پرش به محتوا

تابعین: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۱: خط ۲۱:


== طبقات تابعین ==
== طبقات تابعین ==
تابعین طبقاتی دارند، برخی مانند ابن حبّان (محمدبن احمد بستی . در گذشت ۳۵۴ق.)  همه تابعین را به اعتبار آنکه در ملاقات با [[صحابه]] مشترک اند، یک طبقه دانسته‌اند.<ref> ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث،‌۱۴۰۳ق، ص۵۴۲.</ref> مسلم تابعین را در سه طبقه و [[محمدبن سعد]] آنها را در چهار طبقه گروه‌بندی کرده است.<ref> ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث،‌۱۴۰۳ق، ص۵۴۲.</ref> البته ابن سعد طبقه‌بندی دیگری نیز ارائه کرده است که در آن، ملاک هر طبقه را شهر و موطن قرار داده است، مانند تابعین بصری و تابعین مدنی و تابعین کوفی.<ref> ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث،‌۱۴۰۳ق، ص۵۴۷. </ref>
تابعین طبقاتی دارند، برخی مانند ابن حبّان (محمدبن احمد بستی . در گذشت ۳۵۴ق.)  همه تابعین را به اعتبار آنکه در ملاقات با [[صحابه]] مشترک‌اند، یک طبقه دانسته‌اند.<ref> ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث،‌۱۴۰۳ق، ص۵۴۲.</ref> مسلم تابعین را در سه طبقه و [[محمدبن سعد]] آنها را در چهار طبقه گروه‌بندی کرده است.<ref> ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث،‌۱۴۰۳ق، ص۵۴۲.</ref> البته ابن سعد طبقه‌بندی دیگری نیز ارائه کرده است که در آن، ملاک هر طبقه را شهر و موطن قرار داده است، مانند تابعین بصری و تابعین مدنی و تابعین کوفی.<ref> ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث،‌۱۴۰۳ق، ص۵۴۷. </ref>


=== دیدگاه حاکم نیشابوری ===
=== دیدگاه حاکم نیشابوری ===
خط ۲۸: خط ۲۸:
اکثر علمای حدیث سخن حاکم نیشابوری را رد کرده‌اند، به این دلیل که در بین نامبردگان کسی جز [[قیس بن ابی حازم]] از همه اصحاب ده گانه روایت نکرده است؛<ref> نووی، ارشاد طلاب الحقایق الی معرفة سنن خیر الخلائق، ۱۴۱۱ق ،ص۲۰۰؛ طیبی، الخلاصة فی اصول الحدیث، ۱۳۹۱ق، ص۱۲۷؛ ابن کثیر، اختصار علوم الحدیث، ۱۴۰۹ق،ص۱۳۲ـ۱۳۳؛ سخاوی، فتح المغیث شرح الفیة الحدیث، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۲۵ـ۱۲۶.</ref> چنانکه [[سعید بن مسیب]] که در زمان خلافت [[عمر بن خطاب|عمر]] به دنیا آمد، ظاهراً فقط از [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد بن ابی وقاص]] روایت کرده است.<ref> ابن صلاح، مقدمة ابن الصّلاح فی علوم الحدیث، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۰؛ ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث ۱۴۰۳ق، ص۵۴۳.</ref>
اکثر علمای حدیث سخن حاکم نیشابوری را رد کرده‌اند، به این دلیل که در بین نامبردگان کسی جز [[قیس بن ابی حازم]] از همه اصحاب ده گانه روایت نکرده است؛<ref> نووی، ارشاد طلاب الحقایق الی معرفة سنن خیر الخلائق، ۱۴۱۱ق ،ص۲۰۰؛ طیبی، الخلاصة فی اصول الحدیث، ۱۳۹۱ق، ص۱۲۷؛ ابن کثیر، اختصار علوم الحدیث، ۱۴۰۹ق،ص۱۳۲ـ۱۳۳؛ سخاوی، فتح المغیث شرح الفیة الحدیث، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۲۵ـ۱۲۶.</ref> چنانکه [[سعید بن مسیب]] که در زمان خلافت [[عمر بن خطاب|عمر]] به دنیا آمد، ظاهراً فقط از [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد بن ابی وقاص]] روایت کرده است.<ref> ابن صلاح، مقدمة ابن الصّلاح فی علوم الحدیث، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۰؛ ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث ۱۴۰۳ق، ص۵۴۳.</ref>


حاکم نیشابوری از طبقات دوم و سوم تابعین نیز عده‌ای را معرفی کرده است، اما بدون ذکر طبقات دیگر می‌گوید که آخرین طبقه تابعین کسانی هستند که امثال [[انس بن مالک|اَنَس بن مالک]]، [[عبدالله بن ابی اوفی|عبداللّه بن أبی أوفی]]، [[سائب بن یزید]]، [[عبدالله بن حارث بن جزء|عبداللّه بن حارث بن جَزء]] و [[ابوامامه باهلی]] را ملاقات کرده‌اند، <ref> حاکم نیشابوری، معرفة علوم الحدیث، ۱۳۵۶ق، ص۵۳؛ ابوشهبه،   الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث ۱۴۰۳ق، ص۵۴۷.</ref> و این عده کهنسال‌ترین اصحاب رسول خدا(ص) بوده‌اند.
حاکم نیشابوری از طبقات دوم و سوم تابعین نیز عده‌ای را معرفی کرده است، اما بدون ذکر طبقات دیگر می‌گوید که آخرین طبقه تابعین کسانی هستند که امثال [[انس بن مالک|اَنَس بن مالک]]، [[عبدالله بن ابی اوفی|عبداللّه بن أبی أوفی]]، [[سائب بن یزید]]، [[عبدالله بن حارث بن جزء|عبداللّه بن حارث بن جَزء]] و [[ابوامامه باهلی]] را ملاقات کرده‌اند، <ref> حاکم نیشابوری، معرفة علوم الحدیث، ۱۳۵۶ق، ص۵۳؛ ابوشهبه، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث ۱۴۰۳ق، ص۵۴۷.</ref> و این عده کهنسال‌ترین اصحاب رسول خدا(ص) بوده‌اند.


=== دیدگاه دیگر ===
=== دیدگاه دیگر ===
به عقیده برخی از محققان، تابعین را به «کبار و متوسطین و صغار» نیز می‌توان طبقه بندی کرد. طبقه کبار از بزرگان صحابه روایت نقل کرده‌اند، متوسطین علاوه بر درک صحابه، راوی برخی از بزرگان تابعین نیز بوده‌اند و صغار راویان صحابه خردسال بوده‌اند که معمولاً تاریخ وفاتشان متأخر از دیگر اصحاب است.<ref> عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، ۱۴۱۲ق، ص۱۴۸.</ref>
به عقیده برخی از محققان، تابعین را به «کِبار و متوسطین و صِغار» نیز می‌توان طبقه بندی کرد. طبقه کبار از بزرگان صحابه روایت نقل کرده‌اند، متوسطین علاوه بر درک صحابه، راوی برخی از بزرگان تابعین نیز بوده‌اند و صغار راویان صحابه خردسال بوده‌اند که معمولاً تاریخ وفاتشان متأخر از دیگر اصحاب است.<ref> عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، ۱۴۱۲ق، ص۱۴۸.</ref>


در بحث از تابعین، ‌گاه طبقه‌ای از راویان در ردیف تابعین قلمداد شده‌اند بی‌آنکه شنیدن حدیث آنان از صحابه ثابت شده باشد، مانند [[ابراهیم بن سوید نخعی|ابراهیم بن سُوَید نَخَعی]].‌گاه نیز طبقه‌ای که در شمار تابعین اند، به اشتباه در طبقه اتباعِ تابعین ذکر شده‌اند، مانند [[عبدالله بن ذکوان|ابوالزَّناد عبدالله بن ذکوان]].<ref> حاکم نیشابوری، معرفة علوم الحدیث، ۱۳۵۶ق، ص۵۷؛ ابن صلاح،  مقدمة ابن الصّلاح فی علوم الحدیث، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۲؛ نووی، ارشاد طلاب الحقایق الی معرفة سنن خیر الخلائق، ۱۴۱۱ق ، ص۲۰۱؛ فصیح هروی، جواهرالاصول فی علم احادیث الرسول، ۱۳۷۳ق، ص۱۰۷.</ref>
در بحث از تابعین، ‌گاه طبقه‌ای از راویان در ردیف تابعین قلمداد شده‌اند بی‌آنکه شنیدن حدیث آنان از صحابه ثابت شده باشد، مانند [[ابراهیم بن سوید نخعی|ابراهیم بن سُوَید نَخَعی]].‌گاه نیز طبقه‌ای که در شمار تابعین‌اند، به اشتباه در طبقه اتباعِ تابعین ذکر شده‌اند، مانند [[عبدالله بن ذکوان|ابوالزَّناد عبدالله بن ذکوان]].<ref> حاکم نیشابوری، معرفة علوم الحدیث، ۱۳۵۶ق، ص۵۷؛ ابن صلاح،  مقدمة ابن الصّلاح فی علوم الحدیث، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۲؛ نووی، ارشاد طلاب الحقایق الی معرفة سنن خیر الخلائق، ۱۴۱۱ق ، ص۲۰۱؛ فصیح هروی، جواهرالاصول فی علم احادیث الرسول، ۱۳۷۳ق، ص۱۰۷.</ref>


== فضیلت تابعین نزد اهل سنّت ==
== فضیلت تابعین نزد اهل سنّت ==
۱۷٬۳۳۱

ویرایش