پرش به محتوا

سعید بن عبدالله حنفی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{شعر جدید' به '{{شعر')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
| عنوان              =
| عنوان              =
| تصویر              = آرامگاه شهدای کربلا2.jpg
| تصویر              = آرامگاه شهدای کربلا2.jpg
| اندازه تصویر = 230
| اندازه تصویر =  
|توضیح تصویر        =آرامگاه [[شهدای کربلا]]
|توضیح تصویر        =آرامگاه [[شهدای کربلا]]
| نام کامل          = سعید بن عبدالله حنفی
| نام کامل          = سعید بن عبدالله حنفی
خط ۲۰: خط ۲۰:
}}
}}


'''سعید (سعد) بن عبدالله حنفی'''،([[شهادت]] [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از [[شهدای کربلا]]. او از [[شیعیان]] [[کوفه]] بود که برخی [[نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع)]] را می‌رساند. او همچنین نامه [[مسلم بن عقیل]] را به امام رساند و پس از آن با کاروان آن حضرت همراه شد. سعید در [[شب عاشورا]] در حمایت از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] سخنرانی کرد و [[سوگند]] یاد کرد که اگر هفتاد بار سوزانده و سپس زنده شود باز هم از حمایت امام دست بر نخواهد برداشت.
'''سعید (سعد) بن عبدالله حنفی'''،([[شهادت]] [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از [[شهدای کربلا]]. او از [[شیعیان]] [[کوفه]] بود که برخی [[نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع)]] را می‌رساند. سعید همچنین نامه [[مسلم بن عقیل]] را به امام رساند و پس از آن با کاروان آن حضرت همراه شد. او در [[شب عاشورا]] در حمایت از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] سخنرانی کرد و [[سوگند]] یاد کرد که اگر هفتاد بار سوزانده و سپس زنده شود باز هم از حمایت امام دست بر نخواهد برداشت.


==نسب==
==نسب==
او از بنی‌حنیفة بن لجیم، تیره بنی‌بکر بن وائل -از شاخه‌های قبیلۀ عدنان- <ref>.شمس الدین، انصارالحسین، ص۷۶. </ref> و اهل [[کوفه]] بود که به [[شجاعت]] و [[عبادت]] شهرت داشت. در [[زیارت الشهدا|زیارت شهیدان کربلا]] نام او بجای سعید، سعد ذکر شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۰.</ref>
او از بنی‌حنیفة بن لجیم، تیره بنی‌بکر بن وائل -از شاخه‌های قبیلۀ عدنان-<ref>شمس‌الدین، انصارالحسین، ص۷۶.</ref> و اهل [[کوفه]] بود که به [[شجاعت]] و [[عبادت]] شهرت داشت. در [[زیارت الشهدا|زیارت شهیدان کربلا]] نام او سعد ذکر شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۰.</ref>


