Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۹۹
ویرایش
حجاج بن یوسف ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←فتوحات در شبه قاره هند
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات زندگینامه | {{جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = حجاج بن یوسف ثقفی | | عنوان = حجاج بن یوسف ثقفی | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
حجاج بن یوسف، شهر [[واسط(شهر)|واسط]] را تاسیس کرد و در آنجا از دنیا رفت. | حجاج بن یوسف، شهر [[واسط(شهر)|واسط]] را تاسیس کرد و در آنجا از دنیا رفت. | ||
== نسب، کنیه و ولادت == | ==نسب، کنیه و ولادت== | ||
حجاج در روستای بنی‌صخر به‌دنیا آمد. [[کنیه]] او ابومحمد بود.<ref>صدقی عمد، ۱۹۷۲، ص ۸۳</ref> درباره تاریخ تولد حجاج اختلاف وجود دارد؛ سال ۳۹، ۴۰ یا ۴۱<ref>ر.ک: خلیفةبن خیاط، ص ۱۲۵؛ ابوزرعه دمشقی، ج ۲، ص ۷۰۰؛ ابن‌عساکر، ج ۱۲، ص ۱۱۵، ۱۹۷، قس ص ۱۹۸ </ref> ۴۲<ref>طبری، ج ۵، ص ۱۷۲ </ref> و به روایتی منحصر، سال ۴۵ هجری قمری یا اندکی بعد<ref>ابن‌حجر عسقلانی، ج ۲، ص ۱۸۶ </ref> از آن را تاریخ تولد وی دانسته‌اند. برخی گفته‌اند نام وی در کودکی کُلَیب بود و سپس حجاج نامیده شد. پاره‌ای نیز گفته‌اند کلیب لقبی بود که در کودکی به وی داده بودند.<ref> رجوع کنید به جاحظ، ۱۹۴۸، ج۱، ص ۳۲۴</ref> | حجاج در روستای بنی‌صخر به‌دنیا آمد. [[کنیه]] او ابومحمد بود.<ref>صدقی عمد، ۱۹۷۲، ص ۸۳</ref> درباره تاریخ تولد حجاج اختلاف وجود دارد؛ سال ۳۹، ۴۰ یا ۴۱<ref>ر.ک: خلیفةبن خیاط، ص ۱۲۵؛ ابوزرعه دمشقی، ج ۲، ص ۷۰۰؛ ابن‌عساکر، ج ۱۲، ص ۱۱۵، ۱۹۷، قس ص ۱۹۸ </ref> ۴۲<ref>طبری، ج ۵، ص ۱۷۲ </ref> و به روایتی منحصر، سال ۴۵ هجری قمری یا اندکی بعد<ref>ابن‌حجر عسقلانی، ج ۲، ص ۱۸۶ </ref> از آن را تاریخ تولد وی دانسته‌اند. برخی گفته‌اند نام وی در کودکی کُلَیب بود و سپس حجاج نامیده شد. پاره‌ای نیز گفته‌اند کلیب لقبی بود که در کودکی به وی داده بودند.<ref> رجوع کنید به جاحظ، ۱۹۴۸، ج۱، ص ۳۲۴</ref> | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
===فتوحات در شبه قاره هند=== | ===فتوحات در شبه قاره هند=== | ||
حجاج پس از سرکوبی مخالفان داخلی، به [[قتیبه بن مسلم باهلی|قُتَیبةبن مسلم باهلی]] (حاکم [[خراسان]]) دستور داد به فتوحاتش ادامه دهد و او نیز شهرهای بسیاری را در [[ماوراء النهر]] و آسیای مرکزی فتح کرد<ref> رجوع کنید به طبری، ج ۶، ص ۴۲۴ـ۴۴۵؛ ابن‌نباته، ص ۱۸۸ـ۱۹۱ </ref> و از سوی دیگر، محمدبن قاسم ثقفی بخش‌هایی از سند و شبه‌قاره [[هند]] را گشود.<ref> ابن‌قتیبه، ۱۹۸۵، ج ۱، جزء۱، ص ۳۳۲؛ یعقوبی، ج ۲، ص ۲۸۸ـ۲۸۹ </ref> | حجاج پس از سرکوبی مخالفان داخلی، به [[قتیبه بن مسلم باهلی|قُتَیبةبن مسلم باهلی]] (حاکم [[خراسان]]) دستور داد به [[فتوحات اسلامی|فتوحاتش]] ادامه دهد و او نیز شهرهای بسیاری را در [[ماوراء النهر]] و آسیای مرکزی فتح کرد<ref> رجوع کنید به طبری، ج ۶، ص ۴۲۴ـ۴۴۵؛ ابن‌نباته، ص ۱۸۸ـ۱۹۱ </ref> و از سوی دیگر، محمدبن قاسم ثقفی بخش‌هایی از سند و شبه‌قاره [[هند]] را گشود.<ref> ابن‌قتیبه، ۱۹۸۵، ج ۱، جزء۱، ص ۳۳۲؛ یعقوبی، ج ۲، ص ۲۸۸ـ۲۸۹ </ref> | ||
==عملکرد حجاج== | ==عملکرد حجاج== | ||
