۵٬۲۷۸
ویرایش
(←منابع) |
(←محتوا) |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
{{جعبه نقل قول|عنوان =|نقلقول ={{وسطچین}} فراز ۵۲ دعای جوشن کبیر{{سخ}}''یا سُرُورَ الْعَارِفِینَ یا مُنَی الْمُحِبِّینَ یا أَنِیسَ الْمُرِیدِینَ یا حَبِیبَ التَّوَّابِینَ یا رَازِقَ الْمُقِلِّینَ یا رَجَاءَ الْمُذْنِبِینَ یا قُرَّةَ عَینِ الْعَابِدِینَ یا مُنَفِّسَ عَنِ الْمَکْرُوبِینَ یا مُفَرِّجَ عَنِ الْمَغْمُومِینَ یا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ''{{سخ}}ای شادی عارفان، ای آرزوی شیفتگان، ای همدم مریدان، ای محبوب توبهکاران، ای روزیدهنده بیچیزان ،ای امید گنهکاران، ای نور چشم عبادتکنندگان، ای گشاینده اندوه دلگیران، ای غمگسار غمزدگان، ای معبود گذشتگان و آیندگان | {{جعبه نقل قول|عنوان =|نقلقول ={{وسطچین}} فراز ۵۲ دعای جوشن کبیر{{سخ}}{{عربی|''یا سُرُورَ الْعَارِفِینَ یا مُنَی الْمُحِبِّینَ یا أَنِیسَ الْمُرِیدِینَ یا حَبِیبَ التَّوَّابِینَ یا رَازِقَ الْمُقِلِّینَ یا رَجَاءَ الْمُذْنِبِینَ یا قُرَّةَ عَینِ الْعَابِدِینَ یا مُنَفِّسَ عَنِ الْمَکْرُوبِینَ یا مُفَرِّجَ عَنِ الْمَغْمُومِینَ یا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ''{{سخ}}|ترجمه=ای شادی عارفان، ای آرزوی شیفتگان، ای همدم مریدان، ای محبوب توبهکاران، ای روزیدهنده بیچیزان ،ای امید گنهکاران، ای نور چشم عبادتکنندگان، ای گشاینده اندوه دلگیران، ای غمگسار غمزدگان، ای معبود گذشتگان و آیندگان}} | ||
{{پایان وسطچین}} | عرض = 40% | اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه =#ffF3D0 }} | {{پایان وسطچین}} | عرض = 40% | اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه =#ffF3D0 }} | ||
برخی براین باورند که که اسماء الهی از تجلیات خداوندند؛ ولی این گونه نیست که «ذات حق»، مصداق حقیقی آن اسماء باشد؛ زیرا هر اسمی به حد و حدودی محدود است و خداوند مننزه است از این که مصداق حقیقی هریک از این اسماء محدود باشد در تنیجه معنای «سُبْحَانَکَ» در هر اسمی، مغایر با معنای «سُبْحَانَکَ» در اسم دیگر است چون متعلَق هر تسبیحی تقید به همان اسمی است که مطرح شده است؛ مثلا یک «سُبْحَانَکَ» میگوید خدایا تو از تقید به اسم «لطیف» منزّهی؛ و دیگری میگوید خدایا تو از تقید به اسم «غافر» منزّهی و نیز در بقیه اسماء. <ref>نکاتی پنگانه درباره دعای جوشن کبیر؛https://iict.ac.ir/1399/02/joshankabir/ | برخی براین باورند که که اسماء الهی از تجلیات خداوندند؛ ولی این گونه نیست که «ذات حق»، مصداق حقیقی آن اسماء باشد؛ زیرا هر اسمی به حد و حدودی محدود است و خداوند مننزه است از این که مصداق حقیقی هریک از این اسماء محدود باشد در تنیجه معنای «سُبْحَانَکَ» در هر اسمی، مغایر با معنای «سُبْحَانَکَ» در اسم دیگر است چون متعلَق هر تسبیحی تقید به همان اسمی است که مطرح شده است؛ مثلا یک «سُبْحَانَکَ» میگوید خدایا تو از تقید به اسم «لطیف» منزّهی؛ و دیگری میگوید خدایا تو از تقید به اسم «غافر» منزّهی و نیز در بقیه اسماء. <ref>نکاتی پنگانه درباره دعای جوشن کبیر؛https://iict.ac.ir/1399/02/joshankabir/ | ||