==واقعه کربلا==
==واقعه کربلا==
سعید بن عبدالله و [[هانی بن هانی سبیعی]] نامه سوم کوفیان را به سوی امام حسین(ع) بردند.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۲؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ص۹۷؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.</ref> نویسندگان این نامۀ [[شبث بن ربعی|شَبَثُ بن رِبعی]]، [[حجار بن ابجر|حَجّار بن اَبجَر]]، [[یزید بن حارث بن رویم شیبانی|یزید بن حارث]]، [[یزید بن حارث بن رویم شیبانی|یزید بن رویم]]، [[عزرة بن قیس]]، [[عمرو بن حجاج]] و [[محمد بن عمیر]] بودند.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، صص۱۵۸-۱۶۰.</ref> برخی معتقدند که این مأموریت به جهت وجاهت سعید بن عبدالله بوده، به امید آنکه این وجاهت، امام(ع) را به آمدن قانع کند.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۵۸.</ref>
سعید بن عبدالله و [[هانی بن هانی سبیعی]] نامه سوم کوفیان را به سوی امام حسین(ع) بردند.<ref> طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۲؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.</ref> نویسندگان این نامۀ [[شبث بن ربعی تمیمی|شَبَثُ بن رِبعی]]، [[حجار بن ابجر عجلی|حَجّار بن اَبجَر]]، [[یزید بن حارث شیبانی|یزید بن حارث]]، [[یزید بن حارث شیبانی|یزید بن رویم]]، [[عزرة بن قیس احمسی|عزرة بن قیس]]، [[عمرو بن حجاج زبیدی|عمرو بن حجاج]] و [[محمد بن عمیر تمیمی|محمد بن عمیر]] بودند.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۵۸-۱۶۰.</ref> برخی معتقدند که این مأموریت به جهت وجاهت سعید بن عبدالله بوده، به امید آنکه این وجاهت، امام(ع) را به رفتن به کوفه قانع کند.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۵۸.</ref>
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =:{{سخ}}'''السَّلامُ عَلَی سَعْدِ بْنِ عَبْدِ الله الْحَنَفِی الْقَائِلِ لِلْحُسَینِ وَ قَدْ أذِنَ لَهُ فِی الانْصِرَافِ لا نُخَلِّیک حَتَّی یعْلَمَ الله أنَّا قَدْ حَفِظْنَا غَیبَةَ رَسُولِ الله (ص) فِیک وَ اللهِ لَوْ أَعْلَمُ أنِّی أقْتَلُ ثُمَّ أحْیا ثُمَّ أحْرَقُ ثُمَّ أذْرَی وَ یفْعَلُ ذَلِک بِی سَبْعِینَ مَرَّةً مَا فَارَقْتُک حَتَّی ألْقَی حِمَامِی دُونَک وَ کیفَ لا أفْعَلُ ذَلِک وَ إِنَّمَا هِی مَوْتَةٌ أوْ قَتْلَةٌ وَاحِدَةٌ ثُمَّ هِی الْکرَامَةُ الَّتِی لا انْقِضَاءَ لَهَا أبَداً فَقَدْ لَقِیتَ حِمَامَک وَ وَاسَیتَ إِمَامَک وَ لَقِیتَ مِنَ اللهِ الْکرَامَةَ فِی دَارِ الْمُقَامَةِ حَشَرَنَا الله مَعَکمْ فِی الْمُسْتَشْهَدِینَ وَ رَزَقَنَا مُرَافَقَتَکمْ فِی أعْلَی عِلِّیینَ'''|تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]]، ج۴۵، ص۷۰.</small> | تراز = چپ| عرض = 200px | اندازه خط = 15px|رنگ پس زمینه=#FF3399 | گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =السَّلامُ عَلَی سَعْدِ بْنِ عَبْدِالله الْحَنَفِی الْقَائِلِ لِلْحُسَینِ وَ قَدْ أذِنَ لَهُ فِی الانْصِرَافِ لا نُخَلِّیک حَتَّی یعْلَمَ الله أنَّا قَدْ حَفِظْنَا غَیبَةَ رَسُولِ الله(ص) فِیک وَ اللهِ لَوْ أَعْلَمُ أنِّی أقْتَلُ ثُمَّ أحْیا ثُمَّ أحْرَقُ ثُمَّ أذْرَی وَ یفْعَلُ ذَلِک بِی سَبْعِینَ مَرَّةً مَا فَارَقْتُک حَتَّی ألْقَی حِمَامِی دُونَک وَ کیفَ لا أفْعَلُ ذَلِک وَ إِنَّمَا هِی مَوْتَةٌ أوْ قَتْلَةٌ وَاحِدَةٌ ثُمَّ هِی الْکرَامَةُ الَّتِی لا انْقِضَاءَ لَهَا أبَداً فَقَدْ لَقِیتَ حِمَامَک وَ وَاسَیتَ إِمَامَک وَ لَقِیتَ مِنَ اللهِ الْکرَامَةَ فِی دَارِ الْمُقَامَةِ حَشَرَنَا الله مَعَکمْ فِی الْمُسْتَشْهَدِینَ وَ رَزَقَنَا مُرَافَقَتَکمْ فِی أعْلَی عِلِّیینَ|تاریخ بایگانی | منبع = [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]]، ج۴۵، ص۷۰. | تراز = چپ| عرض = 200px | اندازه خط = 15px|رنگ پس زمینه=#FF3399| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}


امام حسین(ع) به وسیلۀ سعید پاسخ مردم کوفه داد و نوشت که مسلم بن عقیل را به عنوان سفیر خود روانه کوفه کرده است. زمانی که مسلم وارد کوفه شد و برای مردم سخنرانی کرد. [[عابس بن ابی شبیب شاکری]] و [[حبیب بن مظاهر]] خطبه خواندند، پس از آن دو سعید بن عبدالله بپاخواست و سوگند خورد که مصمم است به یاری حسین(ع) برخیزد. مسلم در این مجلس، سعید بن عبدالله را مأمور کرد تا امام(ع) را برای ورود به کوفه دعوت کند. سعید به مکه بازگشت و نامۀ مسلم بن عقیل را به امام داد و از [[مکه]] با کاروان امام حسین همراه شد.<ref>سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.</ref>
امام حسین(ع) به وسیلۀ سعید پاسخ مردم کوفه داد و نوشت که مسلم بن عقیل را به عنوان سفیر خود روانه کوفه کرده است. زمانی که مسلم وارد کوفه شد و برای مردم سخنرانی کرد. [[عابس بن ابی‌شبیب شاکری]] و [[حبیب بن مظاهر]] خطبه خواندند، پس از آن دو سعید بن عبدالله بپاخواست و سوگند خورد که مصمم است به یاری حسین(ع) برخیزد. مسلم در این مجلس، سعید بن عبدالله را مأمور کرد تا امام(ع) را برای ورود به کوفه دعوت کند. سعید به مکه بازگشت و نامۀ مسلم بن عقیل را به امام داد و از [[مکه]] با کاروان امام حسین همراه شد.<ref>سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.</ref>


