پرش به محتوا

زرتشت: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح فاصلهٔ مجازی
(اصلاح فاصلهٔ مجازی)
خط ۳۱: خط ۳۱:


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
زرتشت یا زردشت، پیامبر [[ایران]] باستان است. او از همه جهت مبهم است.<ref>فاطمی، راه راستی، ص۳۴.</ref> عده‌ای او را مروج [[توحید|یگانه‌پرستی]] معرفی کردند که آهورامزدا را تبلیغ می‌کرد و خدایان باستانی آریاییان را باطل می‌دانست. او آتش را یکی از مظاهر خدای روشنایی می‌دانست.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹ و ۶۰.</ref>برخی می‌گویند زرتشت در زبان سریانی به معنای [[ابراهیم(ع)]] است و برخی دیگر زرتشت را یکی از امامان ملت ابراهیم(ع)یا [[پیامبر|پیامبری]] می‌دانند که کتاب بر او نازل شده است. برخی نسب او را به منوچهر یکی از شاهنشاهان [[ایران]] رسانده‌اند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۱۳۷۷ش، ج۹، ص۱۲۸۲۳</ref> بعضی از مورخان او را اختلافی‌ترین شخصیت تاریخ می‌دانند؛ تا جایی که برخی او را به شخصیت‌های افسانه‌ای تشبیه کرده‌اند.<ref>توفیقی،، نگاهی به ادیان زنده جهان،‌ ۱۳۷۷ش، ص۵۵.</ref>
زرتشت یا زردشت، پیامبر [[ایران]] باستان است. او از همه جهت مبهم است.<ref>فاطمی، راه راستی، ص۳۴.</ref> عده‌ای او را مروج [[توحید|یگانه‌پرستی]] معرفی کردند که آهورامزدا را تبلیغ می‌کرد و خدایان باستانی آریاییان را باطل می‌دانست. او آتش را یکی از مظاهر خدای روشنایی می‌دانست.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹ و ۶۰.</ref>برخی می‌گویند زرتشت در زبان سریانی به معنای [[ابراهیم(ع)]] است و برخی دیگر زرتشت را یکی از امامان ملت ابراهیم(ع) یا [[پیامبر|پیامبری]] می‌دانند که کتاب بر او نازل شده است. برخی نسب او را به منوچهر یکی از شاهنشاهان [[ایران]] رسانده‌اند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۱۳۷۷ش، ج۹، ص۱۲۸۲۳</ref> بعضی از مورخان او را اختلافی‌ترین شخصیت تاریخ می‌دانند؛ تا جایی که برخی او را به شخصیت‌های افسانه‌ای تشبیه کرده‌اند.<ref>توفیقی،، نگاهی به ادیان زنده جهان، ۱۳۷۷ش، ص۵۵.</ref>


===محل و زمان تبلیغ===
===محل و زمان تبلیغ===
زرتشت در سال ۶۶۰ قبل از میلاد به دنیا آمده، در سال ۶۳۰ قبل از میلاد به پیامبری مبعوث شده و در سال ۵۸۳ قبل از میلاد در سن ۷۷ سالگی در آتشکده‌ای در بلخ کشته شده است.<ref>توفیقی، نگاهی به ادیان زنده جهان،‌ ۱۳۷۷ش، ص۵۵.</ref>  
زمان زندگی زرتشت را با اختلاف فراوان گفته‌اند به گونه‌ای که اختلاف میان این تاریخ‌ها ۸۶۰۰ سال است.<ref>فاطمی، «بازه زندگی زرتشت میان ۸۶۰۰ سال اختلاف!»</ref> برخی در مورد اختلاف‌های فراوان در مورد تاریخ حیات زرتشت گفته‌اند: این اشکال، به قدری اهمیت دارد که باورپذیری آموزه‌های این دین را زیر سؤال می‌برد؛ چون هیچ کتاب، سخن و رفتاری را با اطمینان نمی‌توان به جناب زرتشت نسبت داد.<ref>فاطمی، «بازه زندگی زرتشت میان ۸۶۰۰ سال اختلاف!»، ص۸۷.</ref>


