پرش به محتوا

غزوه خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۸: خط ۶۸:
طبق پاره‌ای روایات، [[محمد بن مسلمه]] با اجازه پیامبر مرحب را در مبارزه تن به تن با شمشیر کشت<ref>. ابن هشام، ج ۳، ص ۳۴۸؛ خلیفه بن خیاط، ص ۳۸</ref> یا او را به شدت زخمی کرد و حضرت علی (ع) کار او را تمام کرد. <ref>واقدی، ج ۲، ص ۶۵۵-۶۵۶</ref>، اما روایات متعددی حکایت از آن دارند که حضرت علی (ع) مرحب را در مبارزه تن به تن از پای درآورد و این ضربه چنان کارساز بود که پس از آن قلعه فتح شد.<ref> احمد بن حنبل، ج ۴، ص ۵۲؛ مسلم بن حجاج، ج ۵، ص ۱۹۴-۱۹۵؛ طبری، تاریخ، ج ۳، ص ۱۲-۱۳؛ مفید، ج ۲، ص ۱۲-۱۳؛ مفید، ج ۲، ص ۱۲۶-۱۲۷؛ صالحی شامی، ج ۵، ص ۱۲۶-۱۲۷</ref> برخی از مورخان برجسته [[اهل سنت]]، مطلب اخیر را صحیح دانسته‌اند. <ref>نور الدین حلبی، ج ۳، ص ۵۵</ref><blockquote>'''فتح قلعه قموص'''</blockquote>طبق روایتی دیگر، بزرگ‌ترین، شدیدترین و استوارترین قلعه خیبر، قموص بود و پیامبر پرچم فتح آن را به حضرت علی (ع) داد و علی (ع) با قتل مرحب که این قلعه به نام او نیز خوانده می‌شد، این قلعه را فتح کرد. <ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۵۶؛ بکری، ج ۲، ص ۵۲۲</ref>
طبق پاره‌ای روایات، [[محمد بن مسلمه]] با اجازه پیامبر مرحب را در مبارزه تن به تن با شمشیر کشت<ref>. ابن هشام، ج ۳، ص ۳۴۸؛ خلیفه بن خیاط، ص ۳۸</ref> یا او را به شدت زخمی کرد و حضرت علی (ع) کار او را تمام کرد. <ref>واقدی، ج ۲، ص ۶۵۵-۶۵۶</ref>، اما روایات متعددی حکایت از آن دارند که حضرت علی (ع) مرحب را در مبارزه تن به تن از پای درآورد و این ضربه چنان کارساز بود که پس از آن قلعه فتح شد.<ref> احمد بن حنبل، ج ۴، ص ۵۲؛ مسلم بن حجاج، ج ۵، ص ۱۹۴-۱۹۵؛ طبری، تاریخ، ج ۳، ص ۱۲-۱۳؛ مفید، ج ۲، ص ۱۲-۱۳؛ مفید، ج ۲، ص ۱۲۶-۱۲۷؛ صالحی شامی، ج ۵، ص ۱۲۶-۱۲۷</ref> برخی از مورخان برجسته [[اهل سنت]]، مطلب اخیر را صحیح دانسته‌اند. <ref>نور الدین حلبی، ج ۳، ص ۵۵</ref><blockquote>'''فتح قلعه قموص'''</blockquote>طبق روایتی دیگر، بزرگ‌ترین، شدیدترین و استوارترین قلعه خیبر، قموص بود و پیامبر پرچم فتح آن را به حضرت علی (ع) داد و علی (ع) با قتل مرحب که این قلعه به نام او نیز خوانده می‌شد، این قلعه را فتح کرد. <ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۵۶؛ بکری، ج ۲، ص ۵۲۲</ref>