===حضور در کربلا===
===حضور در کربلا===
در [[شب عاشورا]] که [[امام حسین(ع)]] اصحاب را پشت خیمه‌ها جمع کرد و پس از سخنرانی معروف خود از آنان خواستند که هر یک دست دوست خود را گرفته و از تاریکی شب بهره گرفته و این ناحیه و سرزمین را ترک کنند. سعید از جای خود برخاست و گفت:
در [[شب عاشورا]] که [[امام حسین(ع)]] اصحاب را پشت خیمه‌ها جمع کرد و پس از سخنرانی معروف خود از آنان خواستند که هر یک دست دوست خود را گرفته و از تاریکی شب بهره گرفته و این ناحیه و سرزمین را ترک کنند. سعید از جای خود برخاست و گفت:
::یا ابن رسول الله(ص) به خدا سوگند ما دست از یاری شما بر نخواهیم داشت... به خدا سوگند اگر کشته شوم، سپس زنده گردم، هفتاد مرتبه مرا بسوزانند و خاکستر مرا به باد دهند باز هم از شما دست بر نخواهم داشت.<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۳۱۸؛ تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۷؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۶۴؛ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ص۸۹؛ ابی مخنف، وقعة الطف، ص۲۲۹؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۱۰۷؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref>
::یا ابن رسول الله(ص) به خدا سوگند ما دست از یاری شما بر نخواهیم داشت... به خدا سوگند اگر کشته شوم، سپس زنده گردم، هفتاد مرتبه مرا بسوزانند و خاکستر مرا به باد دهند باز هم از شما دست بر نخواهم داشت.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۳۱۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.</ref>


===شهادت===
===شهادت===
برخی از تاریخ‌نگاران، شهادت سعید را بعد از زوال آفتاب ظهر عاشورا و بعد از [[نماز ظهر]] نوشته‌اند.<ref> طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۶.</ref> رجز ذیل به او منسوب است:
برخی از تاریخ‌نگاران، شهادت سعید را بعد از زوال آفتاب ظهر عاشورا و بعد از [[نماز ظهر]] نوشته‌اند.<ref> طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۶.</ref> رجز ذیل به او منسوب است:<blockquote>(ای حسین پیش بیا که امروز هم جدّت را که برگزیده ی خداست وهم پدرت را که اهل جود و بخشش است دیدار خواهی کرد.)<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۴، ص۱۱۲.</ref></blockquote> ظهر عاشورا هنگامی که [[امام حسین(ع)]] [[نماز خوف]] به جا آورد، سعید بن عبدالله و[[زهیر بن قین بجلی|زهیر بن قین]] به امر امام(ع) مقابل حضرت ایستادند و با صورت، سینه، پهلوها و دست‌هایشان، از اصابت تیرها به امام(ع) جلوگیری می‌کردند.<ref> ابن‌طاووس، الملهوف على قتلى‌الطّفوف، ج۱، ص۱۶۵؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۷؛ ابی‌مخنف، وقعة الطف، ص۲۶۶.</ref> نقل کرده‌اند که زمانی که به زمین افتاد و در حال جان دادن بود این [[دعا]] را می‌خواند
{{شعر
::خدایا! همان‌گونه که [[قوم عاد]] و [[ثمود]] لعنت کردی، اینان ([[سپاه کوفه]]) را مورد [[لعن]] خویش قرار ده. خدایا! سلام و درود مرا به پیامبرت برسان و درد و رنجی را که در اثر زخم‌های بدنم تحمل نمودم به آن حضرت ابلاغ فرما؛ زیرا من در یاری پیامبرت خواستار دستیابی به پاداش توأم. <ref> تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۷-۲۱۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.</ref>
| جداکننده = \\
| متن = أقدم حسین الیوم تلق أحمدا \\و شیخک الخیر علیا ذا الندی}} (ای حسین پیش بیا که امروز هم جدّت را که برگزیده ی خداست وهم پدرت را که اهل جود و بخشش است دیدار خواهی کرد.)<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۴، ص۱۱۲.</ref>
 
