پرش به محتوا

انحصارگرایی دینی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸: خط ۸:


==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
{| class="wikitable" style=" width:50%; background-color:#f2f6ff; float: left; margin: 8px;"
|+ style="color:#002f87; | '''حقانیت و رستگاری ادیان گوناگون'''
|-
! !!دیدگاه !! حقانیت !! رستگاری !! نظریه‌پرداز
|-
| ۱ || [[کثرت‌گرایی دینی|کثرت‌گرایی]] || همه ادیان || همه ادیان || جان هیک
|-
| ۲ || [[انحصارگرایی دینی|انحصار‌گرایی]] || فقط یک دین خاص || فقط یک دین خاص ||
|-
| ۳ || [[شمول‌گرایی دینی|شمول‌گرایی]] || فقط یک دین خاص || همه ادیان || کارل رانِر
|}
انحصارگرایی دینی، نظریه‌ای در مقابل کثرت‌گرایی دینی است که حقانیت و رستگاری را فقط در یک دین خاص منحصر می‌داند.<ref>پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ۱۳۹۳ش، ص۴۰۲-۴۰۴؛ یوسفیان، کلام جدید، ۱۴۰۱ش، ص۲۸۱.</ref> اگرچه مبانی فکری انحصارگرایی دینی در متون مقدس ادیان مختلف وجود داشته و متکلمان، مفسران و الهی‌دانان درباره آن بحث کرده‌اند، ولی در الهیات جدید در مقابل نظریه [[کثرت‌گرایی دینی]] بار دیگر مورد توجه الهی‌دانان و دین‌پژوهان قرار گرفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به هیک، فلسفه دین، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۳؛ پلانتینجا و دیگران، جستارهایی در فلسفه دین، ۱۳۸۰ش، ص۸۶-۸۷؛ یاندل و دیگران، فلسفه دین، ۱۳۹۲ش، ص۳۳۴.</ref> این نحوه تقسیم نگرش‌های مختلف در باب تنوع ادیان به انحصارگرایی، کثرت‌گرایی و [[شمول‌گرایی]] را به جان هیک (درگذشت: ۲۰۱۲م)، فیلسوفِ دین انگلیسی، نسبت داده‌اند.<ref>پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ۱۳۹۳ش، ص۴۰۲.</ref> این تقسیم‌بندی در ادبیات فلسفه دین و [[کلام جدید]] جای خودش را پیدا کرده و به یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز در این حوزه‌ها مبدل شده است.<ref>هیک، فلسفه دین، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۳؛ پلانتینجا و دیگران، جستارهایی در فلسفه دین، ۱۳۸۰ش، ص۸۶-۸۷؛ یاندل و دیگران، فلسفه دین، ۱۳۹۲ش، ص۳۳۴.</ref>
انحصارگرایی دینی، نظریه‌ای در مقابل کثرت‌گرایی دینی است که حقانیت و رستگاری را فقط در یک دین خاص منحصر می‌داند.<ref>پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ۱۳۹۳ش، ص۴۰۲-۴۰۴؛ یوسفیان، کلام جدید، ۱۴۰۱ش، ص۲۸۱.</ref> اگرچه مبانی فکری انحصارگرایی دینی در متون مقدس ادیان مختلف وجود داشته و متکلمان، مفسران و الهی‌دانان درباره آن بحث کرده‌اند، ولی در الهیات جدید در مقابل نظریه [[کثرت‌گرایی دینی]] بار دیگر مورد توجه الهی‌دانان و دین‌پژوهان قرار گرفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به هیک، فلسفه دین، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۳؛ پلانتینجا و دیگران، جستارهایی در فلسفه دین، ۱۳۸۰ش، ص۸۶-۸۷؛ یاندل و دیگران، فلسفه دین، ۱۳۹۲ش، ص۳۳۴.</ref> این نحوه تقسیم نگرش‌های مختلف در باب تنوع ادیان به انحصارگرایی، کثرت‌گرایی و [[شمول‌گرایی]] را به جان هیک (درگذشت: ۲۰۱۲م)، فیلسوفِ دین انگلیسی، نسبت داده‌اند.<ref>پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ۱۳۹۳ش، ص۴۰۲.</ref> این تقسیم‌بندی در ادبیات فلسفه دین و [[کلام جدید]] جای خودش را پیدا کرده و به یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز در این حوزه‌ها مبدل شده است.<ref>هیک، فلسفه دین، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۳؛ پلانتینجا و دیگران، جستارهایی در فلسفه دین، ۱۳۸۰ش، ص۸۶-۸۷؛ یاندل و دیگران، فلسفه دین، ۱۳۹۲ش، ص۳۳۴.</ref>
===مدعای انحصارگرایان===
===مدعای انحصارگرایان===
۶٬۴۶۰

ویرایش