</ref>{{جعبه نقل قول|عنوان =|نقلقول ={{وسطچین}} فراز ۹۹ دعای جوشن کبیر{{سخ}}''یا مَنْ لا یشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ یا مَنْ لا یمْنَعُهُ فِعْلٌ عَنْ فِعْلٍ یا مَنْ لا یُلْهِیهِ قَوْلٌ عَنْ قَوْلٍ یا مَنْ لا یُغَلِّطُهُ سُؤَالٌ عَنْ سُؤَالٍ یا مَنْ لا یَحْجُبُهُ شَیءٌ عَنْ شَیءٍ یا مَنْ لا یُبْرِمُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّینَ یا مَنْ هُوَ غَایةُ مُرَادِ الْمُرِیدِینَ یا مَنْ هُوَ مُنْتَهَی هِمَمِ الْعَارِفِینَ یا مَنْ هُوَ مُنْتَهَی طَلَبِ الطَّالِبِینَ یا مَنْ لا یخْفَی عَلَیهِ ذَرَّةٌ فِی الْعَالَمِینَ''{{سخ}}ای آنکه شنیدنی از شنیدن دیگر بازش ندارد، ای آنکه کاری از کار دیگر منعش نکند، ای آنکه گفتاری از گفتار دیگر سرگرمش نکند، ای آنکه درخواستی از درخواست دیگر او را به اشتباه نیافکند، ای آنکه چیزی از چیز دیگر مانعش نشود، ای آنکه اصرار اصرارکنندگان او را به ستوه نیاورد، ای آنکه آرمانِ واپسینِ جویندگان است، ای آنکه نهایت همّت عارفان است، ای آنکه پایان جستجوی جویندگان است، ای آنکه ذرهای در سراسر هستی بر او پوشیده نیست{{پایان وسطچین}} | عرض = 40% | اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه =#ffF3D0 }} | </ref>{{جعبه نقل قول|عنوان =|نقلقول ={{وسطچین}} فراز ۹۹ دعای جوشن کبیر{{سخ}}{{عربی|''یا مَنْ لا یشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ یا مَنْ لا یمْنَعُهُ فِعْلٌ عَنْ فِعْلٍ یا مَنْ لا یُلْهِیهِ قَوْلٌ عَنْ قَوْلٍ یا مَنْ لا یُغَلِّطُهُ سُؤَالٌ عَنْ سُؤَالٍ یا مَنْ لا یَحْجُبُهُ شَیءٌ عَنْ شَیءٍ یا مَنْ لا یُبْرِمُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّینَ یا مَنْ هُوَ غَایةُ مُرَادِ الْمُرِیدِینَ یا مَنْ هُوَ مُنْتَهَی هِمَمِ الْعَارِفِینَ یا مَنْ هُوَ مُنْتَهَی طَلَبِ الطَّالِبِینَ یا مَنْ لا یخْفَی عَلَیهِ ذَرَّةٌ فِی الْعَالَمِینَ''{{سخ}}|ترجمه=ای آنکه شنیدنی از شنیدن دیگر بازش ندارد، ای آنکه کاری از کار دیگر منعش نکند، ای آنکه گفتاری از گفتار دیگر سرگرمش نکند، ای آنکه درخواستی از درخواست دیگر او را به اشتباه نیافکند، ای آنکه چیزی از چیز دیگر مانعش نشود، ای آنکه اصرار اصرارکنندگان او را به ستوه نیاورد، ای آنکه آرمانِ واپسینِ جویندگان است، ای آنکه نهایت همّت عارفان است، ای آنکه پایان جستجوی جویندگان است، ای آنکه ذرهای در سراسر هستی بر او پوشیده نیست}}{{پایان وسطچین}} | عرض = 40% | اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه =#ffF3D0 }} | ||
