پرش به محتوا

ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ نوامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
'''عمرو بن هشام بن مغیرة مخزومی''' مشهور به '''ابوجهل''' (درگذشته [[سال ۲ هجری قمری|۲ق]]) از مخالفان [[پیامبر(ص)]] و [[اسلام]] در مکه. تلاش برای قطع رابطه [[قریش]] با [[بنی‌هاشم]]، جلوگیری از حمایت [[ابولهب]] از [[پیامبر (ص)]] و طراحی نقشه قتل پیامبر(ص) از اقدامات او علیه اسلام و مسلمانان بود. وی در [[جنگ بدر]] در سپاه مشرکان کشته شد.
'''عمرو بن هشام بن مغیرة مخزومی''' مشهور به '''ابوجهل''' (درگذشته [[سال ۲ هجری قمری|۲ق]]) از مخالفان [[پیامبر(ص)]] و [[اسلام]] در مکه. تلاش برای قطع رابطه [[قریش]] با [[بنی‌هاشم]]، جلوگیری از حمایت [[ابولهب]] از [[پیامبر (ص)]] و طراحی نقشه قتل پیامبر(ص) از اقدامات او علیه اسلام و مسلمانان بود. وی در [[جنگ بدر]] در سپاه مشرکان کشته شد.


==معرفی==
==نسب، کنیه و لقب==
عمرو بن هشام بن مغیره از مخالفان پیامبر(ص) بود. پدرش هشام بن مغیره از تیره [[بنی‌مخزوم]] بود و قریش مرگ او را مبدا تاریخ خود قرار داده بودند.<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۱۳۹.</ref> مادرش اسماء دختر مخربة بن جندل حنظلی از [[بنی‌تمیم]] بود.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دارالمعرفه، ج۱، ص۶۲۳.</ref> از این رو او ابن‌حنظلیه نیز نامیده شده است.<ref> نگاه کنید به بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۹۱.</ref>  
عمرو بن هشام بن مغیره از مخالفان پیامبر(ص) بود. پدرش هشام بن مغیره از تیره [[بنی‌مخزوم]] بود و قریش مرگ او را مبدا تاریخ خود قرار داده بودند.<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۱۳۹.</ref> مادرش اسماء دختر مخربة بن جندل حنظلی از [[بنی‌تمیم]] بود.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دارالمعرفه، ج۱، ص۶۲۳.</ref> از این رو او ابن‌حنظلیه نیز نامیده شده است.<ref> نگاه کنید به بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۲۹۱.</ref>  


خط ۵۹: خط ۵۹:


== مخالفت با اسلام(ص)==
== مخالفت با اسلام(ص)==
با آغاز رسالت [[حضرت محمد(ص)]]، ابوجهل به اقدامات بسیاری برای جلوگیری از اشاعه [[اسلام]] دست زد. برخی اعمال او،‌ [[شان نزول]] بعضی آیات قرآنی دانسته شده است.<ref> طوسی، التبیان، ج۱، ص۵۹ و ج۹، ص۲۳۹؛  زمخشری، الکشاف، ج۱، ص۴۷ و ج۲، ص۲۰۸.</ref>
ابوجهل به اقدامات بسیاری برای جلوگیری از اشاعه [[اسلام]] دست زد. برخی اعمال او،‌ [[شان نزول]] بعضی آیات قرآنی دانسته شده است.<ref> طوسی، التبیان، ج۱، ص۵۹ و ج۹، ص۲۳۹؛  زمخشری، الکشاف، ج۱، ص۴۷ و ج۲، ص۲۰۸.</ref>


===دشمنی با رسول خدا(ص)===
===دشمنی با رسول خدا(ص)===
مهم‌ترین اقدامات ابوجهل بر ضد پیامبر(ص) عبارتند از:
مهم‌ترین اقدامات ابوجهل بر ضد پیامبر(ص) عبارتند از:
#تلاش در قطع رابطه قریش با بنی‌هاشم که به شکست انجامید.<ref>ابن‌اسحاق، السیر و المغازی، ص۱۶۱ـ۱۶۶؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۳۵۳ـ۳۵۴.</ref>
#تلاش در قطع رابطه قریش با بنی‌هاشم که به شکست انجامید.<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۳۵۳ـ۳۵۴.</ref>
#جلوگیری از حمایت [[ابولهب]] عموی پیامبر از او پس از مرگ [[ابوطالب]].<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۱۱؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ج۱، ص۲۵۳.</ref>
#جلوگیری از حمایت [[ابولهب]] عموی پیامبر از او پس از مرگ [[ابوطالب]].<ref> حلبی، السیرة الحلبیة، ج۱، ص۲۵۳.</ref>
#طراحی نقشه قتل پیامبر(ص) با مشارکت طوایف مختلف؛ به گزارش ابن هشام، به پیشنهاد ابوجهل قرار شد در قتل پیامبر همه قبایل مشارکت کنند چراکه در این صورت بنی‌هاشم نمی‌توانند با همه قبایل درگیر جنگ شوند و به خون‌بهای او رضایت می‌دهند. از این رو در لیلة‌المبیبت برای عملی کردن نقشه قتل پیامبر از هر قبیله یک نفر حاضر شد. ابوجهل نیز در میان حاضران بود و آنان را تشویق می‌کرد اما با خروج پیامبر و خوابیدن امام علی(ع) در جای او این نقشه عملی نشد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، دار المعرفه، ج۱، ص۴۸۲-۴۸۳.</ref>
#طراحی نقشه قتل پیامبر(ص) با مشارکت طوایف مختلف؛ به گزارش ابن هشام، به پیشنهاد ابوجهل قرار شد در قتل پیامبر همه قبایل مشارکت کنند چراکه در این صورت بنی‌هاشم نمی‌توانند با همه قبایل درگیر جنگ شوند و به خون‌بهای او رضایت می‌دهند. از این رو در لیلة‌المبیبت برای عملی کردن نقشه قتل پیامبر از هر قبیله یک نفر حاضر شد. ابوجهل نیز در میان حاضران بود و آنان را تشویق می‌کرد اما با خروج پیامبر و خوابیدن امام علی(ع) در جای او این نقشه عملی نشد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، دار المعرفه، ج۱، ص۴۸۲-۴۸۳.</ref>