بعضی از مستشرقان مانند انکتیل دوپرون، عقیده دارند که [[بلخ]] زادگاه زردتشت بوده است.<ref>معین، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، ۱۳۲۶ش، ص۶۴.</ref> طبری و برخی از مورخان، زرتشت را اهل [[فلسطین]] می‌دانند و می‌گویند از آنجا به [[ایران]] آمده است؛ نظریه‌ای نیز وجود دارد که زرتشت اهل [[آذربایجان (ایران)|آذربایجان]] بوده و از بالای کوهی نزدیک ارومیه تبلیغش را آغاز کرده است و بدین جهت آب دریاچه [[ارومیه]] در کتاب‌های مذهبی زرتشتیان مقدس شمرده شده است.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۷.</ref>
بعضی از مستشرقان مانند انکتیل دوپرون، عقیده دارند که [[بلخ]] زادگاه زردتشت بوده است.<ref>معین، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، ۱۳۲۶ش، ص۶۴.</ref> طبری و برخی از مورخان، زرتشت را اهل [[فلسطین]] می‌دانند و می‌گویند از آنجا به [[ایران]] آمده است؛ نظریه‌ای نیز وجود دارد که زرتشت اهل [[آذربایجان (ایران)|آذربایجان]] بوده و از بالای کوهی نزدیک ارومیه تبلیغش را آغاز کرده است و بدین جهت آب دریاچه [[ارومیه]] در کتاب‌های مذهبی زرتشتیان مقدس شمرده شده است.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۷.</ref>
[[پرونده:نسخه اوستا.jpg|بندانگشتی|یکی از نسخه‌های اوستا]]
[[پرونده:نسخه اوستا.jpg|بندانگشتی|یکی از نسخه‌های اوستا]]


==کتاب‌ آیین زرتشت==
==کتاب آیین زرتشت==
کتاب مقدس زرتشتیان اَوِستا نام دارد؛ به معنای اساس و بنیان. این کتاب در زبان‌های اوستایی، پهلوی و سانسکریت ریشه دارد. ابتدا به صورت شفاهی بوده و پس از [[اسلام]] به شکل مکتوب در آمده است. اوستا پنج بخش دارد.<ref>توفیقی،‌ حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان،‌ ۱۳۷۷ش، ص۵۷.</ref>
کتاب مقدس زرتشتیان اَوِستا نام دارد؛ به معنای اساس و بنیان. این کتاب در زبان‌های اوستایی، پهلوی و سانسکریت ریشه دارد. ابتدا به صورت شفاهی بوده و پس از [[اسلام]] به شکل مکتوب درآمده است. اوستا پنج بخش دارد.<ref>توفیقی، حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان، ۱۳۷۷ش، ص۵۷.</ref>


