فتوحات مسلمانان: تفاوت میان نسخه‌ها
←انگیزه خلفا از فتوحات: اصلاح متن و خلاصه‌سازی
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (←آثار و پیامدهای فتوحات: اصلاح متن و حذف موارد نامربوط) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (←انگیزه خلفا از فتوحات: اصلاح متن و خلاصه‌سازی) |
||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
* اوج‌گیری تعصب‌های قومی: به‌گفتهٔ علامه طباطبایی، با گسترش فتوحات و سرازیر شدن غنائم بی‌پایان به شبه‌جزیره، غریزه‌های جاهلانه عرب بار دیگر سر به طغیان کشید. آنان به‌تدریج روحیه امت‌های مستکبر و استعمارگر را به خود گرفتند. امت اسلام به عرب و غیرعرب تقسیم شد. معاویه، والی [[شام]]، حکومت اسلامی را به سلطنت کشاند و در بین مسلمانان همچون قیصرهای روم رفتار کرد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۷۳.</ref> از سوی دیگر، چنانکه فضل بن شاذان در کتاب خود ذکر کرده، [[خلیفه دوم]] اجازه نمی‌داد دختر عرب با مرد غیرعرب [[ازدواج]] کند؛ چرا که معتقد بود فراگرفتن زبان فارسی موجب از بین رفتن مروت می‌شود.<ref>ابن‌شاذان، الإیضاح، مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ج۱، ص۲۸۱.</ref> | * اوج‌گیری تعصب‌های قومی: به‌گفتهٔ علامه طباطبایی، با گسترش فتوحات و سرازیر شدن غنائم بی‌پایان به شبه‌جزیره، غریزه‌های جاهلانه عرب بار دیگر سر به طغیان کشید. آنان به‌تدریج روحیه امت‌های مستکبر و استعمارگر را به خود گرفتند. امت اسلام به عرب و غیرعرب تقسیم شد. معاویه، والی [[شام]]، حکومت اسلامی را به سلطنت کشاند و در بین مسلمانان همچون قیصرهای روم رفتار کرد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۷۳.</ref> از سوی دیگر، چنانکه فضل بن شاذان در کتاب خود ذکر کرده، [[خلیفه دوم]] اجازه نمی‌داد دختر عرب با مرد غیرعرب [[ازدواج]] کند؛ چرا که معتقد بود فراگرفتن زبان فارسی موجب از بین رفتن مروت می‌شود.<ref>ابن‌شاذان، الإیضاح، مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ج۱، ص۲۸۱.</ref> | ||
==انگیزه خلفا از فتوحات== | ==تحلیل انگیزه خلفا از فتوحات== | ||
* | تحلیل‌هایی درباره انگیزه خلفا از آغاز و تداوم فتوحات بیان شده است؛ از جمله: | ||
* | * رهایی از مسائل داخلی: گفته شده که انگیزه اصلی خلفای نخستین از فتوحات، کشاندن مشکلات و اختلاف‌های داخلی ناشی از خلأ قدرت به خارج از مرزهای شبه‌جزیره عربستان بوده که در کنار انگیزه‌های دینی و اقتصادی گوناگون، باعث شد دست به فتوحات بزنند.<ref>سعادت‌فر و دیگران، «عوامل موثر بر ناکامی فتوحات و گسترش اسلام»، ص۱۱۷.</ref> | ||
* سرگرم ساختن مخالفان: گفته شده راهی کردن [[صحابه]] معترض یا مخالف به فتوحات همواره مورد توجه خلافت بود؛ چنانکه [[معاویه]] به [[عثمان]] توصیه کرد مخالفانش را به جهاد بفرستد تا زخم‌های شترهاشان برایشان مهم‌تر از نماز باشد.<ref>ابن‌قتیبه، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۹ .</ref> بنابر نقلی منسوب به ابن‌عامر، او نیز به عثمان گفت: آنان را به جهاد مشغول کن تا علیه خلیفه شایعه‌سازی نکنند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۳.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||