نیشابور: تفاوت میان نسخه‌ها

نیشابور (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۳۳

۱۸ بایت اضافه‌شده ، ۴ اوت

جز

←‏پیشینه تشیع

دیداریویکی‌متن

Mkhaghanif

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۴۷۰

ویرایش

@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 نیشابور پس از فتح [[خراسان بزرگ|خراسان]] تا تأسیس حکومت طاهریان به عنوان یکی از ایالت‌ها و مراکز مهم خراسان بود و پس از [[مرو]] و [[بلخ]] در ردیف سومین شهر مهم خراسان قرار داشت.{{مدرک}} عوامل رونق سیاسی و اقتصادی نیشابور عبارتند از:
 *'''مرکز حکومت طاهریان:''' پس از روی‌کار آمدن طاهریان بر خراسان در [[سال ۲۰۶ هجری قمری|۲۰۶ق]]، نیشابور مرکز حکومت آنان قرار گرفت از این رو این شهر اهمیت خاصی پیدا کرد.
 *'''منابع آبی فراوان''': نیشابور از ذخایر آب فراوان برخوردار بوده است که این مسأله در رونق کشاورزی و آبادانی شهرهای مختلف این ایالت نقش داشته است. بر اساس برخی از گزارش‌ها آب مجموع قنات‌های نیشابور با آب دجله برابر بوده است.<ref>مقدسی، ۱۳۶۱ش، ج۲،ص۴۳۵.</ref>
 *'''قرار داشتن در جاده ابریشم:''' نیشابور به سبب آنکه در مسیر جاده ابریشم قرار داشت، شهری‌ بازرگانی‌ بود و محل رفت‌ وآمد تجّار بود. بر همین اساس در قرن پنجم هجری، معاملات در جزیره‌العرب‌ با سکه‌های طلای نیشابور انجام می‌شد.<ref>بیهقی، ابوالحسن، لباب‌ الانساب‌ و الاعقاب، ۱۴۱۰ق، ج‌۲، ص۴۹۹.</ref> اهمیت اقتصادی این منطقه موجب شد [[علویان]] ساکن در نیشابور نیز به تجارت و بازرگانی مشغول شوند.
 ==پیشینه تشیع==
-بر اساس برخی منابع ورود تشیع به ایران و خراسان همزمان با فتوحات اسلامی در این منطقه بوده است. برخی منابع تاریخی به حضور شماری از صحابه و تابعینی که از شاگردان و وابستگان امام علی بودند یا با یاران ایشان ارتباط داشتند، نام برده‌اند که از جمله آن می‌توان به [[جعدة بن هبیره]] مخزومی (خواهرزاده [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]])، [[حسن بصری|ابوسعید حسن بصری]]، عبدالله بن صامت (برادرزاده ابوذر غفاری)، علقمة بن قیس نخعی و غیاث بن عبدالله اشاره کرد. پس از حاکم شدن [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج ثقفی]] بر [[عراق]] در دوره [[بنی‌امیه|امویان]]، فشار وی بر شیعیان و دوستداران علی(ع) و کشتار آنان موجب شد شماری از قبایل یمنی [[شیعه]] مقیم [[کوفه]] نظیر [[خاندان اشعریون|اشعریان]] راهی [[ایران]] شوند و در [[قم]] ساکن شدند. پس از مدتی برخی از آنان به [[خراسان بزرگ|خراسان]] مهاجرت کردند.<ref>امین عاملی، الشیعة فی مسارهم التاریخی،‌ ۱۴۲۶ق، ص۲۸۹; مظفر، تاریخ الشیعة، قم،‌ مکتبة‌ بصیرتی، ص۱۹۸؛ ابن أثیر،الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۷۴؛ مغنیه، الشیعة فی المیزان،‌ بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ص۶۵.</ref>
+بر اساس برخی منابع ورود تشیع به ایران و خراسان همزمان با [[فتوحات مسلمانان|فتوحات اسلامی]] در این منطقه بوده است. برخی منابع تاریخی به حضور شماری از صحابه و تابعینی که از شاگردان و وابستگان امام علی بودند یا با یاران ایشان ارتباط داشتند، نام برده‌اند که از جمله آن می‌توان به [[جعدة بن هبیره]] مخزومی (خواهرزاده [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]])، [[حسن بصری|ابوسعید حسن بصری]]، عبدالله بن صامت (برادرزاده ابوذر غفاری)، علقمة بن قیس نخعی و غیاث بن عبدالله اشاره کرد. پس از حاکم شدن [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج ثقفی]] بر [[عراق]] در دوره [[بنی‌امیه|امویان]]، فشار وی بر شیعیان و دوستداران علی(ع) و کشتار آنان موجب شد شماری از قبایل یمنی [[شیعه]] مقیم [[کوفه]] نظیر [[خاندان اشعریون|اشعریان]] راهی [[ایران]] شوند و در [[قم]] ساکن شدند. پس از مدتی برخی از آنان به [[خراسان بزرگ|خراسان]] مهاجرت کردند.<ref>امین عاملی، الشیعة فی مسارهم التاریخی،‌ ۱۴۲۶ق، ص۲۸۹; مظفر، تاریخ الشیعة، قم،‌ مکتبة‌ بصیرتی، ص۱۹۸؛ ابن أثیر،الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۷۴؛ مغنیه، الشیعة فی المیزان،‌ بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ص۶۵.</ref>
