عذاب ابدی: تفاوت میان نسخه‌ها

در باب خلود در جهنم روایات فراوانی ذکر شده است. به تعبیر طباطبایی روایات رسیده از اهل‌بیت دربارهٔ اصل خلود عذاب به حد [[خبر مستفیض |استفاضه]] رسیده است.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۱۲.</ref> در برخی روایات، خلود در آتش و عذاب دائم، مختص کافران و اهل انکار و شرک دانسته شده است، از جمله در حدیثی از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی بن جعفر]] نقل شده که خداوند جز اهل کفر و شرک، کسی را در آتش مُخلَّد(جاودانه) نمی‌کند و در ادامه از پیامبر نقل کرده که شفاعت من شامل کسانی از امتم که مرتکب [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] شده‌اند، خواهد شد.<ref>ابن‌بابویه، ص۴۰۷-۴۰۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۳۴، ۳۵۱؛ برای آگاهی از احادیث دیگر با این مضمون: مجلسی، بحارالانوار، ج۸، ص۳۵۵ - ۳۵۸-۳۵۹. </ref>

اکثر متکلمان مسلمان از مذاهب مختلف معتقد به خلود [[کفر|کافران]] در [[جهنم]] بوده‌اند.<ref>برای نمونه: علامه حلی، ص۵۶۱؛ تفتازانی، ج۵، ص۱۳۴، جرجانی، ج۸، ص۳۰۷؛ فاضل مقداد، ص۴۴۱؛ لاهیجی، ج۲، ص۴۲۰</ref> اما درباره خلود شخص [[فاسق]]، و به تعبیر دیگر، مؤمن مرتکب [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] که بدون [[توبه]] از دنیا رفته، بیشترین اختلاف وجود دارد.<ref>فرج الله عبدالباری، ص۳۰۶</ref>

[[خوارج]] معتقد بودند مرتکب کبیره کافر است و همیشه در آتش می‌ماند.<ref>. اشعری، ۱۴۰۰، ص۴۷۴؛ شهرستانی، ج۱، ص۱۷۰، ۱۸۶ </ref> در مقابل، [[معتزله]] بر آن بودند که هر فرد مسلمان که مرتکب کبیره و [[فاسق]] شده، نه کافر است و نه مؤمن، بلکه جایگاه او [[منزلة بین المنزلتین]] است؛ گرچه اکثر آنان<ref>بغدادی، کتاب اصول الدین، ص۲۴۲</ref> همانند خوارج معتقد بودند چنین کسی تا ابد در آتش خواهد ماند.<ref>اشعری، ۱۴۰۰، ص۴۷۴؛ بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۱۱۵، ۱۱۸-۱۱۹؛ نیز: قاضی عبدالجبار بن احمد، ص۶۵۰</ref>

معتزله به آیات [[آیه ۱۴ سوره نساء|آیات ۱۴ سوره نساء]] و [[آیه ۲۳ سوره جن|۲۳ سوره جن]] استناد کرده‌اند که از عذاب ابدی «عاصیان» خبر داده که هم شامل [[فاسق]] می‌شود هم کافر.<ref>قاضی عبدالجبار بن احمد، ص۶۵۷-۶۴۸، ۶۶۰</ref>

* شیخ صدوق، محمد بن علی، التوحید، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۶ق،