تهمت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
تهمت، [[بهتان]] و [[افتراء]] از نظر معنا با هم شباهت‌هایی دارند و در [[عرف]] در کنار و به‌جای هم نیز به‌کار می‌روند؛ با این حال تفاوت‌هایی نیز در میان آنها وجود دارد. تهمت ابراز گمان بدی است که منشأ آن، سوء‌ظن و بدگمانی است؛<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۳۳.</ref> البته این گمان یا واقعیت ندارد و یا هنوز ثابت نشده است.<ref>عوده، جرم و ارکان آن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۰۰.</ref> اما بهتان نسبت‌های دروغی است<ref>عوده، جرم و ارکان آن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۰۰.</ref> که نسبت‌دهنده به [[دروغ|دروغ بودن]] آنها یقین دارد. همچنین بهتان ممکن است با ارائه دلیل از سوی بهتان‌زننده همراه باشد<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۸۱؛ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۴۶؛ مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۳۳۸؛ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۳۹.</ref> اما افترا دروغ‌بافی<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۰۱.</ref> بدون دلیل است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ذیل واژه «فری»؛ فراهیدی، العین، ذیل واژه «فری».</ref> نظیر فرزند‌دار بودن خدا.<ref>سوره بقره، آیه ۱۱۶.</ref> | تهمت، [[بهتان]] و [[افتراء]] از نظر معنا با هم شباهت‌هایی دارند و در [[عرف]] در کنار و به‌جای هم نیز به‌کار می‌روند؛ با این حال تفاوت‌هایی نیز در میان آنها وجود دارد. تهمت ابراز گمان بدی است که منشأ آن، سوء‌ظن و بدگمانی است؛<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۳۳.</ref> البته این گمان یا واقعیت ندارد و یا هنوز ثابت نشده است.<ref>عوده، جرم و ارکان آن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۰۰.</ref> اما بهتان نسبت‌های دروغی است<ref>عوده، جرم و ارکان آن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۳۰۰.</ref> که نسبت‌دهنده به [[دروغ|دروغ بودن]] آنها یقین دارد. همچنین بهتان ممکن است با ارائه دلیل از سوی بهتان‌زننده همراه باشد<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۸۱؛ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۴۶؛ مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۳۳۸؛ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۳۹.</ref> اما افترا دروغ‌بافی<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۰۱.</ref> بدون دلیل است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ذیل واژه «فری»؛ فراهیدی، العین، ذیل واژه «فری».</ref> نظیر فرزند‌دار بودن خدا.<ref>سوره بقره، آیه ۱۱۶.</ref> | ||
[[جعفر سبحانی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]]، معتقد است تهمت و بهتان از فروع کذب است و آن عبارت از نسبت دادن حرف یا عمل زشت به شخصی که مُبَرا و مصون از آن عمل یا حرف است نظیر نسبت [[فحشا]] به [[عفت|زن عفیفه]] و نسبت [[خیانت در امانت|خیانت]] به شخص امین؛ که به چنین عملی گاه عنوان تهمت و گاه عنوان بهتان اطلاق می‌شود. <ref> | [[جعفر سبحانی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]]، معتقد است تهمت و بهتان از فروع کذب است و آن عبارت از نسبت دادن حرف یا عمل زشت به شخصی که مُبَرا و مصون از آن عمل یا حرف است نظیر نسبت [[فحشا]] به [[عفت|زن عفیفه]] و نسبت [[خیانت در امانت|خیانت]] به شخص امین؛ که به چنین عملی گاه عنوان تهمت و گاه عنوان بهتان اطلاق می‌شود. <ref>سبحانی تبریزی، المواهب فی تحریر احکام المکاسب، ۱۴۱۶ق، ص۶۳۹.</ref> | ||
==احکام شرعی تهمت== | ==احکام شرعی تهمت== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
* دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۸ش. | * دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۸ش. | ||
* زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق. | * زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق. | ||
* | * سبحانی تبریزی، جعفر، المواهب فی تحریر احکام المکاسب، مقرر: سیف‌الله یعقوبی اصفهانی، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۴۱۶ق. | ||
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، رسائل الشهید الثانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۲۱ق. | * شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، رسائل الشهید الثانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۲۱ق. | ||
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، کشف الریبة، تهران، دار المرتضوی للنشر، ۱۳۹۰ق. | * شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، کشف الریبة، تهران، دار المرتضوی للنشر، ۱۳۹۰ق. | ||