امام جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها

امام جمعه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۰

۱٬۲۷۷ بایت حذف‌شده ، ۲۵ ژوئیه

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Mkhaghanif

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۲۰۶

ویرایش

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 در جمهوری اسلامی ایران، «شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه» که اعضای آن را رهبر منصوب می‌کند، امور نماز جمعه شهرها را مدیریت می‌کند.
-==نماز جمعه==
 [[پرونده:نخستین نماز جمعه.jpg|بندانگشتی|300px|اقامه نخستین [[نماز جمعه تهران]]  پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب ۱۳۵۷ش]] در دانشگاه تهران به امامت [[سید محمود طالقانی]] در [[۵ مرداد]] ۱۳۵۸ش]]
-{{اصلی|نماز جمعه}}
+==شرایط و احکام امام جمعه==
-امام جمعه به کسی گفته می‌شود که نماز جمعه را امامت می‌کند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه امام جماعت.</ref> نماز جمعه نمازی دورکعتی است که در ظهر روز جمعه به جای نماز ظهر و به [[نماز جماعت|جماعت]] می‌خوانند. [[فتوا|به‌فتوای]] فقیهان شیعه، اقامه این نماز با حضور یا اجازه امامِ معصوم یا نایب او [[واجب]] است.<ref> نگاه کنید به شهید اول، الذکریٰ الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۱۰۴؛ محقق کرکی، جامع‌المقاصد، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۷۹؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۱۵۱-۱۹۳.</ref> فقیهان درباره حکم اقامه نماز جمعه در زمان [[غیبت امام زمان(عج)]] اختلاف‌نظر دارند. به‌گفته [[شهید اول]]، از نظر بیشتر آنان اقامه نماز جمعه در عصر غیبت جایز است. با این حال، [[سلار دیلمی|سَلّار دیلمی]]، [[سید مرتضی]] و [[ابن ادریس حلی|ابن‌ادریس حلی]] از فقهای شیعه در قرن پنجم و ششم قمری، اقامه آن در زمان غیبت را جایز ندانسته‌اند.<ref> شهید اول، ذکری الشیعه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ۱۰۴-۱۰۶.</ref>
+امام جمعه به کسی گفته می‌شود که نماز جمعه را امامت می‌کند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه امام جماعت.</ref>  شرایط امام جمعه همان شرایط [[امام جماعت]] است.<ref> امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۵۱.</ref> در منابع فقهی عقل،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۳.</ref> [[بلوغ]]،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۵.</ref> ایمان،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۲۷۳.</ref> [[عدالت (فقه)|عدالت]]<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۷۵.</ref> {{یاد|محمدحسین تهرانی معتقد است تشخیص عدالت امام جمعه بر عهده حاکم است امام تشخیص عدالت امام جماعت به عهده مردم.([http://www.maarefislam.com/fa/doreholomvamaarefislam/bookscontent/vazifefardemosalman/vazifeh8.htm «درس‌ ششم‌ : عدم‌ جواز تقليد بر مجتهد و لزوم‌ اجراي‌ حكم‌ حاكم‌ شرع‌ مطاع‌ در تمام‌ زمينه‌هاي‌ اجتماع‌ عالم‌ اسلام‌»]، مجموعه آثار سید محمدحسین حسینی طهرانی.)}}و حلال‌زادگی<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> از شرایط امام جماعت شمرده شده است.<ref> امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۵۱.</ref> مَردبودن از دیگر شرایط امام جمعه است و امامت جمعه زن حتی برای زنان صحیح نیست.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۵۱.</ref>
+به‌فتوای فقیهان، [[مستحب]] است امام جمعه رسا و فصیح صحبت کند، بر اوقات [[نماز]] مواظبت داشته باشد، به سخنان خود عمل کند،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۳۲۹.</ref> حین خطبه [[عمامه]] بر سر داشته باشد، به عصا یا اسلحه تکیه کند و رو به نمازگزاران بایستد.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۴۷.</ref>
 ==امامت جمعه، منصبی حکومتی==
@@ خط ۱۷: / خط ۱۸: @@