===دشمنی با مسلمانان===
===دشمنی با مسلمانان===
ابوجهل مسلمانان را آزار و اذیت می‌کرد و مانع از پیوستن قریش به اسلام می‌شد.<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۳۲۰؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۶۴؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۸.</ref> عیاش بن ابی‌ربیعه برادر مادری او پس از قبول اسلام برای پیوستن به [[مهاجران]] عازم [[مدینه]] شد، ابوجهل او را از [[قبا|قُبا]] به مکه بازگرداند و زندانی کرد.<ref>ابن‌اسحاق، السیر و المغازی، ص۱۷۶؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۱۲۹.</ref>
ابوجهل مسلمانان را آزار و اذیت می‌کرد و مانع از پیوستن قریشیان به اسلام می‌شد.<ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۳۲۰؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۸.</ref> او عیاش بن ابی‌ربیعه برادر مادری‌اش که برای پیوستن به [[مهاجران]] عازم [[مدینه]] شده بود را از قبا به مکه بازگرداند و زندانی کرد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۶.</ref> همچنین [[یاسر]] و [[سمیه]] را به دلیل پذیرش اسلام شکنجه می‌داد تا از آن دست بردارند و سمیه بر اثر شکنجه‌های وی به شهادت رسید.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارالمعرفه، ج۲، ص۲۸.</ref>
 
همچنین سمیه را به شهادت رساند.<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۸.</ref>
==نقش ابوجهل در شکل‌گیری جنگ بدر==
==نقش ابوجهل در شکل‌گیری جنگ بدر==
{{اصلی|غزوه بدر}}
{{اصلی|غزوه بدر}}
خط ۸۱: خط ۷۹:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، سیره ابن اسحاق، مکتب دراسات التاریخ و المعارف الاسلامیه، بی‌تا.
*ابن درید، محمد بن حسن، الاشتقاق، تحقیق و شرح: عبدالسلام محمد هارون، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
*ابن درید، محمد بن حسن، الاشتقاق، تحقیق و شرح: عبدالسلام محمد هارون، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
*ابن‌اثیر، علی بن ابی‌الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۶ق.
*ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق هلی محمد البجاوی، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
*ابن‌اسحاق، محمد بن اسحاق، سیره ابن اسحاق، مکتب دراسات التاریخ و المعارف الاسلامیه، بی‌تا.
*ابن‌اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
*ابن‌اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
*ابن‌حبیب، محمد، المحبَر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتنر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
*ابن‌حبیب، محمد، المحبَر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتنر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
*ابن‌حبیب، محمد، المنمق، به کوشش خورشید احمد فاروق، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
*ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، ''الاصابة''، قاهره، ۱۳۲۷ق.
*ابن‌درید، محمد بن حسن، الاشتقاق، به کوشش عبدالسلام هارون، قاهره، ۱۳۷۸ق/۱۹۵۸م.
*ابن‌درید، محمد بن حسن، الاشتقاق، به کوشش عبدالسلام هارون، قاهره، ۱۳۷۸ق/۱۹۵۸م.
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، ۱۹۶۰م.
*ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، به کوشش احمد امین و دیگران، قاهره، ۱۳۶۷ق/۱۹۴۸م.
*ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، به کوشش احمد امین و دیگران، قاهره، ۱۳۶۷ق/۱۹۴۸م.
*ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، قاهره، دارالکتب المصریة.
*ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، تحقیق علی شیری، دار احیاء التراث، بیروت
*ابن‌هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۷۵ق/۱۹۵۵م.
*ابن‌هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۷۵ق/۱۹۵۵م.
*ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکة، به کوشش رشدی صالح ملحس، مکه، ۱۹۶۵م.
*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
*حلبی، علی بن‌ برهان الدین، السیرة الحلبیة، بولاق، ۱۲۸۰ق.
*حلبی، علی بن‌ برهان الدین، السیرة الحلبیة، بولاق، ۱۲۸۰ق.
*زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، به کوشش لوی پرووانسال، قاهره، ۱۹۵۳م.
*زمخشری، محمد بن عمر، الکشاف، قم، نشر ادب الحوزة.
*زمخشری، محمد بن عمر، الکشاف، قم، نشر ادب الحوزة.
*سهیلی، عبدالرحمن، الرّوض الانف، به کوشش عبدالرحمن وکیلی، قاهره، دارالکتب الحدیثة.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم‏، بیروت، روائع التراث العربی‏، ۱۳۸۷ق.
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم‏، بیروت، روائع التراث العربی‏، ۱۳۸۷ق.
*طوسی، محمد بن حسن، التبیان، بیروت، دارالکتاب العربی.
*طوسی، محمد بن حسن، التبیان، بیروت، دارالکتاب العربی.
*فخرالدین رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
*کلبی، هشام بن محمد، جمهرة النسب، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
*مبرد، محمد بن یزید، الکامل، به کوشش محمد احمد الدالی، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
*واقدی، محمد بن عمر، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
*واقدی، محمد بن عمر، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
*یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، بیروت، ۱۳۷۹ق/۱۹۶۰م.
*یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، بیروت، ۱۳۷۹ق/۱۹۶۰م.