مورخان بر این عقیده‌اند که [[توحید|توحیدی]] بودن یا [[ثنویت|دوگانه‌پرستی]] زرتشت روشن نیست<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹.</ref>و اوستای موجود، این ابهام را رفع نمی‌کند؛ زیرا بخشی از آن در دوخدایی صراحت دارد و از بخشی دیگر توحید استنباط می‌شود. گفته‌اند اکثر علمای مسلمان، دین زرتشت را در اصل شریعتی توحیدی و زرتشتیان را از [[اهل کتاب]] می‌دانند.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ش، ج۶، ص۲۳۹</ref>[[مرتضی مطهری|مطهری]] متفکر و الاهی دان معاصر در کتاب [[خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب)|خدمات متقابل اسلام]] و ایران بر این عقیده است که زردشتیان مقارن ظهور اسلام و همچنین مانویان و مزدکیان [[ثنویت|ثنوی]] بوده‌اند و این ثنویت را در دوره‌های بعد از طلوع [[اسلام]] نیز حفظ کردند و در دوره اسلام با علمای مسلمین در این زمینه مباحثه می‌کردند و از آن دفاع می‌‏نمودند و تنها در نیم قرن اخیر است {{یاد| چاپ اول کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران ۱۳۴۷هجری شمسی است.مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، صدرا، مقدمه چاپ اول، ص۱۳.}} که زردشتیان ادعای توحید دارند و گذشته خود را یکباره انکار می‌کنند. مطهری تصریح کرده که کنار گذاشتن خرافات از سوی زردشتیان و پرستش خدای یکتا مایه خوشوقتی است ولی تأکید کرده که لازمه خداپرستی، التزام به راستی و درستی و دور افکندن تعصبات است به همین جهت شایسته نیست مردمی که دعوی خداپرستی دارند، تاریخ گذشته خود را بر خلاف آنچه بوده است جلوه دهند. <ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۱۷۶.https://lms.motahari.ir/book-page/67/خدمات%20متقابل%20اسلام%20و%20ایران?page=176
مورخان بر این عقیده‌اند که [[توحید|توحیدی]] بودن یا [[ثنویت|دوگانه‌پرستی]] زرتشت روشن نیست<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹.</ref>و اوستای موجود، این ابهام را رفع نمی‌کند؛ زیرا بخشی از آن در دوخدایی صراحت دارد و از بخشی دیگر توحید استنباط می‌شود. گفته‌اند اکثر علمای مسلمان، دین زرتشت را در اصل شریعتی توحیدی و زرتشتیان را از [[اهل کتاب]] می‌دانند.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ش، ج۶، ص۲۳۹</ref>[[مرتضی مطهری|مطهری]] متفکر و الاهی دان معاصر در کتاب [[خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب)|خدمات متقابل اسلام]] و ایران بر این عقیده است که زردشتیان مقارن ظهور اسلام و همچنین مانویان و مزدکیان [[ثنویت|ثنوی]] بوده‌اند و این ثنویت را در دوره‌های بعد از طلوع [[اسلام]] نیز حفظ کردند و در دوره اسلام با علمای مسلمین در این زمینه مباحثه می‌کردند و از آن دفاع می‌نمودند و تنها در نیم قرن اخیر است {{یاد| چاپ اول کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران ۱۳۴۷هجری شمسی است.مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، صدرا، مقدمه چاپ اول، ص۱۳.}} که زردشتیان ادعای توحید دارند و گذشته خود را یکباره انکار می‌کنند. مطهری تصریح کرده که کنار گذاشتن خرافات از سوی زردشتیان و پرستش خدای یکتا مایه خوشوقتی است ولی تأکید کرده که لازمه خداپرستی، التزام به راستی و درستی و دور افکندن تعصبات است به همین جهت شایسته نیست مردمی که دعوی خداپرستی دارند، تاریخ گذشته خود را بر خلاف آنچه بوده است جلوه دهند. <ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۱۷۶.https://lms.motahari.ir/book-page/67/خدمات%20متقابل%20اسلام%20و%20ایران?page=176
</ref>
</ref>


خط ۶۶: خط ۶۶:
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}
== منابع ==
== منابع ==
*توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، قم،‌ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۶ش.
*توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، قم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۶ش.
*توفیقی،‌ حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان،‌ قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
*توفیقی، حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان، قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
*دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نهم، ۱۳۷۷ش.
*دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نهم، ۱۳۷۷ش.
*سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
*سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
*قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران،‌ دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق.
* فاطمی، سید حسن، «بازه زندگی زرتشت میان ۸۶۰۰ سال اختلاف!»، در دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث، شماره ۴، بهار ۱۳۹۸.
* فاطمی، سید حسن (موحد)، راه راستی، قم، همای غدیر، چاپ اول، ۱۳۹۶ش.
*قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق.


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
templateeditor
۱٬۵۵۹

ویرایش