دعای جوشن کبیر ۱۰۰ بند یا فصل دارد و هر بند حاوی ۱۰ اسم از اسمهای خداوند است<ref>کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۷.</ref> و در مجموع هزار اسم خداوند در آن آمده است؛<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۳۸۴؛ قمی، مفاتیح الجنان،اسوه، ص۸۶.</ref> البته در بند ۵۵ این دعا یازده اسم ذکر شده است.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۵۴.</ref> {{یاد|یَا مَنْ نَفَذَ فِی کُلِّ شَیْءٍ أَمْرُهُ یَا مَنْ لَحِقَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْمُهُ یَا مَنْ بَلَغَتْ إِلَی کُلِّ شَیْءٍ قُدْرَتُهُ یَا مَنْ لا تُحْصِی الْعِبَادُ نِعَمَهُ یَا مَنْ لا تَبْلُغُ الْخَلائِقُ شُکْرَهُ یَا مَنْ لا تُدْرِکُ الْأَفْهَامُ جَلالَهُ یَا مَنْ لا تَنَالُ الْأَوْهَامُ کُنْهَهُ یَا مَنِ الْعَظَمَةُ وَ الْکِبْرِیَاءُ رِدَاؤُهُ یَا مَنْ لا تَرُدُّ الْعِبَادُ قَضَاءَهُ یَا مَنْ لا مُلْکَ إِلا مُلْکُهُ یَا مَنْ لا عَطَاءَ إِلا عَطَاؤُهُ}} | دعای جوشن کبیر ۱۰۰ بند یا فصل دارد و هر بند حاوی ۱۰ اسم از اسمهای خداوند است<ref>کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۷.</ref> و در مجموع هزار اسم خداوند در آن آمده است؛<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۳۸۴؛ قمی، مفاتیح الجنان،اسوه، ص۸۶.</ref> البته در بند ۵۵ این دعا یازده اسم ذکر شده است.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۵۴.</ref> {{یاد|{{عربی|یَا مَنْ نَفَذَ فِی کُلِّ شَیْءٍ أَمْرُهُ یَا مَنْ لَحِقَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْمُهُ یَا مَنْ بَلَغَتْ إِلَی کُلِّ شَیْءٍ قُدْرَتُهُ یَا مَنْ لا تُحْصِی الْعِبَادُ نِعَمَهُ یَا مَنْ لا تَبْلُغُ الْخَلائِقُ شُکْرَهُ یَا مَنْ لا تُدْرِکُ الْأَفْهَامُ جَلالَهُ یَا مَنْ لا تَنَالُ الْأَوْهَامُ کُنْهَهُ یَا مَنِ الْعَظَمَةُ وَ الْکِبْرِیَاءُ رِدَاؤُهُ یَا مَنْ لا تَرُدُّ الْعِبَادُ قَضَاءَهُ یَا مَنْ لا مُلْکَ إِلا مُلْکُهُ یَا مَنْ لا عَطَاءَ إِلا عَطَاؤُهُ}}}} | ||
ازاینرو، برخی دعا را شامل ۱۰۰۱ اسم دانستهاند.<ref>اکبری بیرق، [https://www.cgie.org.ir/fa/article/240515/جوشن-کبیر «جوشن کبیر»]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.</ref> به گفته شیخ عباس قمی، [[اسم اعظم |اسم اعظم خدا]] نیز در این دعا است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان،اسوه، ص۸۶.</ref> {{یاد| از ظاهر عبارت مفاتیح فهمیده میشود که وجود اسم اعظم در دعای جوشن کبیر را شیخ عباس نقل قول کرده است}} | ازاینرو، برخی دعا را شامل ۱۰۰۱ اسم دانستهاند.<ref>اکبری بیرق، [https://www.cgie.org.ir/fa/article/240515/جوشن-کبیر «جوشن کبیر»]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.</ref> به گفته شیخ عباس قمی، [[اسم اعظم |اسم اعظم خدا]] نیز در این دعا است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان،اسوه، ص۸۶.</ref> {{یاد| از ظاهر عبارت مفاتیح فهمیده میشود که وجود اسم اعظم در دعای جوشن کبیر را شیخ عباس نقل قول کرده است}} | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در این دعا، بیشتر نامهای [[خدا]] از [[قرآن]] گرفته شده است{{مدرک}} و به گونهای در کنار هم قرار گرفتهاند که علاوه بر مُسَجَّع و موزون بودن، در بیشتر موارد، اسماء و صفات از لحاظ حروف پایانی نیز یک شکل و مشابهاند.