پرش به محتوا

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۴: خط ۴۴:
==خانواده==
==خانواده==
{{تبارنامه امام حسن عسکری |state=expanded}}
{{تبارنامه امام حسن عسکری |state=expanded}}
پدر امام زمان(عج)، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]]، امام یازدهم شیعیان دوازده‌امامی است که پس از شهادت [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] در سال [[سال ۲۵۴ هجری قمری|۲۵۴]] تا سال [[سال ۲۶۰ هجری قمری|۲۶۰ق]]، [[امامت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> [[نرجس|مادر امام زمان(عج)]] به نام‌های متعددی از جمله نرجس، سوسن، صقیل یا صیقل، حدیثه و حکیمه<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۱.</ref> خوانده شده و چهار گونه روایت درباره سرگذشت و ویژگی‌های وی نقل شده است؛ بر اساس روایتی که [[شیخ صدوق]] در [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال‌الدین و تمام النعمة]] نقل کرده،<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۲۳۹۵ق، ج۲، ص۴۱۷.</ref> شاهزاده‌ای رومی بوده و در روایت‌هایی دیگر، بدون اشاره به سرگذشت او، تنها به تربیت مادر امام زمان در خانه [[حکیمه دختر امام جواد(ع)]] اشاره شده است.<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴.</ref> بنابر روایاتی که [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در [[اثبات الوصیة للامام علی بن ابی‌طالب (مسعودی)|اثبات الوصیة]] نقل کرده<ref>مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲.</ref> مادر امام زمان علاوه بر تربیت در خانه عمه امام یازدهم، در همان خانه هم به دنیا آمده است. در روایات دیگری مادر امام زمان(عج)، کنیزی سیاه‌پوست معرفی شده است.<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۱۶۳.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌گوید روایات اخیر با روایات دیگر در این زمینه اختلاف دارد، مگر آنکه آنها را درباره مادر باواسطه یا مربی امام زمان تلقی کنیم.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۲۱۹.</ref>  
پدر امام زمان(عج)، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]]، امام یازدهم شیعیان دوازده‌امامی است که پس از شهادت [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] در سال [[سال ۲۵۴ هجری قمری|۲۵۴]] تا سال [[سال ۲۶۰ هجری قمری|۲۶۰ق]]، [[امامت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> [[نرجس|مادر امام زمان(عج)]] به نام‌های متعددی از جمله نرجس، سوسن، صقیل یا صیقل، حدیثه و حکیمه<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۱.</ref> خوانده شده و چهار گونه روایت درباره سرگذشت و ویژگی‌های وی نقل شده است؛ بر اساس روایتی که [[شیخ صدوق]] در [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال‌الدین و تمام النعمة]] نقل کرده،<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۲۳۹۵ق، ج۲، ص۴۱۷.</ref> شاهزاده‌ای رومی بوده و در روایت‌هایی دیگر، بدون اشاره به سرگذشت او، تنها به تربیت مادر امام زمان در خانه [[حکیمه دختر امام جواد(ع)]] اشاره شده است.<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴.</ref> بنابر روایاتی که [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در [[اثبات الوصیة للامام علی بن ابی‌طالب (مسعودی)|اثبات الوصیة]] نقل کرده<ref>مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲.</ref> مادر امام زمان علاوه بر تربیت در خانه عمه امام یازدهم، در همان خانه هم به دنیا آمده است. در روایات دیگری مادر امام زمان(عج)، [[کنیز]]ی سیاه‌پوست معرفی شده است.<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۱۶۳.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌گوید روایات اخیر با روایات دیگر در این زمینه اختلاف دارد، مگر آنکه آنها را درباره مادر باواسطه یا مربی امام زمان تلقی کنیم.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۲۱۹.</ref>  


چنانکه در [[دانشنامه مهدویت (کتاب)|دانشنامه مهدویت]] آمده است مادر امام حسن عسکری(ع) و مادربزرگ امام زمان(عج) که در روایات به نام جَدّه شناخته می‌شود، پس از شهادت امام عسکری(ع) امور [[شیعه|شیعیان]] به‌طور عمده بر دوش او قرار گرفته بود.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۵۰.</ref> همچنین حکیمه دختر امام جواد(ع) و عمه امام عسکری(ع)، همزمان با چهار امام زندگی کرده و بر اساس منابع شیعه، شاهد و راوی ولادت امام زمان(عج) بوده است، مادر امام زمان در خانه او تربیت شده و بسیاری از روایات درباره ولادت امام زمان از او نقل شده است.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>  
چنانکه در [[دانشنامه مهدویت (کتاب)|دانشنامه مهدویت]] آمده است مادر امام حسن عسکری(ع) و مادربزرگ امام زمان(عج) که در روایات به نام جَدّه شناخته می‌شود، پس از شهادت امام عسکری(ع) امور [[شیعه|شیعیان]] به‌طور عمده بر دوش او قرار گرفته بود.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۵۰.</ref> همچنین حکیمه دختر امام جواد(ع) و عمه امام عسکری(ع)، همزمان با چهار امام زندگی کرده و بر اساس منابع شیعه، شاهد و راوی ولادت امام زمان(عج) بوده است، مادر امام زمان در خانه او تربیت شده و بسیاری از روایات درباره ولادت امام زمان از او نقل شده است.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>  