===اصلاحات عمرانی اجتماعی === | ===اصلاحات عمرانی اجتماعی=== | ||
حجاج برخی کارهای اصلاحی و عمرانی در زمان حاکمیت خویش انجام داد. از جمله اصلاحات عمرانی وی، کندن چاهی در [[مکه]] به نام یاقوته، بنای سدهایی در اطراف [[مکه]] برای حفظ و ذخیره آب<ref>ازرقی، ۱۹۸۳، ج ۲، ص ۲۲۴، ۲۸۱ـ۲۸۲ </ref> و اصلاح اراضی زراعی بر نهرهایی از رود [[فرات]]<ref> بلاذری، ۱۹۹۲، ص۲۹۰</ref> بود. وی همچنین شهری به نام نیل را در کرانه رود [[فرات]] در شمال [[حله]] بنا کرد که امروزه فقط ویرانه‌ای از آن باقی است.<ref>بلاذری، ۱۹۹۲، ص ۲۹۰</ref> حجاج در میان سال‌های ۸۳ تا ۸۶ شهر [[واسط]] را ساخت و مقررات خاصی برای حفظ نظافت و زیبایی آن تعیین کرد و تا زمان مرگش در آن اقامت گزید.<ref> رجوع کنید به بلاذری، ۲۰۰۰، ج ۶، ص ۴۸۱ و ۵۰۷ و ۶۱۳</ref> | حجاج برخی کارهای اصلاحی و عمرانی در زمان حاکمیت خویش انجام داد. از جمله اصلاحات عمرانی وی، کندن چاهی در [[مکه]] به نام یاقوته، بنای سدهایی در اطراف [[مکه]] برای حفظ و ذخیره آب<ref>ازرقی، ۱۹۸۳، ج ۲، ص ۲۲۴، ۲۸۱ـ۲۸۲ </ref> و اصلاح اراضی زراعی بر نهرهایی از رود [[فرات]]<ref> بلاذری، ۱۹۹۲، ص۲۹۰</ref> بود. وی همچنین شهری به نام نیل را در کرانه رود [[فرات]] در شمال [[حله]] بنا کرد که امروزه فقط ویرانه‌ای از آن باقی است.<ref>بلاذری، ۱۹۹۲، ص ۲۹۰</ref> حجاج در میان سال‌های ۸۳ تا ۸۶ شهر [[واسط]] را ساخت و مقررات خاصی برای حفظ نظافت و زیبایی آن تعیین کرد و تا زمان مرگش در آن اقامت گزید.<ref> رجوع کنید به بلاذری، ۲۰۰۰، ج ۶، ص ۴۸۱ و ۵۰۷ و ۶۱۳</ref> | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
در دوران خلافت [[سلیمان بن عبدالملک]]، خاندان حجاج در معرض [[شکنجه]] و تعقیب و مصادره اموال قرار گرفتند و به فرمان خلیفه اموی، حجاج را بر منابر [[لعن]] و نفرین کردند.<ref> جاحظ، ۱۹۴۸، ج ۱، ص ۳۹۷</ref> در دوران خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]]، خاندان و بستگان حجاج به [[یمن]] تبعید شدند.<ref>ابن‌عساکر، ۲۰۰۱، ج۱۲، ص۱۸۷</ref> | در دوران خلافت [[سلیمان بن عبدالملک]]، خاندان حجاج در معرض [[شکنجه]] و تعقیب و مصادره اموال قرار گرفتند و به فرمان خلیفه اموی، حجاج را بر منابر [[لعن]] و نفرین کردند.<ref> جاحظ، ۱۹۴۸، ج ۱، ص ۳۹۷</ref> در دوران خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]]، خاندان و بستگان حجاج به [[یمن]] تبعید شدند.<ref>ابن‌عساکر، ۲۰۰۱، ج۱۲، ص۱۸۷</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* الإمام علی (۱۴۱۹هـ) نهج البلاغة، قم:دار الثقلین. | * الإمام علی (۱۴۱۹هـ) نهج البلاغة، قم:دار الثقلین. | ||
| خط ۱۹۵: | خط ۱۹۵: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله : [http://rch.ac.ir/article/Details/9465 دانشنامه جهان اسلام] | *منبع مقاله : [http://rch.ac.ir/article/Details/9465 دانشنامه جهان اسلام] | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226915 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | *[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226915 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{بنی‌امیه}} | {{بنی‌امیه}} | ||