 ===زمینه‌های گسترش تشیع===
 *'''محبوبیت علویان:''' محبوبیت خاندان [[اهل‌بیت(ع)]] و [[علویان]] در میان ایرانیان به ویژه مردم [[خراسان بزرگ|خراسان]] فضای مناسبی را برای گسترش تشیع در این منطقه ایجاد کرد. قیام ابومسلم از مبلغان [[بنی عباس|بنی‌عباس]] و [[یحیی بن زید]] [[زیدیه|علوی]] در خراسان علیه [[خلافت بنی امیه|خلافت اموی]] گویای این مسأله است.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۵ش، ص۸۹-۹۹.</ref> بر اساس گزارش‌ها، مردم خراسان پس از کشته شدن یحیی در [[سال ۱۲۵ هجری قمری|سال۱۲۵ق]]، هفت روز عزاداری کردند و در حمایت از علویان، فرزندان پسر به دنیا آمده در آن سال را به نام یحیی و پدرش [[زید بن علی]] نام‌گذاری کردند.<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، چاپ ۲، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۱۳.</ref> پیش از کشته شدن یحیی نیز اهالی نیشابور از وی دعوت کرده بودند در نیشابور بماند، ولی یحیی نپذیرفت.<ref>ابنعنبه، عمدةالطالب فی انساب آل‌ابی‌طالب، ۱۴۱۷ق، ص۲۴۰.</ref>
@@ خط ۸۳: / خط ۸۳: @@
 ==حضور امام رضا(ع) در نیشابور==
 در جریان سفر [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] به مرو، ایشان در [[سال ۲۰۰ هجری قمری|۲۰۰ق]] نیشابور اقامت کردند. مدت دقیق اقامت امام به صورت متفاوت گزارش شده است. برخی محققان بر این باورند از گزارش مفصل [[حاکم نیشابوری]] از وقایع نیشابور در دوره حضور امام می‌توان اطمینان حاصل کرد که حضور امام رضا(ع) در این شهر به صورت ورود از دروازه‌ای و خروج از دروازه دیگر نبوده، بلکه چند ماه در نیشابور اقامت داشته است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری۲، ش۵، بهار۱۳۸۴ش، ص۱۰۵.</ref> مهم‌ترین حوادثی که در مدت اقامت امام گزارش شده است عبارتند از:
 *'''استقبال مردم نیشابور از امام رضا(ع):''' با ورود علی بن موسی(ع) به نیشابور بسیاری از مردم و علمای شهر از ایشان استقبال کردند. این استقبال در کتاب تاریخ نیشابور به صورت باشکوهی گزارش شده است.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، تلخیص: خلیفه نیشابوری، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۱.</ref> به اعتقاد برخی پژوهشگران، این استقبال گویای محبوبیت خاندان اهل بیت در میان مردم و گرایش اهالی نیشابور به فرهنگ شیعی بوده است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۵.</ref>
 *'''اقامت امام رضا(ع) در منزل بانو پسنده:''' برخی افراد سرشناس نیشابور انتظار داشتند امام رضا(ع) پس از ورود به نیشابور در منزل آنان اقامت کند اما امام رضا در منزل ساده و محقر یکی از زنان سالخورده شیعه و دوستدار اهل بیت اقامت کرد. این زن به [[بانو پسنده]] یا پسندیده مشهور است و در غرب شهر نیشابور، در نزدیکی آرامگاه بی‌بی شطیطه مدفون است.<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/post-117.aspx «بانو پسنده و سعادت میزبانی امام علی‌ بن موسی‌الرضا»، به کوشش ققنوس شرق]، پایگاه اینترنتی ابرشهر: دانشنامه نیشابور.</ref> شهرت وی به پسنده این بوده که علی بن موسی از میان خانه‌های بزرگ نیشابور، خانهٔ کوچک وی را پسندیده‌ بود. برخی از مورخین محل اقامت امام را محله قز در کوچه بلاس آباد (بلاش‌ آباد)‌ گفته‌اند.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۲.</ref>