<ref> نگاه کنید به: کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۷-۲۶۰.</ref> | در این دعا، بیشتر نامهای [[خدا]] از [[قرآن]] گرفته شده است{{مدرک}} و به گونهای در کنار هم قرار گرفتهاند که علاوه بر مُسَجَّع و موزون بودن، در بیشتر موارد، اسماء و صفات از لحاظ حروف پایانی نیز یک شکل و مشابهاند.<ref> نگاه کنید به: کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۷-۲۶۰.</ref> | ||
به عنوان نمونه عبارتهای «قابل التوبات» در بند ۲، «قابل التَّوب» در بند ۲۰، و «یَا مَنْ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ» در بند ۶۷ از آیه ۱۰۴ [[سوره توبه]] و ۲۵ [[سوره شوری]]؛ برگرفته شده و عبارت «خیرالرازقین»، از آيه ۱۱۴ [[سوره مائده]]، و ۵۸ [[سوره حج]]؛ و عبارت | به عنوان نمونه عبارتهای «قابل التوبات» در بند ۲، «قابل التَّوب» در بند ۲۰، و «یَا مَنْ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ» در بند ۶۷ از آیه ۱۰۴ [[سوره توبه]] و ۲۵ [[سوره شوری]]؛ برگرفته شده و عبارت «خیرالرازقین»، از آيه ۱۱۴ [[سوره مائده]]، و ۵۸ [[سوره حج]]؛ و عبارت «{{عربی|یَا مَنْ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ}}» از آیه ۲۴ [[سوره انفال]] استفاده شده است. | ||
===تکرار بعضی صفات=== | ===تکرار بعضی صفات=== | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
افزون بر این گاه یک نام یا صفت با چند تعبیر نزدیک به هم در این دعا ذکر شده است. همانند: «''یا طبیب القلوب''»، «''یا طبیب''»، «''یا نعم الطبیب''»، «''یا طبیبنا''»، و «''یا طبیب من لا طبیب له''». و یا صفت علم که با تعابیر «یا علیم»، «یا عالم الخَفیّات»، «یا من هو عالم بکل شئ»، «یا من هو بکل شئ علیم»، «یا عالم السر»، «یا عالم»، «یا عالماً لا یجهل»، «یا اعلمَ من کل علیم»، و چندین تعبیر دیگر در این دعا مورد اشاره قرار گرفته است. | افزون بر این گاه یک نام یا صفت با چند تعبیر نزدیک به هم در این دعا ذکر شده است. همانند: «''یا طبیب القلوب''»، «''یا طبیب''»، «''یا نعم الطبیب''»، «''یا طبیبنا''»، و «''یا طبیب من لا طبیب له''». و یا صفت علم که با تعابیر «یا علیم»، «یا عالم الخَفیّات»، «یا من هو عالم بکل شئ»، «یا من هو بکل شئ علیم»، «یا عالم السر»، «یا عالم»، «یا عالماً لا یجهل»، «یا اعلمَ من کل علیم»، و چندین تعبیر دیگر در این دعا مورد اشاره قرار گرفته است. | ||
===نگاهی به ساختار=== | ===نگاهی به ساختار=== | ||
نخستین بند دعای جوشن کبیر با عبارت ''اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ'' شروع شده و پس از هر سه بند که با [[اسما و صفات| | نخستین بند دعای جوشن کبیر با عبارت ''{{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ}}'' شروع شده و پس از هر سه بند که با [[اسما و صفات| | ||
