حدیث ریان بن شبیب: تفاوت میان نسخه‌ها

  | مؤید روایی  =

}}

در این حدیث به اعمال [[۱ محرم|روز اول محرم]]، شکستن حرمت محرم با شهادت امام حسین(ع) در آن ماه، سفارش به گریه برای امام حسین و [[زیارت امام حسین(ع)|زیارت آن حضرت]]، [[لعن]] قاتلان امام حسین و شاد بودن در شادی [[اهل‌بیت(ع)]] و اندوهگین بودن در غم ایشان و پذیرش ولایت آنان اشاره شده است. در فرازی از حدیث، امام رضا(ع) به ریّان سفارش می‌کند که اگر خواستی برای چیزی گریه کنی، برای [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن علی(ع)]] گریه کن که او را مانند گوسفند ذبح کردند. در این حدیث، بخشیدن شدن همه [[گناه|گناهان]]، ثواب گریه بر امام حسین(ع) و زیارت آن حضرت بیان شده است.

عالمان شیعه همچون [[محمدتقی مجلسی]]، [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] و [[سید محمدسعید حکیم]] و [[حسین وحید خراسانی|حسین وحید خراسانی]] این روایت را [[حدیث حسن|حسن]] یا [[حدیث صحیح|صحیح]] دانسته‌اند.

حدیث ریان بن شبیب، که آن را از مشهورترین احادیث درباره [[سوگواری|عزاداری]] دانسته‌اند،<ref>عمرانی، «بررسی سندی و دلایلی حدیث ریان بن شبیب پیرامون عزاداری»، ص۹۵.</ref> حدیثی نسبتاً طولانی درباره [[محرم (ماه)|ماه محرم]] و [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] و ثوابِ [[گریه بر حسین(ع)|گریه]] و [[سوگواری محرم|عزاداری]] برای [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] است. موضوعاتی که در این حدیث مطرح شده است<ref>نگاه کنید به: «[https://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=7835 بیان جامع  امام رضا(ع) در گرامی‌داشت ایام محرم، عزاداری، ثواب گریه بر امام حسین(ع)]»، وبگاه مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر.</ref> عبارتند از:

*اعمال روز [[۱ محرم|اول محرم]]: در این حدیث به [[روزه]] اول محرم و [[استجابت دعا]] مانند اجابت دعای [[زکریا (پیامبر)|زکریا(ع)]]{{یاد|مراد دعای زکریا برای فرزنددار شدن است که خداوند دعای او را مستجاب کرد و به ملائكه دستور داد او را به يحيى مژده دهند.([[شیخ صدوق]]، [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا عليه السلام]]، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹)}} در این روز اشاره شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲،‌ ص۵۵۳.</ref> [[سید ابن طاووس]] با استناد به این روایت و روایات دیگر، [[روزه]] را از اعمال [[۱ محرم|روز اول محرم]] و این روز را از ایام اجابت دعا دانسته است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲،‌ ص۵۵۳.</ref>

{{جعبه نقل قول | عنوان = امام رضا(ع) | نویسنده = | نقل قول = يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ سَرَّكَ أَنْ يَكُونَ لَكَ مِنَ الثَّوَابِ مِثْلَ مَا لِمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع فَقُلْ مَتَى ذَكَرْتَهُ يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً<br> اى پسر شبيب! اگر دوست دارى ثوابى مانند ثواب كسانى كه همراه حسين بن علىّ(ع) شهيد شدند، داشته باشى، هر گاه به ياد او افتادى بگو: «اى كاش با آنان می‌بودم و به فوز عظيم می‌رسیدم». | منبع =  | تراز = چپ | پس‌زمینه = #d3fdfd | عرض = 230px | حاشیه =  | اندازه قلم = 14px }}

*سفارش به زیارت کربلا: امام رضا(ع) به ریّان سفارش کرد که اگر دوست دارد پاک و بدون گناه خدا را ملاقات کند، به [[زیارت امام حسین(ع)]] برود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۳۰۰.</ref>

*به یاری آمدن چهار هزار فرشته: طبق حدیث، چهار هزار [[فرشته]] برای یاری امام حسین(ع) به زمین آمدند؛ اما به آنها اذن داده نشد. پس آنان پریشان و غبارآلود تا [[ظهور امام زمان|قیام امام زمان(عج)]] نزد قبرش هستند و با شعار «[[یا لثارات الحسین]]» جزو یاوران او خواهند بود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹.</ref>

*سفارش به شادی و غم در شادی و غم اهل‌بیت(ع): در فرازهای پایانی حدیث نقل شده که ای فرزند شبیب! اگر دوست داری در درجات عالی بهشت همراه با اهل‌بیت(ع) باشی، در غم و اندوه ما اهل‌بیت، اندوهگین و در شادی ما شاد باش و ولایت ما را بپذیر؛ زیرا  در قیامت کسی که سنگی را دوست داشته باشد، با آن محشور می‌شود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۳۰۰.</ref>

==منابع و اعتبار==

[[شیخ صدوق]] در کتاب [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]<ref name=":0">شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹و۳۰۰.</ref> و [[الامالی (شیخ صدوق)|الامالی]]<ref name=":1">شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۲۹ و ۱۳۰.</ref> این حدیث را از محمد بن علی ماجیلَوَیْه از [[علی بن ابراهیم قمی]] از پدرش [[ابراهیم بن هاشم قمی|ابراهیم بن هاشم]] از [[ریان بن شبیب|رَیّان بن شَبیب]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل کرده است. کتاب‌های دیگر مانند [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]] اثر [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]]،<ref name=":2">سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۴۵.</ref> [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] اثر [[شیخ حر عاملی]]<ref name=":3">حرعاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۶۹، ج۱۴،‌ ص۵۰۲.</ref> و [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] اثر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref name=":4">مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۸۵ و ج۹۸، ص۱۰۲.</ref> و عوالم العلوم و المعارف اثر عبدالله بحرانی اصفهانی (درگذشت ۱۱۴۸ق)<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف، ۱۴۱۳ق، ج۱۷، ص۵۳۸.</ref> از عیون و الامالی نقل قول کرده‌اند.

==تک‌نگاری و اشعار==

{{شعر

|در هر مصیبت و محنی فَابکِ لِلحُسَین\\در هر عزای دل‌شکنی فَابکِ لِلحُسَین