به روایت [[ابورافع]]، کنار در قلعه مردی ضربه‌ای به حضرت علی (ع) زد. سپر از دست ایشان افتاد و ناگزیر دری را که نزدیک قلعه بود، سپر خود قرار داد و پیوسته با آن جنگید تا آنکه خداوند قلعه را به دست او گشود و مژده فتح (قلعه مرحب) را برای پیامبر فرستاد. <ref>واقدی، ج ۲، ص ۶۵۵؛ ابن هشام، ج ۳، ص ۳۴۹-۳۵۰؛ مقدسی، ص ۸۳</ref> به روایتی، مرد یهودی مذکور همان مرحب بوده است. <ref>مقریزی، ج ۱، ص ۳۱۰ </ref>گفته شده است پس از آن، چهل یا هفتاد تن توانستند آن در را بردارند<ref>. مفید، ج ۲، ص ۱۲۸-۱۲۹؛ بیهقی، ج ۴، ص ۲۱۲؛ ابن شهر آشوب، ج ۲، ص ۷۸، ۱۲۵-۱۲۸؛ عاملی، ج ۱۸، ص ۷-۲۷</ref>
به روایت [[ابورافع]]، کنار در قلعه مردی ضربه‌ای به حضرت علی (ع) زد. سپر از دست ایشان افتاد و ناگزیر دری را که نزدیک قلعه بود، سپر خود قرار داد و پیوسته با آن جنگید تا آنکه خداوند قلعه را به دست او گشود و مژده فتح (قلعه مرحب) را برای پیامبر فرستاد. <ref>واقدی، ج ۲، ص ۶۵۵؛ ابن هشام، ج ۳، ص ۳۴۹-۳۵۰؛ مقدسی، ص ۸۳</ref> به روایتی، مرد یهودی مذکور همان مرحب بوده است. <ref>مقریزی، ج ۱، ص ۳۱۰ </ref>گفته شده است پس از آن، چهل یا هفتاد تن توانستند آن در را بردارند<ref>. مفید، ج ۲، ص ۱۲۸-۱۲۹؛ بیهقی، ج ۴، ص ۲۱۲؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج ۲، ص ۷۸، ۱۲۵-۱۲۸؛ عاملی، ج ۱۸، ص ۷-۲۷</ref>
فتح سرنوشت ساز خیبر به دست علی علیه السلام از فضائل و مناقب آن حضرت به شمار می‌رود که راویان بر آن اتفاق دارند. <ref>ابن بابویه، ج ۲، ص ۳۶۹؛ مفید، ج ۱، ص ۱۲۴؛ عاملی، ج ۱۸، ص ۲۹-۳۴ </ref>پس از قتل این شجاعان یهود و شماری دیگر از آنان که همگی در قلعه ناعم بودند، فتح کامل خیبر آسان شد<ref>. واقدی، ج ۲، ص ۶۵۴، ۶۵۷-۶۵۸</ref><blockquote>'''محاصره و فتح قلعه نطاة'''</blockquote>دژ صعب بن معاذ نیز در نطاة قرار داشت و در آن آذوقه و چهارپایان و کالا و پانصد جنگجو بود. مسلمانان ده روز قلعه نطاة را در محاصره داشتند و می‌جنگیدند. وقتی آنان به ویژه بنی اسلم از گرسنگی درمانده شدند، پیامبر دعا کرد که خداوند بزرگ‌ترین دژ را که ثروتمندترین و پرمایه‌ترین قلعه‌هاست، بر آنان بگشاید. به دنبال آن، دژ صعب بن معاذ پس از دو روز جنگ شدید، صبح روز سوم به یاری خدا گشوده شد و یهودیان دژهای ناعم، نطاة و صعب بن معاذ را ترک کردند و به قلعه الزبیر که استوار و مرتفع بود، گریختند<ref>همان، ج ۲، ص ۶۶۲؛ ابن هشام، ج ۳، ص ۳۴۵-۳۴۶</ref> این قلعه نیز سه روز در محاصره بود تا آنکه مردی یهودی نزد پیامبر رفت و امان گرفت و به راهنمایی وی و پس از نبردی سخت، مسلمانان این دژ را، که آخرین دژ نطاة بود، فتح کردند. <ref>واقدی، ج ۲، ص ۶۶۶-۶۶۷</ref><blockquote>'''آسودگی خاطر مسلمانان و تغییر اردوگاه'''</blockquote>اهالی نطاة شجاع‌ترین یهودیان خیبر بودند و پس از فراغت از فتح این قلعه، خاطر پیامبر ازجنگ و شبیخون یهودیان آسوده شد و دستور داد اردوگاهش را از رجیع به جایگاه پیشین یعنی منزله منتقل کنند. آنگاه به سوی قلعه شِقّ که دارای چند دژ بود حرکت کرد و پس از جنگی سخت، مسلمانان ابتدا دژ سُمران و سپس دژ نزار را فتح کردند و اهالی آنجا را [[اسیر]] کردند<ref>. همان، ج ۲، ص ۶۴۸، ۶۶۸</ref>
فتح سرنوشت ساز خیبر به دست علی علیه السلام از فضائل و مناقب آن حضرت به شمار می‌رود که راویان بر آن اتفاق دارند. <ref>ابن بابویه، ج ۲، ص ۳۶۹؛ مفید، ج ۱، ص ۱۲۴؛ عاملی، ج ۱۸، ص ۲۹-۳۴ </ref>پس از قتل این شجاعان یهود و شماری دیگر از آنان که همگی در قلعه ناعِم بودند، فتح کامل خیبر آسان شد<ref>. واقدی، ج ۲، ص ۶۵۴، ۶۵۷-۶۵۸</ref><blockquote>'''محاصره و فتح قلعه نطاة'''</blockquote>دژ صعب بن معاذ نیز در نطاة قرار داشت و در آن آذوقه و چهارپایان و کالا و پانصد جنگجو بود. مسلمانان ده روز قلعه نطاة را در محاصره داشتند و می‌جنگیدند. وقتی آنان به ویژه بنی اسلم از گرسنگی درمانده شدند، پیامبر دعا کرد که خداوند بزرگ‌ترین دژ را که ثروتمندترین و پرمایه‌ترین قلعه‌هاست، بر آنان بگشاید. به دنبال آن، دژ صعب بن معاذ پس از دو روز جنگ شدید، صبح روز سوم به یاری خدا گشوده شد و یهودیان دژهای ناعم، نطاة و صعب بن معاذ را ترک کردند و به قلعه الزبیر که استوار و مرتفع بود، گریختند<ref>همان، ج ۲، ص ۶۶۲؛ ابن هشام، ج ۳، ص ۳۴۵-۳۴۶</ref> این قلعه نیز سه روز در محاصره بود تا آنکه مردی یهودی نزد پیامبر رفت و امان گرفت و به راهنمایی وی و پس از نبردی سخت، مسلمانان این دژ را، که آخرین دژ نطاة بود، فتح کردند. <ref>واقدی، ج ۲، ص ۶۶۶-۶۶۷</ref><blockquote>'''آسودگی خاطر مسلمانان و تغییر اردوگاه'''</blockquote>اهالی نطاة شجاع‌ترین یهودیان خیبر بودند و پس از فراغت از فتح این قلعه، خاطر پیامبر ازجنگ و شبیخون یهودیان آسوده شد و دستور داد اردوگاهش را از رجیع به جایگاه پیشین یعنی منزله منتقل کنند. آنگاه به سوی قلعه شِقّ که دارای چند دژ بود حرکت کرد و پس از جنگی سخت، مسلمانان ابتدا دژ سُمران و سپس دژ نزار را فتح کردند و اهالی آنجا را [[اسیر]] کردند<ref>. همان، ج ۲، ص ۶۴۸، ۶۶۸</ref>


===تقاضای صلح از جانب یهودیان===
===تقاضای صلح از جانب یهودیان===
۱۶٬۸۹۰

ویرایش