]] نیز مجالس روضه خوانی برای عموم و با حضور مردان و زنان برگزار می‌شود. [[تکیه دولت]] در عصر قاجار نمونه‌ای معروف از این تکیه‌هاست.<ref>رمضان نرگسی، «عزاداری در عصر قاجار»، ص۳.</ref>


==ترویج عقائد شیعه==
==ترویج عقائد شیعه==
روضه خوانی، در تثبیت مذهب [[شیعه]] و شناساندن مصائب [[امامان شیعه|ائمه معصومین(ع)]] و [[شهدای کربلا]] تأثیرگذار بوده است. [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] فلسفهٔ روضه‌خوانی برای [[امام حسین علیه‌السلام|سیدالشهداء]] را حفظ مکتب او می‌داند و معتقد است مجالس عزاداری و روضه‌خوانی نقشی تعیین‌کننده، در حفظ مذهب شیعه داشته است.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۸، ص۵۲۶.</ref>[[محمدتقی بهجت]] از مراجع تقلید ضمن  نقل سخنی از [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] که روضه خوانی [[مستحب]]ی است که هزار [[واجب]] در آن است براین باور است که مجلس روضه خوانی فقط روضه خوانی نیست بلکه مجلس درس احکام، معارف، عقاید و ترویج مذهب است.<ref>بهجت، رحمت واسعه،۱۳۹۴ش، ص۲۵۹.</ref>
روضه خوانی، در تثبیت مذهب [[شیعه]] و شناساندن مصائب [[امامان شیعه|ائمه معصومین(ع)]] و [[شهدای کربلا]] تأثیرگذار بوده است. [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] فلسفهٔ روضه‌خوانی برای [[امام حسین علیه‌السلام|سیدالشهداء]] را حفظ مکتب او می‌داند و معتقد است مجالس عزاداری و روضه‌خوانی نقشی تعیین‌کننده، در حفظ مذهب شیعه داشته است.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ج۸، ص۵۲۶.</ref> [[محمدتقی بهجت]] از مراجع تقلید ضمن  نقل سخنی از [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] که روضه خوانی [[مستحب]]ی است که هزار [[واجب]] در آن است براین باور است که مجلس روضه خوانی فقط روضه خوانی نیست بلکه مجلس درس احکام، معارف، عقاید و ترویج مذهب است.<ref>بهجت، رحمت واسعه،۱۳۹۴ش، ص۲۵۹.</ref>
 
== روضه‌خوانان مشهور ==
برخی از روضه خوانان مشهور شیعه که علاوه بر وعظ و خطابه و بهره‌مندی از مراتب علمی در میان مردم مشهور به روضه خوانی هستند عبارتند از:
برخی از روضه خوانان مشهور شیعه که علاوه بر وعظ و خطابه و بهره‌مندی از مراتب علمی در میان مردم مشهور به روضه خوانی هستند عبارتند از:
[[احمد کافی|شیخ احمد کافی]]
میرزا احمد سیبویه
شیخ حسین اشرف کاشانی مشهور به حاج اشرف


میرزا علی هسته‌ای(درگذشت:۱۳۸۷ق)
* [[احمد کافی|شیخ احمد کافی]]
* میرزا احمد سیبویه
* شیخ حسین اشرف کاشانی مشهور به حاج اشرف
* میرزا علی هسته‌ای (درگذشته ۱۳۸۷ق)


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، templateeditor
۲٬۷۷۰

ویرایش