[[جعفر پسر امام هادی(ع)|جعفر بن علی]]، عموی امام زمان(عج) پس از شهادت امام عسکری(ع) مدعی [[امامت]] شد و به همین دلیل جعفر کذاب خوانده می‌شود؛ منابع روایی، او را اهل فسق و فجور و گناهان بزرگ دانسته‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۴.</ref> او علاوه بر ادعای امامت و انکار وجود وارث برای امام عسکری(ع)، دولتمردان وقت را بر ضد امام دوازدهم تحریک کرد.<ref>صدر، پژوهشی در زندگی امام مهدی، دارالتبلیغ اسلامی، ص۲۴۷.</ref> بر اساس برخی منابع، او تا پایان زندگی بر ادعای خود باقی ماند و خود را امام می‌دانست. برخی دیگر از منابع نوشته‌اند که او از ادعای خود دست برداشت و [[توبه]] کرد و شیعیان به جای جعفر کذاب، او را جعفر تواب می‌خواندند. وی در ۴۵ سالگی در [[سامرا]] درگذشت.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref>  [[سید محسن امین|محسن امین]] نویسنده [[اعیان الشیعة (کتاب)|اعیان الشیعه]] هم بدون ذکر منبع جعفر را با عنوان توّاب معرفی کرده است.<ref>امین ، اعیان الشیعه، تحقيق و تخريج : حسن الأمين، ج۶، ص۴۲۵.</ref> در بیشتر منابع شیعه و سنی از امام زمان(عج) به‌عنوان تنها فرزند [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] یاد شده است،<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۵۲۳؛ ابن‌طولون، الائمه الاثنا عشر، منشورات الرضی، ص۱۱۳؛ طبرسی، تاج الموالید، ص۵۹؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۷۴؛ شبلنجی، نور الابصار، ص۱۸۳.</ref> هر چند بنابر قول دیگری، وی دو برادر و سه خواهر دارد.<ref>زرندی، معارج الوصول الی معرفة فضل آل الرسول(ص)، ص۱۷۶، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، صص ۶۱۸-۶۱۹.</ref>
[[جعفر پسر امام هادی(ع)|جعفر بن علی]]، عموی امام زمان(عج) پس از شهادت امام عسکری(ع) مدعی [[امامت]] شد و به همین دلیل جعفر کذاب خوانده می‌شود؛ منابع روایی، او را اهل [[فاسق|فسق]] و فجور و گناهان بزرگ دانسته‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۴.</ref> او علاوه بر ادعای امامت و انکار وجود وارث برای امام عسکری(ع)، دولتمردان وقت را بر ضد امام دوازدهم تحریک کرد.<ref>صدر، پژوهشی در زندگی امام مهدی، دارالتبلیغ اسلامی، ص۲۴۷.</ref> بر اساس برخی منابع، او تا پایان زندگی بر ادعای خود باقی ماند و خود را امام می‌دانست. برخی دیگر از منابع نوشته‌اند که او از ادعای خود دست برداشت و [[توبه]] کرد و شیعیان به جای جعفر کذاب، او را جعفر تواب می‌خواندند. وی در ۴۵ سالگی در [[سامرا]] درگذشت.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref>  [[سید محسن امین|محسن امین]] نویسنده [[اعیان الشیعة (کتاب)|اعیان الشیعه]] هم بدون ذکر منبع جعفر را با عنوان توّاب معرفی کرده است.<ref>امین ، اعیان الشیعه، تحقيق و تخريج : حسن الأمين، ج۶، ص۴۲۵.</ref> در بیشتر منابع شیعه و سنی از امام زمان(عج) به‌عنوان تنها فرزند [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] یاد شده است،<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۵۲۳؛ ابن‌طولون، الائمه الاثنا عشر، منشورات الرضی، ص۱۱۳؛ طبرسی، تاج الموالید، ص۵۹؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۷۴؛ شبلنجی، نور الابصار، ص۱۸۳.</ref> هر چند بنابر قول دیگری، وی دو برادر و سه خواهر دارد.<ref>زرندی، معارج الوصول الی معرفة فضل آل الرسول(ص)، ص۱۷۶، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، صص ۶۱۸-۶۱۹.</ref>


==ولادت امام مهدی==
==ولادت امام مهدی==
۱۵٬۵۱۳

ویرایش