پرش به محتوا

آمنه بنت وهب: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۹۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۱۹
جز
انتقال یادداشت به متن
جز (تمیزکاری)
جز (انتقال یادداشت به متن)
خط ۴۸: خط ۴۸:
}}
}}
{{دیگر کاربردها|آمنه}}
{{دیگر کاربردها|آمنه}}
'''آمِنَة بنت وَهْب''' (درگذشت ۴۶ قبل از هجرت/۵۷۶م)، مادر [[پیامبر اکرم(ص)]] و از زنان [[قریش]]. آمنه  همسر [[عبدالله بن عبدالمطلب]] بود و ۵۲ سال قبل از [[هجرت]] حضرت محمد(ص) را به دنیا آورد. آمنه در ۶ سالگی یا ۴ سالگی حضرت محمد (ص)، هنگامی که از سفر [[مدینه]] بازمی‌گشت، در محلی به نام «[[ابواء]]» درگذشت.
'''آمِنَة بنت وَهْب''' (درگذشت ۴۶ قبل از هجرت/۵۷۶م)، مادر [[پیامبر اکرم(ص)]] و همسر [[عبدالله بن عبدالمطلب]]. آمنه در ۶ سالگی یا ۴ سالگی حضرت محمد (ص)، هنگامی که از سفر [[مدینه]] بازمی‌گشت، در محلی به نام «[[ابواء]]» درگذشت.


==تولد و نسب==
==تولد و نسب==
خط ۵۷: خط ۵۷:


== درگذشت همسر ==
== درگذشت همسر ==
عبدالله چند روز پس از ازدواج با آمنه، به سفری تجاری رفت و در راه برگشت، در [[مدینه النبی|یثرب]] بیمار شد و از دنیا رفت. او در سوگ همسرش ابیاتی سرود.<ref>زرقانی، شرح المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۷-۲۰۶</ref> البته بعضی گزارش‌های تاریخی، درگذشت عبدالله را اندکی پس از ولادت رسول خدا(ص) دانسته‌اند.<ref> ر.ک: آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۱.</ref> برخی، مرگ زودرس عبدالله پس از نجات او از داستان ذبح، را نشانه این می‌دانند که مقدر بود عبدالله با آمنه ازدواج کند و از این ازدواج، پیامبر (ص) متولد شود.<ref>عایشه عبدالرحمن، آمنه مادر پیامبر، ۱۳۷۹ش، ص۱۲۸</ref>
عبدالله چند روز پس از ازدواج با آمنه، به سفری تجاری رفت و در راه برگشت، در [[مدینه النبی|یثرب]] بیمار شد و از دنیا رفت. او در سوگ همسرش ابیاتی سرود.<ref>زرقانی، شرح المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۷-۲۰۶</ref> البته بعضی گزارش‌های تاریخی، درگذشت عبدالله را اندکی پس از ولادت رسول خدا(ص) دانسته‌اند.<ref> ر.ک: آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۱.</ref> برخی، مرگ زودرس عبدالله پس از نجات او از داستان ذبحش، را نشانه این می‌دانند که مقدر بود عبدالله با آمنه ازدواج کند و از این ازدواج، پیامبر (ص) متولد شود.<ref>عایشه عبدالرحمن، آمنه مادر پیامبر، ۱۳۷۹ش، ص۱۲۸</ref>


== تولد محمد (ص) ==
== تولد محمد (ص) ==
خط ۶۳: خط ۶۳:


=== سپردن محمد به دایه===
=== سپردن محمد به دایه===
آمنه پس از وضع حمل، در فکرِ سپردن محمد (ص) به دایه‌ای بود. چون او [[یتیم]] بود و مال فراوانی نداشت، ابتدا هیچ کس او را نپذیرفت. [[حلیمه سعدیه]]، که تا غروب آن روز فرزندی برای شیر دادن نصیبش نشده بود و در ابتدای روز دایگی محمد (ص) را نپذیرفته بود، او را قبول کرد. او دو سال به محمد شیر داد و پس از دو سال او را به نزد آمنه آورد؛ اما از آنجا که او را مایه برکت برای خود دیده بود و حفظ او از وبایی که دامن مکه را گرفته بود از آمنه خواست که به او اجازه دهد برای مدتی دیگر محمد (ص) را پیش خود نگه دارد و آمنه با این کار موافقت کرد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۱۶۴-۱۶۲</ref> حلیمه سعدیه، سال شش پس از عام الفیل، پس از پنج سال و دو روز از تولد محمد (ص) او را به مادرش برگرداند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹</ref>
آمنه پس از وضع حمل، در فکرِ سپردن محمد (ص) به دایه‌ای بود. چون او [[یتیم]] بود و مال فراوانی نداشت، ابتدا هیچ کس او را نپذیرفت. [[حلیمه سعدیه]]، که تا غروب آن روز فرزندی برای شیر دادن نصیبش نشده بود و در ابتدای روز دایگی محمد (ص) را نپذیرفته بود، او را قبول کرد. او دو سال به محمد شیر داد و پس از دو سال او را به نزد آمنه آورد؛ اما از آنجا که او را مایه برکت برای خود دیده بود و حفظ او از وبایی که دامن مکه را گرفته بود از آمنه خواست که به او اجازه دهد برای مدتی دیگر محمد (ص) را پیش خود نگه دارد و آمنه با این کار موافقت کرد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۱۶۴-۱۶۲.</ref> حلیمه سعدیه، سال شش پس از عام الفیل، پس از پنج سال و دو روز از تولد محمد (ص) او را به مادرش برگرداند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹.</ref>
[[پرونده:قبر آمنه مادر حضرت محمد (ص) در ابواء.jpg|بندانگشتی|400px|قبر آمنه مادر حضرت محمد (ص) در ابواء]]
[[پرونده:قبر آمنه مادر حضرت محمد (ص) در ابواء.jpg|بندانگشتی|400px|قبر آمنه مادر حضرت محمد (ص) در ابواء]]


خط ۷۰: خط ۷۰:


== دین ==
== دین ==
از نظر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] والدین و اجداد پیامبر (ص) مشرک بوده‌اند.{{مدرک}} [[سیوطی]] از علمای اهل سنت ضمن دو روایت درباره شأن نزول آیات ۱۱۳ {{یادداشت|{{متن قرآن|مَا کانَ لِلنَّبِی وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَن يسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِکينَ وَلَوْ کانُواْ أُوْلِی قُرْبَی مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ|ترجمه=بر پیامبر و کسانی که ایمان آورده‏‌اند سزاوار نیست که برای مشرکان پس از آنکه برایشان آشکار گردید که آنان اهل دوزخ‌اند، طلب آمرزش کنند؛ هرچند خویشاوند [آنان] باشند|سوره=توبه|آیه=۱۱۳}}}} و ۱۱۴ [[سوره توبه]] {{یادداشت|{{متن قرآن|وَمَا کانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِياهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لأوَّاهٌ حَلِيمٌ| ترجمه=و طلب آمرزش ابراهیم برای پدرش جز به سبب وعده‏‌ای که ابراهیم به او داده بود نبود؛ [ولی] هنگامی که برای ابراهیم روشن شد وی دشمن خداست از او بیزاری جست. راستی ابراهیم دلسوزی بردبار بود|سوره=توبه|آیه=۱۱۴}}}} به موضوع مشرک بودن مادر پیامبر(ص) اشاره کرده است.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۲۸۳ و ۲۸۴</ref>  
به گفته [[محمدابراهیم آیتی]] علمای شیعه بر ایمان [[آمنه]]، [[ابوطالب]]، [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و اجداد [[رسول خدا]] تا [[آدم(ع)]] [[اجماع]] دارند.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۲.</ref> در مقابل از نظر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] والدین و اجداد پیامبر (ص) مشرک بوده‌اند: [[سیوطی]] از علمای اهل سنت ضمن با استناد به دو روایت درباره شأن نزول آیات ۱۱۳ {{یادداشت|{{متن قرآن|مَا کانَ لِلنَّبِی وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَن يسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِکينَ وَلَوْ کانُواْ أُوْلِی قُرْبَی مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ|ترجمه=بر پیامبر و کسانی که ایمان آورده‏‌اند سزاوار نیست که برای مشرکان پس از آنکه برایشان آشکار گردید که آنان اهل دوزخ‌اند، طلب آمرزش کنند؛ هرچند خویشاوند [آنان] باشند|سوره=توبه|آیه=۱۱۳}}}} و ۱۱۴ [[سوره توبه]] {{یادداشت|{{متن قرآن|وَمَا کانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِياهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لأوَّاهٌ حَلِيمٌ| ترجمه=و طلب آمرزش ابراهیم برای پدرش جز به سبب وعده‏‌ای که ابراهیم به او داده بود نبود؛ [ولی] هنگامی که برای ابراهیم روشن شد وی دشمن خداست از او بیزاری جست. راستی ابراهیم دلسوزی بردبار بود|سوره=توبه|آیه=۱۱۴}}}} به مشرک بودن مادر پیامبر(ص) اشاره کرده است.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۲۸۳ و ۲۸۴</ref> در حالی که [[علامه امینی]] شأن نزول این آیه را به نقل از امام علی(ع)در رابطه با مردی دانسته که برای پدر و مادر مشرک‌اش [[استغفار]] می‌کرد و ربطی به استغفار برای ابوطالب یا آمنه ندارد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج۸، ص۱۲.</ref> و گفته است که برخی همچون طبری<ref> نک:طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۳۳</ref> آمرزش‌خواهی در این آیه را به نمازگزاردن بر مرده، تفسیر کرده‌اند.<ref> نک: امینی، الغدیر، ۱۳۹۱ش، ج۸، ص۱۹-۲۰ </ref>او همچنین احتمال ساختگی بودن این روایت را داده است:
 