ظهر عاشورا هنگامی که [[امام حسین(ع)]] [[نماز خوف]] به جا آورد، سعید بن عبدالله و[[زهیر بن قین بجلی|زهیر بن قین]] به امر امام (ع) {{یاد|وحضرت صلاة الظهر ، '''فأمر الحسين (ع)زهير بن القين وسعيد بن عبدالله الحنفي''' أن يتقدما أمامه بنصف من تخلف معه ، ثم صلى بهم صلاة الخوف... فوصل إلى الحسين (ع)سهمٌ ، فتقدم سعيد بن عبدالله الحنفي ، ووقف يقيه بنفسه ما زال ، ولا تخطى حتى سقط إلى الأرض وهو يقول : اللهم العنهم لعن عادٍ وثمود ، اللهم أبلغ نبيك عني السلام ، وأبلغه ما لقيت من ألم الجراح ، فإني أردت ثوابك في نصر ذرية نبيك ، ثم قضى نحبه رضوان الله عليه .}}مقابل حضرت ایستادند و با صورت، سینه، پهلوها و دست هایشان، از اصابت تیرها به امام(ع) جلوگیری می‌کردند.<ref> السيد بن طاووس، الملهوف على قتلى‌الطّفوف، ج۱، ص ۱۶۵.  تستری، قاموس الرجال، ج۵، صص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۷؛ ابی‌مخنف، وقعة الطف، ص۲۶۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref> نقل کرده اند که زمانی که به زمین افتاد و در حال جان دادن بود این [[دعا]] را می‌خواند
::خدایا! همان‌گونه که [[قوم عاد]] و [[ثمود]] لعنت کردی، اینان ([[سپاه کوفه]]) را مورد [[لعن]] خویش قرار ده. خدایا! سلام و درود مرا به پیامبرت برسان و درد و رنجی را که در اثر زخم‌های بدنم تحمل نمودم به آن حضرت ابلاغ فرما؛ زیرا من در یاری پیامبرت خواستار دستیابی به پاداش توأم. <ref>تستری، قاموس الرجال، ج۵، صص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، صص۲۱۷-۲۱۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.</ref>


سپس رو به امام(ع) کرد و گفت:‌ای فرزند [[رسول خدا]]، آیا به پیمانم عمل کردم؟ امام(ع) فرمود: آری؛ تو پیشاپیش من به [[بهشت]] خواهی رفت.<ref>تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.</ref> نقل شده که هنگام شهادت، به جز زخم‌های شمشیر و نیزه، ۱۳ تیر بر بدنش بوده است.{{یاد| فوجد به ثلاثة عشر سهمأً سوى ما به من ضرب السيوف وطعن الرماح }}<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref>
سپس رو به امام(ع) کرد و گفت:‌ای فرزند [[رسول خدا]]، آیا به پیمانم عمل کردم؟ امام(ع) فرمود: آری؛ تو پیشاپیش من به [[بهشت]] خواهی رفت.<ref>تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.</ref> نقل شده که هنگام شهادت، به جز زخم‌های شمشیر و نیزه، ۱۳ تیر بر بدنش بوده است.{{یاد| فوجد به ثلاثة عشر سهمأً سوى ما به من ضرب السيوف وطعن الرماح }}<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، تحقیق و فهرست یوسف البقاعی، دارالاضواء، ۱۴۲۱ق.
* ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، تحقیق و فهرست یوسف البقاعی، دارالاضواء، ۱۴۲۱ق.
* ابن طاووس، ساحل خونین: ترجمه لهوف سید بن طاووس، مترجم محمدجواد مولوی نیا، سرور، قم، ۱۳۷۷ش.
* ابی‌مخنف، وقعة الطف، تحقیق محمد هادی یوسفی سماوی، المجمع العالمی لاهل‌بیت (علیهم السلام)، قم، ۱۴۲۷ق.
* ابی‌مخنف، وقعة الطف، تحقیق محمد هادی یوسفی سماوی، المجمع العالمی لاهل بیت (علیهم السلام)، قم، ۱۴۲۷ق.
* امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
* امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
* تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، موسسه نشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۴ق.
* تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، موسسه نشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۴ق.
* سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
* سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، تحقیق محمدجعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
* شمس الدین، محمدمهدی، انصارالحسین، مؤسسه البعثه، تهران، ۱۴۰۷ق.
* شمس‌الدین، محمدمهدی، انصارالحسین، مؤسسه البعثه، تهران، ۱۴۰۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، المعروف بتاریخ الامم و الملوک، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۸۷۹م.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، المعروف بتاریخ الامم و الملوک، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۸۷۹م.
* کمره‌ای، خلیل، عنصر شجاعت یا هفتاد دو تن و یک تن، اصحاب سید الشهداء، دارالعرفان، قم، ۱۳۸۹ش.
* کمره‌ای، خلیل، عنصر شجاعت یا هفتاد دو تن و یک تن، اصحاب سید الشهداء، دارالعرفان، قم، ۱۳۸۹ش.