سربازی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[سید حسن مدرس]] (شهادت: [[سال ۱۳۱۶ هجری شمسی|۱۳۱۶ش]]) از کسانی دانسته شده که با استدلال فقهی در حمایت از قانون خدمت سربازیِ الزامی، آن را برگرفته از شریعت اسلام معرفی کرد.<ref>احمدی، خدمت وظیفه عمومی از منظر حقوق ایران، فقه امامیه و اسناد حقوق بشر، ۱۳۹۸ش، ص۷۸.</ref> مستند وی، حکم وجوب [[جهاد]] در اسلام بود. او نظام وظیفه عمومی را مقدمه‌ای جهت انجام [[فریضه]] جهاد و سبب استقلال و اقتدار کشور می‌دانست.<ref>احمدی، خدمت وظیفه عمومی از منظر حقوق ایران، فقه امامیه و اسناد حقوق بشر، ۱۳۹۸ش، ص۷۸.</ref> در پاسخ گفته شده، با توجه به [[واجب کفایی|وجوب کفاییِ]] جهاد، اجبار همهٔ افراد به اصل جهاد به آسانی قابل پذیرش نیست، چه رسد به مقدمهٔ آن.<ref>راجی و احمدی، «مواضع فقها در قبال تصویب و اجرای قانون خدمت نظام اجباری»، ص۵۲۲.</ref> برخی کارشناسان نیز معتقدند، سربازان غیرحرفه‌ای، کارآمدیِ لازم در جنگ‌های نوین را ندارند و در شرایط حاضر، به این همه سرباز نیازی نیست.<ref>حلیمی جلودار و پاتیار، «خدمت سربازی حرفه‌ای از منظر قرآن و نهج البلاغه»، ص۱۷۴؛ صنعتی، «بررسی میزان انطباق خدمت سربازی با شرع و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، ص۲۵۶.</ref>

==نقش دوره سربازی در بهبود شخصیت افراد==

به نوشتهٔ پژوهشگران، در [[ایران]] اولین تلاش‌ها برای سربازگیری عمومی در زمان پادشاهی [[فتحعلی شاه قاجار]] توسط ولیعهدش عباس‌میرزا صورت گرفت.<ref>راجی و احمدی، «مواضع فقها در قبال تصویب و اجرای قانون خدمت نظام اجباری»، ص۵۱۸.</ref> پس از او، [[امیرکبیر|میرزا تقی خان امیرکبیر]] صدر اعظم [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصرالدین شاه]] بود که نظام اجباری سربازگیری را به صورت جدی دنبال کرد.<ref>راجی و احمدی، «مواضع فقها در قبال تصویب و اجرای قانون خدمت نظام اجباری»، ص۵۱۸.</ref> [[رضاشاه|رضاخان]] نیز در سال [[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی|۱۳۰۰ش]] نیروهای ژاندارمری را بر اساس نظام سربازی اجباری تشکیل داد و مجلس پنجم شورای ملی در سال [[سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|۱۳۰۴ش]]، قانونی تصویب کرد که کلیه مردان ایرانی از سن ۲۱ سالگی موظّف به خدمت سربازی هستند.<ref>ایمانی و قاسمی، «سیاست گذاری خدمت سربازی و فرایند ملت سازی در ایران»، ص۴۱.</ref> بعد از [[انقلاب اسلامی ایران]]، قانون سابق راجع به سربازی به قوّت خود باقی ماند، تا اینکه به لحاظ ضرورت‌های [[جنگ تحمیلی|جنگ تحمیلی ایران و عراق]]، قانون خدمت وظیفه عمومی در سال [[سال ۱۳۶۳ هجری شمسی|۱۳۶۳ش]] تصویب و جایگزین قانون قبلی گردید.<ref>حلیمی جلودار و پاتیار، «خدمت سربازی حرفه‌ای از منظر قرآن و نهج البلاغه»، ص۱۷۶.</ref>

گفته شده در آغازِ نظام سربازگیری در ایران، عالمان دینی به جهت استقلال کشور، دفاع در برابر تجاوزات بیگانگان و جلوگیری از ناامنی، از آن حمایت کردند.<ref>ملائی توانی و سهیلی، «اندیشه تشکیل ارتش ملی در نخستین دوره مجلس شورای ملی»، ص۲۲۳.</ref> حتی تصویب قانون خدمت سربازی اجباری، با حمایت فقیهی همچون شهید مدرّس انجام شد و سایر عالمان حاضر در مجلس شورای ملی نیز، با لایحه مذکور مخالفتی نکردند.<ref>راجی و احمدی، «مواضع فقها در قبال تصویب و اجرای قانون خدمت نظام اجباری»، ص۵۲۲.</ref>