 *'''زیارت قبر محمد محروق:''' یکی از اقدامات امام رضا در نیشابور زیارت قبر محمد محروق بود. محمد محروق در قیام ابن طباطبا به فرماندهی [[ابوالسرایا]] در ۱۹۹ق علیه مأمون عباسی شرکت کرد و پس از درگذشت ابن طباطبا رهبری قیام را برعهده گرفت.<ref>مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۳۹؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۵ق، ص۳۵۴؛ بلاذری، انساب‌ الاشراف، چاپ‌ دوم، ۱۴۲۴ق/۲۰۰۳م، ج۳، ص۴۵۹.</ref> پس از شکست قیام محمد محروق به دستور مأمون از عراق به خراسان منتقل شد<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۵ق، ۳۵۵-۳۵۶ و ۳۶۴.</ref> و توسط عوامل خلیفه در ۲۰۰ق در نیشابور بر اثر مسمومیت به شهادت رسید و در همانجا دفن شد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۵ق، ص۳۶۶.</ref> محمد محروق نوه زید بن علی است و در برخی منابع از او به عنوان امام زیدیه نام برده شده است.<ref>مروزی، الفخری فی أنساب الطالبیین، چاپ‌ اول، ۱۴۰۹ق،‌ ص۵۱.</ref> زیارت امام رضا از قبر محروق موجب شد مرقد او به عنوان یکی از زیارتگاه‌های شیعیان قرار بگیرد.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۴۴.</ref>
 *'''حمام امام رضا:''' در منابع تاریخی و روایی به ماجرای حمامی در نیشابور اشاره شده که به سبب خشک شدن یا کم شدن آب قنات نزدیک آن، حمام متروکه و غیرقابل استفاده بود. زمانی که امام رضا قصد حمام کردن داشتند قنات خشک شده که به کهلان معروف بود، از آب فراوان برخوردار شد. این حمام پس از این واقعه به حمام رضا(ع) معروف شد و مردم از آب قنات حمام جهت تبرک استفاده می‌کردند.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، تلخیص: خلیفه نیشابوری، به کوشش بهمن کریمی، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۲ و ۱۳۳؛شیخ‌ صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۱۴۵.</ref>
 *'''سخنرانی امام در مسجد:''' یکی از اقدامات امام رضا(ع) در دوره اقامت در نیشابور نشر احادیث نبوی و ارشاد مردم بوده است. در محله قز، محل اقامت امام، مسجدی وجود داشت که ایشان به آن مسجد می‌رفتند. بر اساس گزارش‌های تاریخی، در زمان سخنرانی‌ امام، چند هزار نفر با دوات و قلم سخنان امام را ثبت و ضبط می‌کردند.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۶.</ref>
-* '''ضیافتی برای امام:''' یکی از افراد سرشناس نیشابور به سبب حضور امام در این شهر ضیافتی برپا کرد. علی رغم آنکه صدر مجلس (بهترین مکان پذیرایی) را برای امام رضا آماده کرده بودند، ایشان در کنار مجلس، محلی که میهمانان عادی قرار داشتند، نشستند. این مسأله به سنتی تبدیل شد که جای بزرگان را در کنار مجلس قرار دهند نه صدر مجلس.<ref> حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۳.</ref>
+*'''ضیافتی برای امام:''' یکی از افراد سرشناس نیشابور به سبب حضور امام در این شهر ضیافتی برپا کرد. علی رغم آنکه صدر مجلس (بهترین مکان پذیرایی) را برای امام رضا آماده کرده بودند، ایشان در کنار مجلس، محلی که میهمانان عادی قرار داشتند، نشستند. این مسأله به سنتی تبدیل شد که جای بزرگان را در کنار مجلس قرار دهند نه صدر مجلس.<ref> حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۳.</ref>
 [[پرونده:نقاشی حدیث سلسلة الذهب، اثر استاد نبی زاده.jpg|300px|بندانگشتی|نقاشی که واقعه ثبت و ضبط [[حدیث سلسلة الذهب]] توسط ۲۴ هزار نفر از اهالی نیشابور را به تصویر کشیده است. این اثر هنری در سال ۱۳۸۰ش خلق شده است. [[امام رضا(ع)]] به اصرار برخی از علمای شهر، پرده کجاوه را کنار زدند تا مردم چهره ایشان را برای آخرین بار ببینند. پس از آن [[حدیث قدسی]] سلسلة الذهب را خواندند.]]