 در ایرانِ [[دوره صفویه]] (۹۰۷-۱۱۳۵ق)، شاهان امامان جمعه را منصوب می‌کردند.<ref>نگاه کنید به جعفریان، دوزاده رساله فقهی درباره نماز جمعه از روزگار صفوی، ۱۳۸۱ش، ص۲۷.</ref> در این دوره، معمولاً [[شیخ‌الاسلام]] هر شهر، این منصب را برعهده داشت؛ اما گاه عالمانی که شیخ‌الاسلام نبودند، مانند [[ملامحسن فیض کاشانی]]، به‌درخواست شاه، امامت جمعه را برعهده می‌گرفتند.<ref>جعفریان، صفویه در عرصه دین فرهنگ و سیاست، ۱۳۷۹ش، ص۲۳۷.</ref> [[محقق کرکی]]، [[شیخ بهایی]]، [[میرداماد]]، [[محمدتقی مجلسی]]، [[علامه مجلسی]]، [[محمدباقر سبزواری]] و [[لطف‌الله اصفهانی]] از امامان جمعه در این دوره بودند.<ref> رحمان‌ستایش، «نماز جمعه»، ص۷۰۲.</ref>  در دوره [[قاجار]]، (۱۲۱۰ـ۱۳۴۴ق) منصب امامت جمعه بیشتر جنبه موروثی یافته بود و خاندان‌های [[خاندان خاتون‌آبادی|خاتون‌آبادی]] و مجلسی در تهران و [[اصفهان]] امامت جمعه را برعهده داشتند.<ref> رحمان‌ستایس، «جمعه»، ص۷۰۲.</ref>
-==شرایط و احکام==
+=== منصب امامت جمعه در جمهوری اسلامی ===
-شرایط امام جمعه همان شرایط [[امام جماعت]] است.<ref> امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۵۱.</ref> در منابع فقهی عقل،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۳.</ref> [[بلوغ]]،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۵.</ref> ایمان،<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۲۷۳.</ref> [[عدالت (فقه)|عدالت]]<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۷۵.</ref> {{یاد|محمدحسین تهرانی معتقد است تشخیص عدالت امام جمعه بر عهده حاکم است امام تشخیص عدالت امام جماعت به عهده مردم.([http://www.maarefislam.com/fa/doreholomvamaarefislam/bookscontent/vazifefardemosalman/vazifeh8.htm «درس‌ ششم‌ : عدم‌ جواز تقليد بر مجتهد و لزوم‌ اجراي‌ حكم‌ حاكم‌ شرع‌ مطاع‌ در تمام‌ زمينه‌هاي‌ اجتماع‌ عالم‌ اسلام‌»]، مجموعه آثار سید محمدحسین حسینی طهرانی.)}}و حلال‌زادگی<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> از شرایط امام جماعت شمرده شده است.<ref> امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۵۱.</ref> مَردبودن از دیگر شرایط امام جمعه است و امامت جمعه زن حتی برای زنان صحیح نیست.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۵۱.</ref>
-به‌فتوای فقیهان، [[مستحب]] است امام جمعه رسا و فصیح صحبت کند، بر اوقات [[نماز]] مواظبت داشته باشد، به سخنان خود عمل کند،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۳۲۹.</ref> حین خطبه [[عمامه]] بر سر داشته باشد، به عصا یا اسلحه تکیه کند و رو به نمازگزاران بایستد.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۴۷.</ref>
-==منصب امامت جمعه در جمهوری اسلامی==
 {{جعبه نقل قول| عنوان =حکم انتصاب [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] به امامت جمعه [[تهران]]|:«بسم الله الرحمن الرحیم ‏
 ‏‏خدمت جناب مستطاب سیدالاعلام و حجت‌الاسلام آقای حاج سید علی خامنه‌ای‏‎ ‎‏ـ دامت افاضاته‏ چون حضور جناب مستطاب حجت‌الاسلام و المسلمین آقای منتظری دامت افاضاته در حوزه مقدسه قم لازم بود و ایشان انصراف خودشان را از امامت جمعه تهران اعلام نمودند، جنابعالی که بحمدالله به حُسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعه تهران منصوب می‌باشید. از خداوند متعال توفیق جنابعالی را در ارشاد و هدایت مردم خواستارم.»|تاریخ بایگانی|| منبع = [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، [[صحیفه امام (کتاب)|صحیفه امام]]، [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی]]، ج۱۲، ص۱۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
@@ خط ۳۱: / خط ۲۷: @@
 در [[ایران]]، در کنار امام جمعه دائم، افرادی به‌عنوان امام جمعه موقت انتخاب می‌شوند تا در غیاب امام جمعهٔ دائم نماز جمعه را اقامه کنند. [[احمد جنتی]]، [[محمد امامی کاشانی]]،  [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[سید حسن طاهری خرم‌آبادی]] برخی از امام جمعه‌های موقت تهران در دوره امامت جمعه [[آیت‌الله خامنه‌ای]] بوده‌اند.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/362304/Politics/parties چه کسانی به نیابت از رهبری نماز جمعه می‌خوانند؟].</ref>
+== امامان جمعه مشهور ==
 ===امام جمعه‌های شهید===