:«آیا این روایت را ساخته‌اند تا آبروی پیامبر پاک را بریزند و دامن پاکیزه مادر پاکش را به آلایشِ بت‌پرستی، چرکین نشان دهند؟»<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۱ش، ج۸، ص۱۸.</ref>
در مقابل شیعیان با ردّ این دسته از روایات،{{یادداشت|برای مثال [[علامه امینی]] گوید:
همچنین بر پایه روایتی که در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] آمده آتش دوزخ بر اجداد پیامبر، پدر و مادر او و کسی که او را سرپرستی کرده(ابوطالب) حرام است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۴۴۶.</ref>
:«مگر پیامبر خدا (ص) در روز تبوک، آن هم پس از فرود آمدن آن همه آیات که آوردیم ( امینی، الغدیر، ۱۳۹۱ش، ج۱۰، ص۸-۱۲) هنوز نمی‌دانست که او و گروندگان به وی نمی‌توانند برای بت پرستان آمرزش بخواهند و میانجی‌گری کنند؟ پس چگونه آمده و از پروردگارش دستوری می‌خواهد که برای مادرش آمرزش طلبد و میانجی‌گری کند؟ آیا گمان می‌کرده که مادرش جدا از آدمیان به شمار می‌آید؟ آیا این روایت را ساخته‌اند تا آبروی پیامبر پاک را بریزند و دامن پاکیزه مادر پاکش را به آلایشِ بت‌پرستی، چرکین نشان دهند؟»(امینی، الغدیر، ۱۳۹۱ش، ج۸، ص۱۸) او در ادامه می‌نویسد: «برخی، آمرزش خواهی در آیه را به نمازگزاردن بر مرده، تفسیر کرده‌اند (نک:طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۳۳) که در این صورت با روایات فوق ناسازگار خواهد بود.»نک:امینی، الغدیر، ۱۳۹۱ش، ج۸، ص۱۹-۲۰}} بر [[ایمان ابوطالب]] و آمنه دختر وهب و [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و اجداد [[رسول خدا]] تا [[آدم(ع)]] [[اجماع]] دارند.<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۲.</ref> {{یادداشت|امام صادق(ع) می‌فرماید: «جبرئیل(ع) بر پیغمبر نازل شد و گفت:‌ای محمد! پروردگارت به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید: من آتش دوزخ را حرام کردم بر پشتی (صُلب) که تو را فرود آورد، و شکمی که به تو آبستن شد و دامانی که تو را پروراند: آن پشت، پشت عبداللَّه بن عبدالمطلب است و شکمی که به تو آبستن شد، آمنه بنت وهب و اما دامانی که تو را پروراند، دامان ابوطالب ـ و طبق روایت ابن فضال ـ و فاطمه بنت اسد است». کلینی، الکافی، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۴۴۶.}}
 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}