پرش به محتوا

توحید نظری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
توحید نظری مربوط به عالم شناخت و اندیشه است، یعنی خدا را به یگانگی شناختن، و [[توحید عملی]] یعنی خود را در عمل، یگانه و یک‌جهت و در جهت ذاتِ یگانه ساختن. به عبارت دیگر توحید نظری یعنی شناخت یگانه‌بودن خدا، و توحید عملی یعنی یگانه‌شدن انسان.<ref>مطهری، آشنایی با قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۳۱.</ref> به گفته جوادی آملی توحید عملی مهم تر از توحید نظری است و در همه شئون زندگی بشر جاری است و هر کسی شب و روز با آن سر و کار دارد.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۳ش، ص۲۰۱.</ref>
توحید نظری مربوط به عالم شناخت و اندیشه است، یعنی خدا را به یگانگی شناختن، و [[توحید عملی]] یعنی خود را در عمل، یگانه و یک‌جهت و در جهت ذاتِ یگانه ساختن. به عبارت دیگر توحید نظری یعنی شناخت یگانه‌بودن خدا، و توحید عملی یعنی یگانه‌شدن انسان.<ref>مطهری، آشنایی با قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۳۱.</ref> به گفته جوادی آملی توحید عملی مهم تر از توحید نظری است و در همه شئون زندگی بشر جاری است و هر کسی شب و روز با آن سر و کار دارد.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۳ش، ص۲۰۱.</ref>


توحید عملی لازمه توحید نظری است و توحید نظری، توحید عملی را  در پی خود می‌آورد.<ref>مطهری، خدا در زندگی انسان، ۱۳۹۳ش، ص۱۵-۱۷.</ref> جوادی آملی تصریح می کند که این دو توحید مثل دو بال برای سلوک معنوی انسان هستند.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۳ش، ص۵۱۱.</ref>
توحید عملی لازمه توحید نظری است و توحید نظری، توحید عملی را  در پی خود می‌آورد.<ref>مطهری، خدا در زندگی انسان، ۱۳۹۳ش، ص۱۵-۱۷.</ref> جوادی آملی تصریح می کند که این دو توحید مثل دو بال برای سلوک معنوی انسان هستند.<ref>جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۳ش، ص۵۱۱.</ref> به تصریح خرازی توحید ذاتی مستلزم توحید افعالی و توحید افعالی مستلزم توحید عبادی است که همان توحید عملی است.<ref>خرازی، بدایة المعارف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۷.</ref>


==اقسام توحید نظری==
==اقسام توحید نظری==
عالمانی که تقسیم توحید به نظری و عملی را بیان کرده‌اند، سه قسم از اقسام توحید را مصداق توحید نظری دانسته‌اند: یعنی شناختن خدا به یگانگی در ذات که  همان [[توحید ذاتی]] است، باور به یگانگی ذات و صفات خداوند که به آن [[توحید صفاتی]] گفته می‌شود، و باور به یگانگی خداوند در فاعلیتش که [[توحید افعالی]] است.<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۴۱؛ جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۳ش، ص۲۰۱؛ خرازی، بدایة المعارف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۳-۵۴.</ref> بر همین اساس مطهری آیات ابتدایی [[سوره فاتحه|سوره حمد]] تا [[ایاک نعبد و ایاک نستعین|آیه ایاک نعبد]] را مربوط به توحید نظری و آیات بعدی را بیان توحید عملی دانسته است.<ref>مطهری، آشنایی با قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۳۱.</ref>   
عالمانی که تقسیم توحید به نظری و عملی را بیان کرده‌اند، سه قسم از اقسام توحید را مصداق توحید نظری دانسته‌اند: یعنی شناختن خدا به یگانگی در ذات که  همان [[توحید ذاتی]] است، باور به یگانگی ذات و صفات خداوند که به آن [[توحید صفاتی]] گفته می‌شود، و باور به یگانگی خداوند در فاعلیتش که [[توحید افعالی]] است.<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۴۱؛ جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۳ش، ص۲۰۱؛ خرازی، بدایة المعارف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۳-۵۴.</ref> بر همین اساس مطهری آیات ابتدایی [[سوره فاتحه|سوره حمد]] تا [[ایاک نعبد و ایاک نستعین|آیه ایاک نعبد]] را مربوط به توحید نظری و آیات بعدی را بیان توحید عملی دانسته است.<ref>مطهری، آشنایی با قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۳۱.</ref>
 
شرک نظری در مقابل توحید نظری قرار دارد<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۶۵.</ref> و مشرک کسی است که هر یک از مراتب توحید نظری مثل توحید ذاتی یا صفاتی یا افعالی را قبول نداشته باشد. مثل کسی که قائل به دو واجب الوجود باشد<ref>مطهری، جامعه و تاریخ در قرآن، ۱۳۹۶ش، ص۲۳۲.</ref> یا کسی که معتقد باشد خداوند جهان را آفریده است ولی در اداره آن نقشی ندارد و مخلوقات هستند که جهان را می‌گردانند.<ref>مطهری، جامعه و تاریخ در قرآن، ۱۳۹۶ش، ص۲۳۳.</ref> مراتب شرک نظری را در قالب شرک ذاتی،<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۵۹.</ref>  شرک در خالقیت،<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۶۴.</ref> و شرک صفاتی<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۶۴.</ref> دسته‌بندی کرده‌اند.  


==پانویس==
==پانویس==
خط ۲۵: خط ۲۷:
*فضل‌الله، سید محمدحسین، من وحی القرآن، دار الملاک، بیروت، ۱۴۱۹ق.
*فضل‌الله، سید محمدحسین، من وحی القرآن، دار الملاک، بیروت، ۱۴۱۹ق.
*مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، جلد۲، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۸۹ش.
*مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، جلد۲، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۸۹ش.
*مطهری، مرتضی، جامعه و تاریخ در قرآن، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۹۶ش.
*مطهری، مرتضی، جهان‌بینی توحیدی، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۸۹ش.
*مطهری، مرتضی، جهان‌بینی توحیدی، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۸۹ش.
*مطهری، مرتضی، خدا در زندگی انسان، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۹۳ش.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰

ویرایش