-* '''بدرقه امام:'''پس از آنکه مأمون دستور داد امام رضا(ع) را از نیشابور به مرو منتقل کنند،<ref> حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۲۶.</ref> مردم نیشابور برای بدرقه ایشان آمدند. بر اساس منابع تاریخی زمانی مردم متوجه عزیمت امام شدند که ایشان از محل اقامت خود دور شده و در حال خروج از نیشابور بودند که این گویای بی‌اطلاعی مردم از سفر امام و خواست مأموران حکومتی بر مخفی بودن خروج ایشان است. با این حال جمعیت زیادی برای بدرقه ایشان حضور داشتند و علمای شهر در دو نوبت مرکب ایشان را برای شنیدن حدیث متوقف کردند. در مرحله اول امام رضا به اصرار علمایی نظیر احمد بن حرب، یاسین بن نضر و یحیی بن یحیی زمام<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۰.</ref> این روایت را از پیامبر(ص) نقل کرد:«الایمان معرفة بالقلب و اقرار باللسان‌ و عمل‌ بالأرکان.»<ref>اربلی،‌ کشف‌ الغمة‌ فی معرفة الأئمه، ۱۴۰۵ق/ ۱۹۸۵م، ج۳، ص۱۰۰.</ref>
+*'''بدرقه امام:'''پس از آنکه مأمون دستور داد امام رضا(ع) را از نیشابور به مرو منتقل کنند،<ref> حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۲۶.</ref> مردم نیشابور برای بدرقه ایشان آمدند. بر اساس منابع تاریخی زمانی مردم متوجه عزیمت امام شدند که ایشان از محل اقامت خود دور شده و در حال خروج از نیشابور بودند که این گویای بی‌اطلاعی مردم از سفر امام و خواست مأموران حکومتی بر مخفی بودن خروج ایشان است. با این حال جمعیت زیادی برای بدرقه ایشان حضور داشتند و علمای شهر در دو نوبت مرکب ایشان را برای شنیدن حدیث متوقف کردند. در مرحله اول امام رضا به اصرار علمایی نظیر احمد بن حرب، یاسین بن نضر و یحیی بن یحیی زمام<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۰.</ref> این روایت را از پیامبر(ص) نقل کرد:«الایمان معرفة بالقلب و اقرار باللسان‌ و عمل‌ بالأرکان.»<ref>اربلی،‌ کشف‌ الغمة‌ فی معرفة الأئمه، ۱۴۰۵ق/ ۱۹۸۵م، ج۳، ص۱۰۰.</ref>
-* '''[[حدیث سلسلة الذهب]]:''' امام رضا(ع) با اصرار ابوزرعه و محمد بن اسلم طوسی، دو تن از محدثان نامدار نیشابور، برای مرتبه دوم توقف کرده و در برابر مردم نیشابور [[حدیث قدسی]] مشهور به [[حدیث سلسلة الذهب]] را نقل کردند.<ref>شیخ‌ صدوق، عیون اخبار الرضا، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج۲، ص۱۴۴ و ۱۴۵.</ref> بر اساس منابع تاریخی تنها محدثان شهر‌ و افرادی که‌ برای ثبت سخنان امام قلم‌ و دوات آورده بودند در حدود ۲۴ هزار نفر بودند.<ref>ابن‌صبّاغ‌ مالکی، الفصول المهمّة فی معرفة احوال الأئمة(علیهم‌ السلام)،‌ ۱۳۷۵ش، ص۲۵۳و۲۵۴؛اربلی،‌ کشف‌ الغمة‌ فی معرفة الأئمه، ۱۴۰۵ق/ ۱۹۸۵م، ج۳، ص۱۰۱.</ref>
+*'''[[حدیث سلسلة الذهب]]:''' امام رضا(ع) با اصرار ابوزرعه و محمد بن اسلم طوسی، دو تن از محدثان نامدار نیشابور، برای مرتبه دوم توقف کرده و در برابر مردم نیشابور [[حدیث قدسی]] مشهور به [[حدیث سلسلة الذهب]] را نقل کردند.<ref>شیخ‌ صدوق، عیون اخبار الرضا، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج۲، ص۱۴۴ و ۱۴۵.</ref> بر اساس منابع تاریخی تنها محدثان شهر‌ و افرادی که‌ برای ثبت سخنان امام قلم‌ و دوات آورده بودند در حدود ۲۴ هزار نفر بودند.<ref>ابن‌صبّاغ‌ مالکی، الفصول المهمّة فی معرفة احوال الأئمة(علیهم‌ السلام)،‌ ۱۳۷۵ش، ص۲۵۳و۲۵۴؛اربلی،‌ کشف‌ الغمة‌ فی معرفة الأئمه، ۱۴۰۵ق/ ۱۹۸۵م، ج۳، ص۱۰۱.</ref>
 ==سازمان نقابت==
@@ خط ۱۴۳: / خط ۱۴۳: @@