نامهای خداوند]] آغاز شد مجدداً بند بعدی با {{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ…}} شروع شده است یعنی میان هر فرازی که با عبارت {{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ}} شروع شده با فراز بعدی که با این عبارت شروع شده سه بند فاصله است و این نظم در دعای جوشن کبیر وجود دارد و فقط بند۴۴ که با عبارت {{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ…}} شروع شده تا بند بعدی (بند ۴۹) با همین عبارت ۴ بند فاصله افتاده است. و همین تغییر در بند ۲۹ تا بند بعدی (بند ۳۲) با دو فاصله وجود دارد و در مجموع ۲۵ بار «{{عربی|اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ}}» در دعای جوشن تکرار شده است.<ref>متن دعا</ref> | |||
بند ۳۵ دعای جوشن کبیر از تمام بندهای متمایز است زیرا هر یک ازنامهای دهگانه ای که در آن است موضوع و زمینهای برای نام بعدی خداوند شده است یَا مَنْ هُوَ فِی عَهْدِهِ وَفِیٌّ، یَا مَنْ هُوَ فِی وَفَائِهِ قَوِیٌّ، یَا مَنْ هُوَ فِی قُوَّتِهِ عَلِیٌّ، یَا مَنْ هُوَ فِی عُلُوِّهِ قَرِیبٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی قُرْبِهِ لَطِیفٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی لُطْفِهِ شَرِیفٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی شَرَفِهِ عَزِیزٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی عِزِّهِ عَظِیمٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی عَظَمَتِهِ مَجِیدٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی مَجْدِهِ حَمِیدٌ.{{یاد| اى که در پیمانش وفادار و اى که در وفا کردن به پیمانش نیرومند است اى که در نیرومندیش بلند مرتبه است اى که در عین بلند مرتبه اى نزدیک است اى که در عین نزدیکى دقیق است اى که در عین دقت بزرگوار است اى که در عین بزرگوارى با عزت است اى که در عین عزت با عظمت است اى که در عین عظمتش برجسته است اى که در عین برجستگى ستوده است.}} | بند ۳۵ دعای جوشن کبیر از تمام بندهای متمایز است زیرا هر یک ازنامهای دهگانه ای که در آن است موضوع و زمینهای برای نام بعدی خداوند شده است {{عربی|یَا مَنْ هُوَ فِی عَهْدِهِ وَفِیٌّ، یَا مَنْ هُوَ فِی وَفَائِهِ قَوِیٌّ، یَا مَنْ هُوَ فِی قُوَّتِهِ عَلِیٌّ، یَا مَنْ هُوَ فِی عُلُوِّهِ قَرِیبٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی قُرْبِهِ لَطِیفٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی لُطْفِهِ شَرِیفٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی شَرَفِهِ عَزِیزٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی عِزِّهِ عَظِیمٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی عَظَمَتِهِ مَجِیدٌ، یَا مَنْ هُوَ فِی مَجْدِهِ حَمِیدٌ.}} {{یاد| اى که در پیمانش وفادار و اى که در وفا کردن به پیمانش نیرومند است اى که در نیرومندیش بلند مرتبه است اى که در عین بلند مرتبه اى نزدیک است اى که در عین نزدیکى دقیق است اى که در عین دقت بزرگوار است اى که در عین بزرگوارى با عزت است اى که در عین عزت با عظمت است اى که در عین عظمتش برجسته است اى که در عین برجستگى ستوده است.}} | ||
==شرحها== | ==شرحها== |