 محمد بن‌ محمد بن زید مشهور به محروق نوه زید بن علی است که در قیام [[محمد بن ابراهیم بن طباطبا|ابن‌طباطبا]] در [[سال ۱۹۹ هجری قمری|سال ۱۹۹ق]] شرکت کرد. به دنبال درگذشت ابن‌طباطبا محمد محروق رهبر قیام شد.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۳۹.</ref> از این رو در برخی منابع از وی با لقب امام [[زیدیه|زیدیان]] یاد می‌شود.<ref>مروزی، الفخری فی أنساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۵۱.</ref> پس از شکست قیام در [[سال ۲۰۰ هجری قمری|سال ۲۰۰ق]]<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۵ق، ۳۵۵-۳۵۶‌ و ۳۶۴.</ref> به دستور حسن‌ بن‌ سهل والی [[بنی عباس|عباسیان]] در [[بغداد]] به [[مرو]] مرکز خلافت مأمون اعزام شد<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۵ق، ص۳۶۶‌.</ref> و بنابر قولی در نیشابور<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ص۱۳۴.</ref> به قتل رسید.<ref>مروزی، الفخری فی أنساب الطالبیین، ص۵۱.</ref> در برخی گزارش‌ها بدون استناد به منبعی نقل شده است وی را در آتش سوزاندند از این رو به او محروق (به معنای سوزانده شده) گفته می‌شود اما در منابع معتبر نیشابور به نحوه مرگ او و سوزاندن وی اشاره‌ای نشده است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (۲)، ۱۳۸۴ش، ش۵، ص۱۱۴.</ref> در محل قبر وی آرامگاه و مسجدی ساخته شد. در دوره کنونی این آرامگاه در نزدیکی مقبره خیام قرار دارد و یکی از اماکن زیارتی در نیشابور است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (۲)، ۱۳۸۴ش، ش۵،ص۱۰۹.</ref>
-== پانویس ==
+==پانویس==
 {{پانوشت}}
@@ خط ۱۸۳: / خط ۱۸۳: @@
 ==پیوند به بیرون==
-* [http://www.rovzane.com/blog/show/%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A-%D9%85%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D9%8A%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%8A%D8%A8%D8%AA-%D8%B5%D8%BA%D8%B1%D9%8A.html نیشابور، حوزه علمی ممتاز شیعه در دوران غیبت صغری]
+*[http://www.rovzane.com/blog/show/%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A-%D9%85%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D9%8A%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%8A%D8%A8%D8%AA-%D8%B5%D8%BA%D8%B1%D9%8A.html نیشابور، حوزه علمی ممتاز شیعه در دوران غیبت صغری]
-* [http://www.hawzah.net/fa/Article/View/41497 تاریخ تشیع در نیشابور ۲]
+*[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/41497 تاریخ تشیع در نیشابور ۲]
-* [http://www.hawzah.net/fa/Article/View/84072/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%281%29-%28%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D9%86-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C%29 تاریخ تشیع در نیشابور ۱]
+*[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/84072/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%281%29-%28%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D9%86-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C%29 تاریخ تشیع در نیشابور ۱]
-* [http://mohsenim.blogfa.com/post-11.aspx پیشینه تاریخی نیشابور]
+*[http://mohsenim.blogfa.com/post-11.aspx پیشینه تاریخی نیشابور]
-* [http://neyshabur.khorasan.ir/RContent/0003O5SM-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1.aspx مختصری از نیشابور]
+*[http://neyshabur.khorasan.ir/RContent/0003O5SM-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1.aspx مختصری از نیشابور]
 {{امام رضا}}
 {{پایتخت‌های ایران}}